เมนู

เสทโมจนคาถา

(1) อวิปฺปวาสปญฺหาวณฺณนา

[479] เสทโมจนคาถาสุ อสํวาโสติ อุโปสถปวารณาทินา สํวาเสน อสํวาโสฯ สมฺโภโค เอกจฺโจ ตหิํ น ลพฺภตีติ อกปฺปิยสมฺโภโค น ลพฺภติ, นหาปนโภชนาทิปฏิชคฺคนํ ปน มาตราเยว กาตุํ ลพฺภติฯ อวิปฺปวาเสน อนาปตฺตีติ สหคารเสยฺยาย อนาปตฺติฯ ปญฺหา เมสา กุสเลหิ จินฺติตาติ เอสา ปญฺหา กุสเลหิ ปณฺฑิเตหิ จินฺติตาฯ อสฺสา วิสฺสชฺชนํ ทารกมาตุยา ภิกฺขุนิยา เวทิตพฺพํ, ตสฺสา หิ ปุตฺตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตนฺติฯ

อวิสฺสชฺชิตคาถา ครุภณฺฑํ สนฺธาย วุตฺตา, อตฺโถ ปนสฺสา ครุภณฺฑวินิจฺฉเย วุตฺโตเยวฯ

ทส ปุคฺคเล น วทามีติ เสนาสนกฺขนฺธเก วุตฺเต ทส ปุคฺคเล น วทามิฯ เอกาทส วิวชฺชิยาติ เย มหาขนฺธเก เอกาทส วิวชฺชนียปุคฺคลา วุตฺตา, เตปิ น วทามิฯ อยํ ปญฺหา นคฺคํ ภิกฺขุํ สนฺธาย วุตฺตาฯ

กถํ นุ สิกฺขาย อสาธารโณติ ปญฺหา นหาปิตปุพฺพกํ ภิกฺขุํ สนฺธาย วุตฺตาฯ อยญฺหิ ขุรภณฺฑํ ปริหริตุํ น ลภติ, อญฺเญ ลภนฺติ; ตสฺมา สิกฺขาย อสาธารโณฯ

ตํ ปุคฺคลํ กตมํ วทนฺติ พุทฺธาติ อยํ ปญฺหา นิมฺมิตพุทฺธํ สนฺธาย วุตฺตาฯ

อโธนาภิํ วิวชฺชิยาติ อโธนาภิํ วิวชฺเชตฺวาฯ อยํ ปญฺหา ยํ ตํ อสีสกํ กพนฺธํ, ยสฺส อุเร อกฺขีนิ เจว มุขญฺจ โหติ, ตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ

ภิกฺขุ สญฺญาจิกาย กุฏินฺติ อยํ ปญฺหา ติณจฺฉาทนํ กุฏิํ สนฺธาย วุตฺตาฯ ทุติยปญฺหา สพฺพมตฺติกามยํ กุฏิํ สนฺธาย วุตฺตาฯ

อาปชฺเชยฺย ครุกํ เฉชฺชวตฺถุนฺติ อยํ ปญฺหา วชฺชปฏิจฺฉาทิกํ ภิกฺขุนิํ สนฺธาย วุตฺตาฯ ทุติยปญฺหา ปณฺฑกาทโย อภพฺพปุคฺคเล สนฺธาย วุตฺตาฯ เอกาทสปิ หิ เต คิหิภาเวเยว ปาราชิกํ ปตฺตาฯ

วาจาติ วาจาย อนาลปนฺโตฯ คิรํ โน จ ปเร ภเณยฺยาติ ‘‘อิติ อิเม โสสฺสนฺตี’’ติ ปรปุคฺคเล สนฺธาย สทฺทมฺปิ น นิจฺฉาเรยฺยฯ อยํ ปญฺหา ‘‘สนฺติํ อาปตฺติํ นาวิกเรยฺย, สมฺปชานมุสาวาทสฺส โหตี’’ติ อิมํ มุสาวาทํ สนฺธาย วุตฺตาฯ ตสฺส หิ ภิกฺขุโน อธมฺมิกาย ปฏิญฺญาย ตุณฺหีภูตสฺส นิสินฺนสฺส มโนทฺวาเร อาปตฺติ นาม นตฺถิฯ ยสฺมา ปน อาวิกาตพฺพํ น อาวิกโรติ, เตนสฺส วจีทฺวาเร อกิริยโต อยํ อาปตฺติ สมุฏฺฐาตีติ เวทิตพฺพาฯ

สงฺฆาทิเสสา จตุโรติ อยํ ปญฺหา อรุณุคฺเค คามนฺตรปริยาปนฺนํ นทิปารํ โอกฺกนฺตภิกฺขุนิํ สนฺธาย วุตฺตา, สา หิ สกคามโต ปจฺจูสสมเย นิกฺขมิตฺวา อรุณุคฺคมนกาเล วุตฺตปฺปการํ นทิปารํ โอกฺกนฺตมตฺตาว รตฺติวิปฺปวาสคามนฺตรนทิปารคณมฺหาโอหียนลกฺขเณน เอกปฺปหาเรเนว จตุโร สงฺฆาทิเสเส อาปชฺชติฯ

สิยา อาปตฺติโย นานาติ อยํ ปญฺหา เอกโตอุปสมฺปนฺนา ทฺเว ภิกฺขุนิโย สนฺธาย วุตฺตาฯ ตาสุ หิ ภิกฺขูนํ สนฺติเก เอกโตอุปสมฺปนฺนาย หตฺถโต คณฺหนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ, ภิกฺขุนีนํ สนฺติเก เอกโตอุปสมฺปนฺนาย หตฺถโต คณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

จตุโร ชนา สํวิธายาติ อาจริโย จ ตโย จ อนฺเตวาสิกา ฉมาสกํ ภณฺฑํ อวหริํสุ, อาจริยสฺส สาหตฺถิกา ตโย มาสกา, อาณตฺติยาปิ ตโยว ตสฺมา ถุลฺลจฺจยํ อาปชฺชติ , อิตเรสํ สาหตฺถิโก เอเกโก, อาณตฺติกา ปญฺจาติ ตสฺมา ปาราชิกํ อาปชฺชิํสุฯ อยเมตฺถ สงฺเขโปฯ วิตฺถาโร ปน อทินฺนาทานปาราชิเก สํวิทาวหารวณฺณนายํ วุตฺโตฯ

(2) ปาราชิกาทิปญฺหาวณฺณนา

[480] ฉิทฺทํ ตสฺมิํ ฆเร นตฺถีติ อยํ ปญฺหา ทุสฺสกุฏิอาทีนิ สนฺถตเปยฺยาลญฺจ สนฺธาย วุตฺตาฯ

เตลํ มธุํ ผาณิตนฺติ คาถา ลิงฺคปริวตฺตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ

นิสฺสคฺคิเยนาติ คาถา ปริณามนํ สนฺธาย วุตฺตาฯ