อุทกกถา

[108] อุทเก ปน – ภาชนคตนฺติ อุทกทุลฺลภกาเล อุทกมณิกาทีสุ ภาชเนสุ สงฺโคเปตฺวา ฐปิตํ; ตํ ยสฺมิํ ภาชเน ฐปิตํ โหติ, ตํ ภาชนํ อาวิญฺฉิตฺวา วา ฉิทฺทํ กตฺวา วา ตตฺถ โปกฺขรณีตฬาเกสุ จ อตฺตโน ภาชนํ ปเวเสตฺวา คณฺหนฺตสฺส สปฺปิเตเลสุ วุตฺตนเยน วินิจฺฉโย เวทิตพฺโพฯ

มริยาทจฺเฉทเน ปน ตตฺถ ชาตกภูตคาเมน สทฺธิมฺปิ มริยาทํ ฉินฺทนฺตสฺส อทินฺนาทานปโยคตฺตา ทุกฺกฏํฯ ตญฺจ ปน ปหาเร ปหาเร โหติฯ อนฺโตฐตฺวา พหิมุโข ฉินฺทนฺโต พหิ อนฺเตน กาเรตพฺโพฯ พหิ ฐตฺวา อนฺโตมุโข ฉินฺทนฺโต อนฺโตอนฺเตน กาเรตพฺโพฯ อนฺโต จ พหิ จ ฉินฺทิตฺวา มชฺเฌ ฐเปตฺวา ตํ ฉินฺทนฺโต มชฺเฌน กาเรตพฺโพฯ มริยาทํ ทุพฺพลํ กตฺวา คาโว ปกฺโกสติ, คามทารเกหิ วา ปกฺโกสาเปติ, ตา อาคนฺตฺวา ขุเรหิ มริยาทํ ฉินฺทนฺติ, เตเนว ฉินฺนา โหติฯ มริยาทํ ทุพฺพลํ กตฺวา คาโว อุทเก ปเวเสติ, คามทารเกหิ วา ปเวสาเปติ, ตาหิ อุฏฺฐาปิตวีจิโย มริยาทํ ภินฺทิตฺวา คจฺฉนฺติฯ คามทารเก วา ‘‘อุทเก กีฬถา’’ติ วทติ, กีฬนฺเต วา อุตฺราเสติ, เตหิ อุฏฺฐาปิตวีจิโยปิ มริยาทํ ฉินฺทิตฺวา คจฺฉนฺติฯ อนฺโตอุทเก ชาตรุกฺขํ ฉินฺทติ, อญฺเญน วา ฉินฺทาเปติ, เตนปิ ปตนฺเตน อุฏฺฐาปิตวีจิโย มริยาทํ ฉินฺทิตฺวา คจฺฉนฺติ, เตเนว ฉินฺนา โหติฯ มริยาทํ ทุพฺพลํ กตฺวา ตฬากรกฺขณตฺถาย ตฬากโต นิพฺพหนอุทกํ วา นิทฺธมนตุมฺพํ วา ปิทหติ, อญฺญโต คจฺฉนฺตํ วา อุทกํ ยถา เอตฺถ ปวิสติ, เอวํ ปาฬิํ วา พนฺธติ, มาติกํ วา อุชุกํ กโรติ, ตสฺส อุปริภาเค ฐิตํ อตฺตโน ตฬากํ วา ภินฺทติ, อุสฺสนฺนํ อุทกํ มริยาทํ คเหตฺวา คจฺฉติ, เตเนว ฉินฺนา โหติฯ สพฺพตฺถ นิกฺขนฺตอุทกคฺฆานุรูเปน อวหาเรน กาเรตพฺโพฯ

นิทฺธมนปนาฬิํ อุคฺฆาเฏตฺวา นีหรนฺตสฺสาปิ เอเสว นโยฯ