เอวญฺหิ สติ ปฐมปาราชิกวณฺณนา จ น ภาริยา ภวิสฺสติ; ยถาฐิตาย จ ปาฬิยา วณฺณนา สุวิญฺเญยฺยา ภวิสฺสติฯ ตานิ จ ฐานานิ อสุญฺญานิ ภวิสฺสนฺติ; ตสฺมา อนุปทวณฺณนเมว กโรมฯ

ตตฺราติ เตสุ ‘‘ภิกฺขโก’’ติอาทินา นเยน วุตฺเตสุ ภิกฺขูสุฯ ยฺวายํ ภิกฺขูติ โย อยํ ภิกฺขุฯ สมคฺเคน สงฺเฆน…เป.… อุปสมฺปนฺโนติ อฏฺฐสุ อุปสมฺปทาสุ ญตฺติจตุตฺเถเนว กมฺเมน อุปสมฺปนฺโนฯ อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ อยํ อิมสฺมิํ ‘‘เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิตฺวา ปาราชิโก โหตี’’ติ อตฺเถ ‘‘ภิกฺขู’’ติ อธิปฺเปโตฯ อิตเร ปน ‘‘ภิกฺขโก’’ติ อาทโย อตฺถุทฺธารวเสน วุตฺตาฯ เตสุ จ ‘‘ภิกฺขโก’’ติ อาทโย นิรุตฺติวเสน วุตฺตา, ‘‘สมญฺญาย ภิกฺขุ, ปฏิญฺญาย ภิกฺขู’’ติ อิเม ทฺเว อภิลาปวเสน วุตฺตา, ‘‘เอหิ ภิกฺขู’’ติ พุทฺเธน อุปชฺฌาเยน ปฏิลทฺธอุปสมฺปทาวเสน วุตฺโตฯ สรณคมนภิกฺขุ อนุปฺปนฺนาย กมฺมวาจาย อุปสมฺปทาวเสน วุตฺโต, ‘‘ภทฺโร’’ติอาทโย คุณวเสน วุตฺตาติ เวทิตพฺพาฯ

ภิกฺขุปทภาชนียํ นิฏฺฐิตํฯ

สิกฺขาสาชีวปทภาชนียวณฺณนา

อิทานิ ‘‘ภิกฺขูน’’นฺติ อิทํ ปทํ วิเสสตฺถาภาวโต อวิภชิตฺวาว ยํ สิกฺขญฺจ สาชีวญฺจ สมาปนฺนตฺตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาสาชีวสมาปนฺโน โหติ, ตํ ทสฺเสนฺโต สิกฺขาติอาทิมาหฯ ตตฺถ สิกฺขิตพฺพาติ สิกฺขาฯ ติสฺโสติ คณนปริจฺเฉโท ฯ อธิสีลสิกฺขาติ อธิกํ อุตฺตมํ สีลนฺติ อธิสีลํ; อธิสีลญฺจ ตํ สิกฺขิตพฺพโต สิกฺขา จาติ อธิสีลสิกฺขาฯ เอส นโย อธิจิตฺต-อธิปญฺญาสิกฺขาสุฯ

กตมํ ปเนตฺถ สีลํ, กตมํ อธิสีลํ, กตมํ จิตฺตํ, กตมํ อธิจิตฺตํ, กตมา ปญฺญา, กตมา อธิปญฺญาติ? วุจฺจเต – ปญฺจงฺคทสงฺคสีลํ ตาว สีลเมวฯ ตญฺหิ พุทฺเธ อุปฺปนฺเนปิ อนุปฺปนฺเนปิ โลเก ปวตฺตติฯ อุปฺปนฺเน พุทฺเธ ตสฺมิํ สีเล พุทฺธาปิ สาวกาปิ มหาชนํ สมาทเปนฺติฯ อนุปฺปนฺเน พุทฺเธ ปจฺเจกพุทฺธา จ กมฺมวาทิโน จ ธมฺมิกา สมณพฺราหฺมณา จกฺกวตฺตี จ มหาราชาโน มหาโพธิสตฺตา จ สมาทเปนฺติฯ สามมฺปิ ปณฺฑิตา สมณพฺราหฺมณา สมาทิยนฺติฯ เต ตํ กุสลํ ธมฺมํ ปริปูเรตฺวา เทเวสุ จ มนุสฺเสสุ จ สมฺปตฺติํ อนุโภนฺติฯ