สภาวธรรมพื้นฐาน 5
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส

ความเบื้องต้น

คำสอนในพระพุทธศาสนา ว่าโดยปิฎก แบ่งเป็น 3 อย่าง คือ พระวินัยปิฎก
พระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก
คำสอนที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้ ทรงบัญญัติไว้โดยอาณาเทศนา คือ ทรงแสดง
ทรงบัยญัติไว้เป็นระเบียบวินัย เป็นข้อบังคับ เป็นแบบแผนให้ปฏิบัติ โดยมีข้อกำหนดโทษ
หรือปรับอาบัติแก่ผู้ล่วงละเมิดไว้เป็นขั้น ๆ ตามควรแก่โทษานุโทษ เรียกว่า พระวินัยปิฎก
ซึ่งเป็นคำสอนที่เน้นในเรื่องศีล เพื่อสอนคนให้มีระเบียบวินัย ให้สังคมมีความสงบสุข
คำสอนที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้โดยโวหารเทศนา คือ ทรงแสดงโดยยักเยื้อง
โวหารเป็นต่าง ๆ ตามความเหมาะสมแก่บุคคล และกาลเทศะ ทรงยกบุคคลขึ้นเป็นตัวอย่าง
ของการดำเนินชีวิตทั้งในทางดี ทางชั่ว ทางถูก ทางผิด เรียกว่า พระสุตตันตปิฎก ซึ่ง
เป็นคำสอนที่เน้นในเรื่องสมาธิ เพื่อสอนคนให้มีอัธยาศัยสงบ มีจิตใจแน่วแน่ มั่นคงในการ
บุญการกุศล
คำสอนที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้โดยปรมัตถเทศนา คือทรงแสดงตามหลัก
สัจจธรรมโดยไม่ยกบุคคลขึ้นเป็นตัวอย่าง ทรงแสดงเฉพาะสัจจธรรมหรือสภาวธรรมล้วน ๆ
เรียกว่า พระอภิธรรมปิฎก ซึ่งเป็นคำสอนที่เน้นในเรื่องปัญญา เพื่อสอนคนให้มีสติปัญญา
รู้แจ้งเห็นจริงในสภาวธรรมทั้งปวง
สัจจธรรมหรือสภาวธรรมที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้ในพระอภิธรรมปิฎกนั้น แบ่ง
เป็น 2 อย่างคือ