นีวรโณ เจว นีวรณิโย จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ นีวรณิยสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณา เจว นีวรณิยา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ นีวรณานญฺจ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

นีวรณิโย เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณิยสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรณิยา เจว โน จ นีวรณา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป.…ฯ (1)

อารมฺมณปจฺจโย

[91] นีวรโณ เจว นีวรณิโย จ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – นีวรเณ อารพฺภ นีวรณา อุปฺปชฺชนฺติฯ (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรเณ อารพฺภ นีวรณิยา เจว โน จ นีวรณา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติฯ (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ) นีวรเณ อารพฺภ นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติฯ (3)

นีวรณิโย เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณิยสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป.… สีลํ…เป.… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ… วิจิกิจฺฉา… อุทฺธจฺจํ… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป.… ฌานา…เป.… อริยา โคตฺรภุํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, โวทานํ…เป.… ปหีเน กิเลเส …เป.… วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป.… ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป.… จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ นีวรณิเย เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป.… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป.… (ยาว อาวชฺชนา ตาว กาตพฺพา)ฯ (1)

นีวรณิโย เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป.… สีลํ…เป.… อุโปสถกมฺมํ…เป.… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป.… ฌานา…เป.… จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ นีวรณิเย เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป.… ทิฏฺฐิ… วิจิกิจฺฉา… อุทฺธจฺจํ… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติฯ (2)

นีวรณิโย เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม นีวรณสฺส เจว นีวรณิยสฺส จ นีวรณิยสฺส เจว โน จ นีวรณสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป.… สีลํ…เป.… อุโปสถกมฺมํ…เป.… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป.… ฌานา …เป.… จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ นีวรณิเย เจว โน จ นีวรเณ ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นีวรณา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ (เอวํ อิตเรปิ ตีณิ กาตพฺพา)ฯ (3)

(อารมฺมณสทิสา อธิปติปจฺจยา, ปุเรชาตมฺปิ อารมฺมณสทิสํฯ อุปนิสฺสเยปิ โลกุตฺตรํ น กาตพฺพํฯ สํขิตฺตํ, เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํ ยถา นีวรณทุกํ, เอวํ ปจฺจเวกฺขิตฺวา กาตพฺพํฯ)

นีวรณนีวรณิยทุกํ นิฏฺฐิตํฯ

48. นีวรณนีวรณสมฺปยุตฺตทุกํ

1. ปฏิจฺจวาโร

1. ปจฺจยานุโลมํ

1. วิภงฺควาโร

เหตุปจฺจโย

[92] นีวรณญฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตญฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ (จกฺกํฯ สพฺเพปิ นีวรณา กาตพฺพา)ฯ (1)

นีวรณญฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตญฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรเณ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธาฯ (2)

นีวรณญฺเจว นีวรณสมฺปยุตฺตญฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรโณ เจว นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – กามจฺฉนฺทนีวรณํ ปฏิจฺจ ถินมิทฺธนีวรณํ อุทฺธจฺจนีวรณํ อวิชฺชานีวรณํ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา (จกฺกํ)ฯ (3)

[93] นีวรณสมฺปยุตฺตญฺเจว โน จ นีวรณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต เจว โน จ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตญฺเจว โน จ นีวรณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.…ฯ (1)