ปจฺฉาชาตา – อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา ขนฺธา ปุเรชาตสฺส อิมสฺส สนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส กายสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (2)

(อวเสสา ปญฺจ ปญฺหา เอวํ วิตฺถาเรตพฺพาฯ สหชาตา, ปจฺฉาชาตาฯ)

อตฺถิปจฺจโย

[50] สนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปุเรชาตํ – รูเป อนิจฺจโต…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, รูปายตนํ จกฺขุวิญฺญาณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

[51] อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – อนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ เอกํ มหาภูตํ ทฺวินฺนํ มหาภูตานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทฺเว มหาภูตา เอกสฺส มหาภูตสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อนิทสฺสนสปฺปฏิฆา มหาภูตา อนิทสฺสนสปฺปฏิฆานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ กฏตฺตารูปานํ อุปาทารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ โผฏฺฐพฺพายตนํ จกฺขายตนสฺส…เป.… รสายตนสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ พาหิรํ… อาหารสมุฏฺฐานํ… อุตุสมุฏฺฐานํ… เอกํ มหาภูตํ ทฺวินฺนํ มหาภูตานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทฺเว มหาภูตา เอกสฺส มหาภูตสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อุตุสมุฏฺฐานา มหาภูตา อนิทสฺสนสปฺปฏิฆานํ อุปาทารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อสญฺญสตฺตานํ อนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ เอกํ มหาภูตํ ทฺวินฺนํ มหาภูตานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทฺเว มหาภูตา…เป.…ฯ (1)

อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม สนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (2)

(ปฏิจฺจวาเร นิสฺสยปจฺจยสทิสํฯ)

อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ ธมฺโม อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํฯ สหชาตา – อนิทสฺสนสปฺปฏิฆา มหาภูตา อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ กฏตฺตารูปานํ อุปาทารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ยาว อสญฺญสตฺตา วิตฺถาเรตพฺพา)ฯ ปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป.… กายํ, สทฺเท…เป.… โผฏฺฐพฺเพ อนิจฺจโต…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺญาณสฺส…เป.… โผฏฺฐพฺพายตนํ กายวิญฺญาณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

(อวเสสา จตฺตาโร ปญฺหา วิตฺถาเรตพฺพาฯ ปฏิจฺจวาเร สหชาตปจฺจยสทิสา, นินฺนานากรณาฯ) (7)

[52] อนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ ธมฺโม อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํฯ สหชาโต – อนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ เอโก ขนฺโธ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทฺเว ขนฺธา…เป.… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป.… อาโปธาตุ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ กฏตฺตารูปานํ อุปาทารูปานํ…เป.… อาโปธาตุ อิตฺถินฺทฺริยสฺส…เป.… กพฬีการาหารสฺส จ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ พาหิรํ… อาหารสมุฏฺฐานํ… อุตุสมุฏฺฐานํ… อสญฺญสตฺตานํ อาโปธาตุ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ กฏตฺตารูปานํ อุปาทารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปุเรชาตํ – วตฺถุํ… อิตฺถินฺทฺริยํ… ปุริสินฺทฺริยํ… ชีวิตินฺทฺริยํ… อาโปธาตุํ… กพฬีการํ อาหารํ… อนิจฺจโต…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, วตฺถุ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปจฺฉาชาตา – อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา ขนฺธา ปุเรชาตสฺส อิมสฺส อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ กพฬีกาโร อาหาโร อิมสฺส อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ รูปชีวิตินฺทฺริยํ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (เอวํ อวเสสา ฉ ปญฺหา วิภชิตพฺพาฯ สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยมฺปิ กาตพฺพา)ฯ (7)

[53] สนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ อนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปุเรชาตํ – รูปายตนญฺจ วตฺถุ จ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย ฯ (1)

อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ อนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา สนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา ขนฺธา จ มหาภูตา จ สนิทสฺสนสปฺปฏิฆานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปฏิสนฺธิกฺขเณ… (สํขิตฺตํ, อสญฺญสตฺตานญฺจ กาตพฺพา)ฯ (1)

อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ อนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อนิทสฺสนสปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ)ฯ (2)

[54] อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ อนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํฯ สหชาตา – อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา ขนฺธา จ มหาภูตา จ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ…เป.… (ยาว อสญฺญสตฺตา กาตพฺพา)ฯ ปุเรชาตํ – จกฺขายตนญฺจ วตฺถุ จ…เป.… โผฏฺฐพฺพายตนญฺจ วตฺถุ จ อนิทสฺสนอปฺปฏิฆานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3) (อวเสสา จตสฺโส ปญฺหา วิภชิตพฺพาฯ) (7)

[55] สนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปุเรชาตํ – รูปายตนญฺจ จกฺขายตนญฺจ จกฺขุวิญฺญาณสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

สนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ อนิทสฺสนสปฺปฏิโฆ จ อนิทสฺสนอปฺปฏิโฆ จ ธมฺมา อนิทสฺสนอปฺปฏิฆสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํฯ รูปายตนญฺจ จกฺขายตนญฺจ จกฺขุวิญฺญาณญฺจ จกฺขุวิญฺญาณสหคตานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

(นตฺถิวิคตปจฺจยํ อนนฺตรสทิสํฯ อวิคตปจฺจยํ อตฺถิสทิสํฯ)

1. ปจฺจยานุโลมํ

2. สงฺขฺยาวาโร

สุทฺธํ

[56] เหตุยา สตฺต, อารมฺมเณ ตีณิ, อธิปติยา นว, อนนฺตเร เอกํ, สมนนฺตเร เอกํ, สหชาเต เอกวีส, อญฺญมญฺเญ ฉ, นิสฺสเย เอกวีส, อุปนิสฺสเย ตีณิ, ปุเรชาเต ฉ, ปจฺฉาชาเต สตฺต, อาเสวเน เอกํ, กมฺเม สตฺต, วิปาเก สตฺต, อาหาเร สตฺต, อินฺทฺริเย นว, ฌาเน สตฺต, มคฺเค สตฺต, สมฺปยุตฺเต เอกํ, วิปฺปยุตฺเต อฏฺฐ, อตฺถิยา ปญฺจวีส, นตฺถิยา เอกํ, วิคเต เอกํ, อวิคเต ปญฺจวีสฯ

เหตุสภาคํ

[57] เหตุปจฺจยา อธิปติยา สตฺต, สหชาเต สตฺต, อญฺญมญฺเญ เอกํ, นิสฺสเย สตฺต, วิปาเก สตฺต, อินฺทฺริเย สตฺต, มคฺเค สตฺต, สมฺปยุตฺเต เอกํ, วิปฺปยุตฺเต สตฺต, อตฺถิยา สตฺต, อวิคเต สตฺตฯ