เมนู

มิลินฺทปญฺหา

ปณามคาถา


จริยา สพฺพโลกสฺส หิตา ยสฺส มเหสิโน
อจินฺตยานุภาวํปิ วนฺเท โลกคฺคนายกํ ฯ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน เยน นียนฺติ โลกโต
วนฺเท ตมุตฺตมํ ธมฺมํ สมฺมาสมฺพุทฺธปูชิตํ ฯ
สีลาทิคุณสมฺปนฺโน ฐิโต มคฺคผเลสุ โย
วนฺเท อริยสงฺฆนฺตํ ปุญฺญกฺเขตฺตมนุตฺตรํ ฯ
วนฺทนา ชนิตํ ปุญฺญํ อิติ ยํ รตนตฺตยํ
หตนฺตราโย สพฺพตฺถ หุตฺวาหนฺตสฺส เตชสา ฯ
ยํ มิลินฺทปกรณํ ปุจฺฉพฺยากรณสชฺชิตํ
สุณาถ นิปุเณ ปญฺเห ตํ สุขาย ภวิสฺสตีติ ฯ

พาหิรกถา


เตน โข ปน สมเยน พุทฺโธ ภควา มหาปรินิพฺพานสมเย กุสินารายํ คนฺตฺวาน
มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธึ ฯ อถ โข ภควา อนิจฺจาทิธมฺเมน สพฺพสตฺตานํ สํเวคํ
อุปฺปาเทนฺโต อนุปาทิสสาย นิพฺพานธาตุยา นิพฺพานาการํ ทสฺเสนฺโต กุสินารายํ มลฺลานํ
นทิยา อุปวตฺตเนน ยมกสาลานมนฺตเร อุตฺตรสีสเก ปลฺลงฺเก นิปนฺโน ภิกฺขูนเมตทโวจ
อามนฺตยามิ โว ภิกฺขเว ปฏิเวทยามิ โว ภิกฺขเว สพฺเพ สงฺขารา ขยวยธมฺมา อปฺปมาเทน

สมฺปาเทถ ตุมฺหากํ นวงฺคชินสาสนานิ มยา ปญฺญตฺตานิ อุภโต วิภโต วิภงฺเค อุภยานิ
ปาฏิโมกฺขานิ มยา ปญฺญตฺตานิ การณาการณํ มยา ปญฺญตฺตํ สาวกปารมญาณํ
มยา ปญฺญตฺตํ มหาสาวกปารมิญาณํ มยา ปญฺญตฺตํ ปจฺเจกโพธิปารมิปตฺตญาณํ มยา
ปญฺญตฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธปารมิปตฺตญาณํ มยา ปญฺญตฺตํ จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา มยา
ปญฺญตฺตา จตฺตาริ อริยสจฺจานิ สตฺต โพชฺฌงฺคานิ ทฺวาทสงฺคานิ ปฏิจฺจสมุปฺปาทานิ มยา
ปญฺญตฺตานิ จตฺตาโร สติปฏฺฐานา มยา ปญฺญตฺตา อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค สตฺต ผลานิ
อฏฺฐ สมาปตฺติโย นว สมาปตฺติโย ปฏิพโล อติพโล ภิกฺขเว โส โข มม สาวโก
วิยตฺโต ทฒฺหธมฺโม ฯ โย จ ธมฺโม วินโย มยา ปญฺญตฺโต โส มมจฺจเยน โว
สตฺถา ฯ มยิ ปรินิพฺพุเต อริยกสฺสโป วุฑฺฒปพฺพชิตสฺส สุภทฺทสฺส ทุฏฺฐวจนํ
สริตฺวา ธมฺมสงฺคีตึ สงฺคายนฺโต พุทฺธวจน์ โสธยิสฺสติ ฯ ตโต ปรํ วสฺสสตานํ อจฺจเยน
ยโส กากณฺฑปุตฺโต วชฺชิปุตฺตกานํ ภิกฺขูนํ มทฺทนฺโต ทุติยสงฺคีติ อกาสิ ฯ ตโต ปรํ
อฏฺฐารส วสฺสาธิกทฺวิวสฺสสตานํ อจฺจเยน โมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถโร อญฺญติตฺถิยานํ วาทํ
ภินฺทนฺโต ตติยสงฺคีตึ กริสฺสติ ฯ อปเรน กาเลน มหามหินฺโท นาม ภิกฺขุ ตามฺพปณฺณิทีเป
มม สาสนํ ปติฏฺฐหิสฺสติ ฯ ตโต ปรํ สมฺสมสมฺพุทฺธปรินิพฺพานโต ปญฺจวสฺสสตจฺจเยน
มิลินฺโท นาม ราชา กตาภินีหาโร สกลชมฺพูทีเป อตฺตโน ปญฺญานุภาเวน สุขุมปญฺเห
อุปฺปาเทนฺโต สมณพฺราหฺมเณ สุขุมปญฺเหน มทฺทนฺโต ฯ นาคเสโน นาม เอโก ภิกฺขุ
รญฺโญ วาทํ ภินฺทนฺโต อเนเกหิ อุปมเหิ หาสยนฺโต นิรมฺพุทํ สาสนํ กโรนฺโต ทฬฺหํ
สาสนํ ปติฏฺฐหิสฺสติ ยาว ปญฺจวสฺสสหสฺสกาติ ฯ เตน วุตฺตํ โย สฃตสฺส ภควโต ปรินิพฺพานโต
ปญฺจวสฺสสเต อติกฺกนฺเต ราชกุเล อุปฺปนฺโน ฯ
มิลินฺโท นาม โส ราชา สาคลายํ ปุรุตฺตเม
อุปคญฺฉิ นาคเสนํ คงฺคาว ยถ สาครํ ฯ
อาสชฺช ราชา จิตฺรกถี อุกฺกาธารํ ตโมนุทํ
อาปุจฺฉิ นิปุเณ ปญฺเห ฐานาฐานูคเต ปุถู ฯ
ปุจฺฉา วิสชฺชนา เจว คมฺถีรตฺถูปนิสฺสิตา
หทยงฺคมา กณฺณสุขา อพฺภูตา โลมหํสนา ฯ
อภิธมฺมนโยคาฬฺหา อตฺถชาลา สมุฏฺฐิตา
นาคเสนกถา จิตฺรา อุปเมหิ ปฏฺฐาปิตา ฯ