ยํ ตตฺถ วเทสิ – ‘‘วตฺตพฺเพ โข – ‘ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน,’ โน จ วตฺตพฺเพ – ‘โย สจฺจิกฏฺโฐ ปรมตฺโถ, ตโต โส ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’’ติ อิทํ เต มิจฺฉาฯ
อุปนยนจตุกฺกํฯ
[10] น เหวํ นิคฺคเหตพฺเพฯ เตน หิ ยํ นิคฺคณฺหาสิ – ‘‘หญฺจิ ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘โย สจฺจิกฏฺโฐ ปรมตฺโถ, ตโต โส ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’ติฯ ยํ ตตฺถ วเทสิ – ‘วตฺตพฺเพ โข – ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน, โน จ วตฺตพฺเพ – โย สจฺจิกฏฺโฐ ปรมตฺโถ, ตโต โส ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’’ติ มิจฺฉาฯ
โน เจ ปน วตฺตพฺเพ – ‘‘โย สจฺจิกฏฺโฐ ปรมตฺโถ, ตโต โส ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติฯ ยํ ตตฺถ วเทสิ – ‘‘วตฺตพฺเพ โข – ‘ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน,’ โน จ วตฺตพฺเพ – ‘โย สจฺจิกฏฺโฐ ปรมตฺโถ, ตโต โส ปุคฺคโล นุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’’ติ อิทํ เต มิจฺฉาฯ เตน หิ เย กเต นิคฺคเห เส นิคฺคเห ทุกฺกเฏฯ สุกเต ปฏิกมฺเมฯ สุกตา ปฏิปาทนาติฯ
นิคฺคมนจตุกฺกํฯ
ทุติโย นิคฺคโหฯ
2. (ก) โอกาสสจฺจิกฏฺโฐ
1. อนุโลมปจฺจนีกํ
[11] ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนาติ? อามนฺตาฯ สพฺพตฺถ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ
อาชานาหิ นิคฺคหํฯ หญฺจิ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพตฺถ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติฯ ยํ ตตฺถ วเทสิ – ‘‘วตฺตพฺเพ โข – ‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน,’ โน จ วตฺตพฺเพ – ‘สพฺพตฺถ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’’ติ มิจฺฉาฯ
โน เจ ปน วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพตฺถ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติฯ ยํ ตตฺถ วเทสิ – ‘‘วตฺตพฺเพ โข – ‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน,’ โน จ วตฺตพฺเพ – ‘สพฺพตฺถ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’’ติ มิจฺฉา…เป.…ฯ
ตติโย นิคฺคโหฯ
3. (ก) กาลสจฺจิกฏฺโฐ
1. อนุโลมปจฺจนีกํ
[12] ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนาติ? อามนฺตาฯ สพฺพทา ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ
อาชานาหิ นิคฺคหํฯ หญฺจิ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพทา ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติฯ ยํ ตตฺถ วเทสิ – ‘‘วตฺตพฺเพ โข – ‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน,’ โน จ วตฺตพฺเพ – ‘สพฺพทา ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’’ติ มิจฺฉาฯ
โน เจ ปน วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพทา ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’ติฯ ยํ ตตฺถ วเทสิ – ‘‘วตฺตพฺเพ โข – ‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถน,’ โน จ วตฺตพฺเพ – ‘สพฺพทา ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนา’’’ติ มิจฺฉา…เป.…ฯ
จตุตฺโถ นิคฺคโหฯ
4. (ก) อวยวสจฺจิกฏฺโฐ
1. อนุโลมปจฺจนีกํ
[13] ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนาติ? อามนฺตาฯ สพฺเพสุ ปุคฺคโล อุปลพฺภติ สจฺจิกฏฺฐปรมตฺเถนาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ