เมนู

หญฺจิ จตุตฺถํ ฌานํ อาวฏฺเฏนฺตสฺส อุปฺปชฺชติ…เป.… ปณิทหนฺตสฺส อุปฺปชฺชติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ตติยา ฌานา จตุตฺถํ ฌานํ สงฺกมตี’’ติฯ

ตติยา ฌานา จตุตฺถํ ฌานํ สงฺกมตีติ? อามนฺตาฯ ตติยํ ฌานํ ปีติํ อาทีนวโต มนสิกโรโต อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ จตุตฺถํ ฌานํ ปีติํ อาทีนวโต มนสิกโรโต อุปฺปชฺชตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ตติยํ ฌานํ สุขสหคตนฺติ? อามนฺตาฯ จตุตฺถํ ฌานํ สุขสหคตนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… ตติยา ฌานา จตุตฺถํ ฌานํ สงฺกมตีติ? อามนฺตาฯ ตญฺเญว ตติยํ ฌานํ ตํ จตุตฺถํ ฌานนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[816] น วตฺตพฺพํ – ‘‘ฌานา ฌานํ สงฺกมตี’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรตี’’ติ [อ. นิ. 2.13; 4.163]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ ฌานา ฌานํ สงฺกมตีติฯ

ฌานสงฺกนฺติกถา นิฏฺฐิตาฯ

18. อฏฺฐารสมวคฺโค

(183) 7. ฌานนฺตริกกถา

[817] อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ผสฺสนฺตริกา…เป.… อตฺถิ สญฺญนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ ทุติยสฺส จ ฌานสฺส ตติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ ตติยสฺส จ ฌานสฺส จตุตฺถสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ทุติยสฺส จ ฌานสฺส ตติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร นตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ทุติยสฺส จ ฌานสฺส ตติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร นตฺถิ ฌานนฺตริกา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ ฌานนฺตริกา’’ติฯ

ตติยสฺส จ ฌานสฺส จตุตฺถสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร นตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ตติยสฺส จ ฌานสฺส จตุตฺถสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร นตฺถิ ฌานนฺตริกา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ ฌานนฺตริกา’’ติฯ

[818] ปฐมสฺส จ ฌานสฺส ทุติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ ทุติยสฺส จ ฌานสฺส ตติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ปฐมสฺส จ ฌานสฺส ทุติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ ตติยสฺส จ ฌานสฺส จตุตฺถสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร อตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ทุติยสฺส จ ฌานสฺส ตติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร นตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ ปฐมสฺส จ ฌานสฺส ทุติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร นตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ตติยสฺส จ ฌานสฺส จตุตฺถสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร นตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ ปฐมสฺส จ ฌานสฺส ทุติยสฺส จ ฌานสฺส อนฺตเร นตฺถิ ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[819] อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ สวิตกฺโก สวิจาโร สมาธิ ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธิ ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สวิตกฺโก สวิจาโร สมาธิ น ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ น ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธิ น ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ น ฌานนฺตริกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[820] ทฺวินฺนํ ฌานานํ ปฏุปฺปนฺนานมนฺตเร อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธีติ? อามนฺตาฯ นนุ อวิตกฺเก วิจารมตฺเต สมาธิมฺหิ วตฺตมาเน ปฐมํ ฌานํ นิรุทฺธํ ทุติยํ ฌานํ ปฏุปฺปนฺนนฺติ? อามนฺตาฯ

หญฺจิ อวิตกฺเก วิจารมตฺเต สมาธิมฺหิ วตฺตมาเน ปฐมํ ฌานํ นิรุทฺธํ ทุติยํ ฌานํ ปฏุปฺปนฺนํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทฺวินฺนํ ฌานานํ ปฏุปฺปนฺนานมนฺตเร อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ ฌานนฺตริกาติฯ

[821] อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ น ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ ปฐมํ ฌานํ…เป.… ทุติยํ ฌานํ…เป.… ตติยํ ฌานํ…เป.… จตุตฺถํ ฌานนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ เตน หิ อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ ฌานนฺตริกาติฯ

[822] อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ ฌานนฺตริกาติ? อามนฺตาฯ นนุ ตโย สมาธี วุตฺตา ภควตา – สวิตกฺโก สวิจาโร สมาธิ, อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ, อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธีติ [ที. นิ. 3.305, 353]? อามนฺตาฯ หญฺจิ ตโย สมาธี วุตฺตา ภควตา – สวิตกฺโก…เป.… อวิจาโร สมาธิ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ ฌานนฺตริกา’’ติฯ

ฌานนฺตริกกถา นิฏฺฐิตาฯ

18. อฏฺฐารสมวคฺโค

(184) 8. สทฺทํ สุณาตีติกถา

[823] สมาปนฺโน สทฺทํ สุณาตีติ? อามนฺตาฯ สมาปนฺโน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป.… โสเตน…เป.… ฆาเนน…เป.… ชิวฺหาย…เป.… กาเยน โผฏฺฐพฺพํ ผุสตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สมาปนฺโน สทฺทํ สุณาตีติ? อามนฺตาฯ โสตวิญฺญาณสมงฺคี สมาปนฺโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ นนุ สมาธิ มโนวิญฺญาณสมงฺคิสฺสาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สมาธิ มโนวิญฺญาณสมงฺคิสฺส, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สมาปนฺโน สทฺทํ สุณาตี’’ติฯ

สมาธิ มโนวิญฺญาณสมงฺคิสฺส, โสตวิญฺญาณสมงฺคี สทฺทํ สุณาตีติ? อามนฺตาฯ