เมนู

(175) 10. น วตฺตพฺพํ พุทฺธสฺสทินฺนํ มหปฺผลนฺติกถา

[799] วตฺตพฺพํ – ‘‘พุทฺธสฺส ทินฺนํ มหปฺผล’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ ภควา ทฺวิปทานํ อคฺโค, ทฺวิปทานํ เสฏฺโฐ, ทฺวิปทานํ ปโมกฺโข, ทฺวิปทานํ อุตฺตโม, ทฺวิปทานํ ปวโร อสโม อสมสโม อปฺปฏิสโม อปฺปฏิภาโค อปฺปฏิปุคฺคโลติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ภควา ทฺวิปทานํ อคฺโค, ทฺวิปทานํ เสฏฺโฐ, ทฺวิปทานํ ปโมกฺโข, ทฺวิปทานํ อุตฺตโม, ทฺวิปทานํ ปวโร อสโม อสมสโม อปฺปฏิสโม อปฺปฏิภาโค อปฺปฏิปุคฺคโล, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘พุทฺธสฺส ทินฺนํ มหปฺผล’’นฺติฯ

น วตฺตพฺพํ – ‘‘พุทฺธสฺส ทินฺนํ มหปฺผล’’นฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ โกจิ พุทฺเธน สมสโม – สีเลน สมาธินา ปญฺญายาติ? นตฺถิ ฯ หญฺจิ นตฺถิ โกจิ พุทฺเธน สมสโม – สีเลน สมาธินา ปญฺญาย, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘พุทฺธสฺส ทินฺนํ มหปฺผล’’นฺติฯ

น วตฺตพฺพํ – ‘‘พุทฺธสฺส ทินฺนํ มหปฺผล’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา –

‘‘นยิมสฺมิํ วา โลเก ปรสฺมิํ วา ปน,

พุทฺเธน เสฏฺโฐ จ สโม จ วิชฺชติ;

ยมาหุเนยฺยานํ อคฺคตํ คโต,

ปุญฺญตฺถิกานํ วิปุลปฺผเลสิน’’นฺติ [วิ. ว. 1047]

อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ พุทฺธสฺส ทินฺนํ มหปฺผลนฺติฯ

น วตฺตพฺพํ พุทฺธสฺส ทินฺนํ มหปฺผลนฺติกถา นิฏฺฐิตาฯ

17. สตฺตรสมวคฺโค

(176) 11. ทกฺขิณาวิสุทฺธิกถา

[800] ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ เกจิ ปฏิคฺคาหกา อาหุเนยฺยา ปาหุเนยฺยา ทกฺขิเณยฺยา อญฺชลิกรณียา อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสาติ? อามนฺตา ฯ หญฺจิ อตฺถิ เกจิ ปฏิคฺคาหกา อาหุเนยฺยา ปาหุเนยฺยา ทกฺขิเณยฺยา อญฺชลิกรณียา อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺส, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต’’ติฯ

ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตติ? อามนฺตา ฯ นนุ จตฺตาโร ปุริสยุคา อฏฺฐ ปุริสปุคฺคลา ทกฺขิเณยฺยา วุตฺตา ภควตาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ จตฺตาโร ปุริสยุคา อฏฺฐ ปุริสปุคฺคลา ทกฺขิเณยฺยา วุตฺตา ภควตา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต’’ติฯ

ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ เกจิ โสตาปนฺเน ทานํ ทตฺวา ทกฺขิณํ อาราเธนฺตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ เกจิ โสตาปนฺเน ทานํ ทตฺวา ทกฺขิณํ อาราเธนฺติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต’’ติฯ

นนุ อตฺถิ เกจิ สกทาคามิสฺส…เป.… อนาคามิสฺส…เป.… อรหโต ทานํ ทตฺวา ทกฺขิณํ อาราเธนฺตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ เกจิ อรหโต ทานํ ทตฺวา ทกฺขิณํ อาราเธนฺติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต’’ติฯ

[801] ปฏิคฺคาหกโต ทานํ วิสุชฺฌตีติ? อามนฺตาฯ อญฺโญ อญฺญสฺส การโก, ปรกตํ สุขทุกฺขํ, อญฺโญ กโรติ อญฺโญ ปฏิสํเวเทตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘จตสฺโส โข อิมา, อานนฺท, ทกฺขิณา วิสุทฺธิโย! กตมา จตสฺโส? อตฺถานนฺท, ทกฺขิณา ทายกโต วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต; อตฺถานนฺท, ทกฺขิณา ปฏิคฺคาหกโต วิสุชฺฌติ, โน ทายกโต ; อตฺถานนฺท, ทกฺขิณา ทายกโต เจว วิสุชฺฌติ ปฏิคฺคาหกโต จ; อตฺถานนฺท, ทกฺขิณา เนว ทายกโต วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตฯ อิมา โข, อานนฺท, จตสฺโส ทกฺขิณา วิสุทฺธิโย’’ติ [ม. นิ. 3.381]