เมนู

สมาปตฺเตสิโย อุปปตฺเตสิโย ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหาโร, สมาปตฺเตสิเยน จิตฺเตน อุปปตฺเตสิเยน จิตฺเตน ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหาเรน จิตฺเตน สหคโต สหชาโต สํสฏฺโฐ สมฺปยุตฺโต เอกุปฺปาโท เอกนิโรโธ เอกวตฺถุโก เอการมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ นนุ น สมาปตฺเตสิโย น อุปปตฺเตสิโย น ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหาโร, น สมาปตฺเตสิเยน จิตฺเตน…เป.… เอการมฺมโณติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ น สมาปตฺเตสิโย น อุปปตฺเตสิโย…เป.… เอการมฺมโณ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อรูปราโค อรูปธาตุํ อนุเสติ, อรูปธาตุปริยาปนฺโน’’ติฯ

อรูปราโค อรูปธาตุํ อนุเสติ, อรูปธาตุปริยาปนฺโนติ? อามนฺตาฯ สทฺทราโค สทฺทธาตุํ อนุเสติ, สทฺทธาตุปริยาปนฺโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อรูปราโค อรูปธาตุํ อนุเสติ, อรูปธาตุปริยาปนฺโนติ? อามนฺตาฯ คนฺธราโค…เป.… รสราโค…เป.… โผฏฺฐพฺพราโค โผฏฺฐพฺพธาตุํ อนุเสติ, โผฏฺฐพฺพธาตุปริยาปนฺโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สทฺทราโค สทฺทธาตุํ อนุเสติ, น วตฺตพฺพํ – ‘‘สทฺทธาตุปริยาปนฺโน’’ติ? อามนฺตา ฯ อรูปราโค อรูปธาตุํ อนุเสติ, น วตฺตพฺพํ – ‘‘อรูปธาตุปริยาปนฺโน’’ติ, น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… คนฺธราโค…เป.… รสราโค…เป.… โผฏฺฐพฺพราโค โผฏฺฐพฺพธาตุํ อนุเสติ, น วตฺตพฺพํ – ‘‘โผฏฺฐพฺพธาตุปริยาปนฺโน’’ติ? อามนฺตาฯ อรูปราโค อรูปธาตุํ อนุเสติ, น วตฺตพฺพํ – ‘‘อรูปธาตุปริยาปนฺโน’’ติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[705] น วตฺตพฺพํ – ‘‘รูปราโค รูปธาตุํ อนุเสติ รูปธาตุปริยาปนฺโน, อรูปราโค อรูปธาตุํ อนุเสติ อรูปธาตุปริยาปนฺโน’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ กามราโค กามธาตุํ อนุเสติ, กามธาตุปริยาปนฺโนติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ กามราโค กามธาตุํ อนุเสติ กามธาตุปริยาปนฺโน , เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘รูปราโค รูปธาตุํ อนุเสติ รูปธาตุปริยาปนฺโน, อรูปราโค อรูปธาตุํ อนุเสติ อรูปธาตุปริยาปนฺโน’’ติฯ

ปริยาปนฺนกถา นิฏฺฐิตาฯ

14. จุทฺทสมวคฺโค

(143) 8. อพฺยากตกถา

[706] ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากตนฺติ? อามนฺตาฯ วิปากาพฺยากตํ กิริยาพฺยากตํ รูปํ นิพฺพานํ จกฺขายตนํ…เป.… โผฏฺฐพฺพายตนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากตนฺติ? อามนฺตาฯ ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺโต ผสฺโส อพฺยากโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากตนฺติ? อามนฺตาฯ ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตา เวทนา…เป.… สญฺญา…เป.… เจตนา…เป.… จิตฺตํ อพฺยากตนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺโต ผสฺโส อกุสโลติ? อามนฺตาฯ ทิฏฺฐิคตํ อกุสลนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตา เวทนา สญฺญา เจตนา จิตฺตํ อกุสลนฺติ? อามนฺตาฯ ทิฏฺฐิคตํ อกุสลนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[707] ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากตนฺติ? อามนฺตาฯ อผลํ อวิปากนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ สผลํ สวิปากนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สผลํ สวิปากํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากต’’นฺติฯ

ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ มิจฺฉาทิฏฺฐิปรมานิ วชฺชานิ [องฺคุตฺตรนิกาเย] วุตฺตานิ ภควตาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ มิจฺฉาทิฏฺฐิปรมานิ วชฺชานิ วุตฺตานิ ภควตา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากต’’นฺติฯ

ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘มิจฺฉาทิฏฺฐิ โข, วจฺฉ, อกุสลา [อกุสลํ (ม. นิ. 2.194)], สมฺมาทิฏฺฐิ กุสลา’’ [กุสลํ (ม. นิ. 2.104)] ติ [ม. นิ. 2.194]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากต’’นฺติฯ

ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘มิจฺฉาทิฏฺฐิสฺส โข อหํ, ปุณฺณ, ทฺวินฺนํ คตีนํ อญฺญตรํ คติํ วทามิ – นิรยํ วา ติรจฺฉานโยนิํ วา’’ติ [ม. นิ. 2.79]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากต’’นฺติฯ

[708] วตฺตพฺพํ – ‘‘ทิฏฺฐิคตํ อพฺยากต’’นฺติ? อามนฺตาฯ