14. จุทฺทสมวคฺโค

(136) 1. กุสลากุสลปฏิสนฺทหนกถา

[686] อกุสลมูลํ ปฏิสนฺทหติ กุสลมูลนฺติ? อามนฺตาฯ ยา อกุสลสฺส อุปฺปาทาย อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธิ, สาว กุสลสฺส อุปฺปาทาย อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อกุสลมูลํ ปฏิสนฺทหติ กุสลมูลํ, น วตฺตพฺพํ – ‘‘ยา อกุสลสฺส อุปฺปาทาย อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธิ, สาว กุสลสฺส อุปฺปาทาย อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธี’’ติ? อามนฺตาฯ กุสลํ อนาวฏฺเฏนฺตสฺส [อนาวฏฺฏนฺตสฺส (สี. ปี. ก.), อนาวชฺชนฺตสฺส (สฺยา. กํ.)] อุปฺปชฺชติ …เป.… อปฺปณิทหนฺตสฺส อุปฺปชฺชตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ กุสลํ อาวฏฺเฏนฺตสฺส อุปฺปชฺชติ…เป.… ปณิทหนฺตสฺส อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ กุสลํ อาวฏฺเฏนฺตสฺส อุปฺปชฺชติ…เป.… ปณิทหนฺตสฺส อุปฺปชฺชติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อกุสลมูลํ ปฏิสนฺทหติ กุสลมูล’’นฺติฯ

[687] อกุสลมูลํ ปฏิสนฺทหติ กุสลมูลนฺติ? อามนฺตาฯ อกุสลมูลํ อโยนิโส มนสิกโรโต อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ กุสลํ อโยนิโส มนสิกโรโต อุปฺปชฺชตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ กุสลํ โยนิโส มนสิกโรโต อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ กุสลํ โยนิโส มนสิกโรโต อุปฺปชฺชติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อกุสลมูลํ ปฏิสนฺทหติ กุสลมูล’’นฺติฯ

อกุสลมูลํ ปฏิสนฺทหติ กุสลมูลนฺติ? อามนฺตาฯ กามสญฺญาย อนนฺตรา เนกฺขมฺมสญฺญา อุปฺปชฺชติ, พฺยาปาทสญฺญาย อนนฺตรา อพฺยาปาทสญฺญา อุปฺปชฺชติ, วิหิํสาสญฺญาย อนนฺตรา อวิหิํสาสญฺญา อุปฺปชฺชติ, พฺยาปาทสฺส อนนฺตรา เมตฺตา อุปฺปชฺชติ, วิหิํสาย อนนฺตรา กรุณา อุปฺปชฺชติ, อรติยา อนนฺตรา มุทิตา อุปฺปชฺชติ, ปฏิฆสฺส อนนฺตรา อุเปกฺขา อุปฺปชฺชตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[688] กุสลมูลํ ปฏิสนฺทหติ อกุสลมูลนฺติ? อามนฺตาฯ ยา กุสลสฺส อุปฺปาทาย อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธิ, สาว อกุสลสฺส อุปฺปาทาย อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ