กปฺปฏฺเฐน ฉนฺทิทฺธิปาโท ภาวิโต วีริยิทฺธิปาโท ภาวิโต จิตฺติทฺธิปาโท ภาวิโต วีมํสิทฺธิปาโท ภาวิโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[657] น วตฺตพฺพํ – ‘‘กปฺปฏฺโฐ กปฺปํ ติฏฺเฐยฺยา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา –

‘‘อาปายิโก เนรยิโก, กปฺปฏฺโฐ สงฺฆเภทโก;

วคฺครโต อธมฺมฏฺโฐ, โยคกฺเขมา ปธํสติ;

สงฺฆํ สมคฺคํ เภตฺวาน [ภินฺทิตฺวา (สี. ก.)], กปฺปํ นิรยมฺหิ ปจฺจตี’’ติ [จูฬว. 354; อ. นิ. 10.39; อิติวุ. 18]ฯ

อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ กปฺปฏฺโฐ กปฺปํ ติฏฺเฐยฺยาติฯ

กปฺปฏฺฐกถา นิฏฺฐิตาฯ

13. เตรสมวคฺโค

(127) 2. กุสลปฏิลาภกถา

[658] กปฺปฏฺโฐ กุสลํ จิตฺตํ น ปฏิลเภยฺยาติ? อามนฺตาฯ กปฺปฏฺโฐ ทานํ ทเทยฺยาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ กปฺปฏฺโฐ ทานํ ทเทยฺย, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘กปฺปฏฺโฐ กุสลํ จิตฺตํ น ปฏิลเภยฺยา’’ติฯ

กปฺปฏฺโฐ กุสลํ จิตฺตํ น ปฏิลเภยฺยาติ? อามนฺตาฯ กปฺปฏฺโฐ จีวรํ ทเทยฺย…เป.… ปิณฺฑปาตํ ทเทยฺย…เป.… เสนาสนํ ทเทยฺย…เป.… คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ ทเทยฺย … ขาทนียํ ทเทยฺย… โภชนียํ ทเทยฺย… ปานียํ ทเทยฺย… เจติยํ วนฺเทยฺย… เจติเย มาลํ อาโรเปยฺย… คนฺธํ อาโรเปยฺย… วิเลปนํ อาโรเปยฺย…เป.… เจติยํ อภิทกฺขิณํ [ปทกฺขิณํ (ปี.)] กเรยฺยาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ กปฺปฏฺโฐ เจติยํ อภิทกฺขิณํ กเรยฺย, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘กปฺปฏฺโฐ กุสลํ จิตฺตํ น ปฏิลเภยฺยา’’ติ…เป.…ฯ

[659] กปฺปฏฺโฐ กุสลํ จิตฺตํ ปฏิลเภยฺยาติ? อามนฺตาฯ ตโต วุฏฺฐานํ กุสลํ จิตฺตํ ปฏิลเภยฺยาติ? อามนฺตาฯ รูปาวจรํ…เป.… อรูปาวจรํ…เป.… โลกุตฺตรํ กุสลํ จิตฺตํ ปฏิลเภยฺยาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

กุสลปฏิลาภกถา นิฏฺฐิตาฯ

13. เตรสมวคฺโค

(128) 3. อนนฺตราปยุตฺตกถา

[660] อนนฺตราปยุตฺโต ปุคฺคโล สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกเมยฺยาติ? อามนฺตาฯ มิจฺฉตฺตนิยามญฺจ สมฺมตฺตนิยามญฺจ อุโภ โอกฺกเมยฺยาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อนนฺตราปยุตฺโต ปุคฺคโล สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกเมยฺยาติ? อามนฺตาฯ นนุ ตํ กมฺมํ ปยุตฺตํ กุกฺกุจฺจํ อุปฺปาทิตํ วิปฺปฏิสาริยํ ชนิตนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ตํ กมฺมํ ปยุตฺตํ กุกฺกุจฺจํ อุปฺปาทิตํ วิปฺปฏิสาริยํ ชนิตํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อนนฺตราปยุตฺโต ปุคฺคโล สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกเมยฺยา’’ติฯ

[661] อนนฺตราปยุตฺโต ปุคฺคโล อภพฺโพ สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมิตุนฺติ? อามนฺตาฯ มาตา ชีวิตา โวโรปิตา… ปิตา ชีวิตา โวโรปิโต… อรหา ชีวิตา โวโรปิโต… ทุฏฺเฐน จิตฺเตน ตถาคตสฺส โลหิตํ อุปฺปาทิตํ… สงฺโฆ ภินฺโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อนนฺตราปยุตฺโต ปุคฺคโล ตํ กมฺมํ ปฏิสํหริตฺวา กุกฺกุจฺจํ ปฏิวิโนเทตฺวา วิปฺปฏิสาริยํ ปฏิวิเนตฺวา [ปฏิวิโนเทตฺวา (สี. ปี. ก.)] อภพฺโพ สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมิตุนฺติ? อามนฺตาฯ มาตา ชีวิตา โวโรปิตา… ปิตา ชีวิตา โวโรปิโต…เป.… สงฺโฆ ภินฺโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อนนฺตราปยุตฺโต ปุคฺคโล ตํ กมฺมํ ปฏิสํหริตฺวา กุกฺกุจฺจํ ปฏิวิโนเทตฺวา วิปฺปฏิสาริยํ ปฏิวิเนตฺวา อภพฺโพ สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมิตุนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ ตํ กมฺมํ ปฏิสํหฏํ กุกฺกุจฺจํ ปฏิวิโนทิตํ วิปฺปฏิสาริยํ ปฏิวินีตนฺติ? อามนฺตาฯ