โสตินฺทฺริยสํวโร …เป.… ฆานินฺทฺริยสํวโร… ชิวฺหินฺทฺริยสํวโร…เป.… กายินฺทฺริยสํวโร กายกมฺมนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[631] อสํวโร กมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ จกฺขุนฺทฺริยอสํวโร จกฺขุกมฺมนฺติ ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… โสตินฺทฺริยอสํวโร…เป.… ฆานินฺทฺริยอสํวโร…เป.… ชิวฺหินฺทฺริยอสํวโร… กายินฺทฺริยอสํวโร กายกมฺมนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

กายินฺทฺริยอสํวโร กายกมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ จกฺขุนฺทฺริยอสํวโร จกฺขุกมฺมนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… กายินฺทฺริยอสํวโร กายกมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ โสตินฺทฺริยอสํวโร…เป.… ฆานินฺทฺริยอสํวโร…เป.… ชิวฺหินฺทฺริยอสํวโร ชิวฺหากมฺมนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… มนินฺทฺริยอสํวโร มโนกมฺมนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

มนินฺทฺริยอสํวโร มโนกมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ จกฺขุนฺทฺริยอสํวโร จกฺขุกมฺมนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… มนินฺทฺริยอสํวโร มโนกมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ โสตินฺทฺริยอสํวโร…เป.… ฆานินฺทฺริยอสํวโร…เป.… ชิวฺหินฺทฺริยอสํวโร…เป.… กายินฺทฺริยอสํวโร กายกมฺมนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[632] น วตฺตพฺพํ – ‘‘สํวโรปิ อสํวโรปิ กมฺม’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา นิมิตฺตคฺคาหี โหติ…เป.… น นิมิตฺตคฺคาหี โหติ, โสเตน สทฺทํ สุตฺวา…เป.… มนสา ธมฺมํ วิญฺญาย นิมิตฺตคฺคาหี โหติ…เป.… น นิมิตฺตคฺคาหี โหตี’’ติ! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ สํวโรปิ อสํวโรปิ กมฺมนฺติฯ

สํวโร กมฺมนฺติกถา นิฏฺฐิตาฯ

12. ทฺวาทสมวคฺโค

(117) 2. กมฺมกถา

[633] สพฺพํ กมฺมํ สวิปากนฺติ? อามนฺตาฯ สพฺพา เจตนา สวิปากาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… สพฺพา เจตนา สวิปากาติ? อามนฺตาฯ วิปากาพฺยากตา เจตนา สวิปากาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… สพฺพา เจตนา สวิปากาติ ? อามนฺตาฯ กิริยาพฺยากตา เจตนา สวิปากาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สพฺพา เจตนา สวิปากาติ? อามนฺตาฯ กามาวจรา วิปากาพฺยากตา เจตนา สวิปากาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… สพฺพา เจตนา สวิปากาติ? อามนฺตาฯ รูปาวจรา อรูปาวจรา อปริยาปนฺนา วิปากาพฺยากตา เจตนา สวิปากาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สพฺพา เจตนา สวิปากาติ? อามนฺตาฯ กามาวจรา กิริยาพฺยากตา เจตนา สวิปากาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… สพฺพา เจตนา สวิปากาติ? อามนฺตาฯ รูปาวจรา อรูปาวจรา กิริยาพฺยากตา เจตนา สวิปากาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[634] วิปากาพฺยากตา เจตนา อวิปากาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วิปากาพฺยากตา เจตนา อวิปากา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพา เจตนา สวิปากา’’ติฯ

กิริยาพฺยากตา เจตนา อวิปากาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ กิริยาพฺยากตา เจตนา อวิปากา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพา เจตนา สวิปากา’’ติฯ

กามาวจรา รูปาวจรา อรูปาวจรา อปริยาปนฺนา วิปากาพฺยากตา เจตนา อวิปากาติ? อามนฺตา ฯ หญฺจิ อปริยาปนฺนา วิปากาพฺยากตา เจตนา อวิปากา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพา เจตนา สวิปากา’’ติฯ

กามาวจรา รูปาวจรา อรูปาวจรา กิริยาพฺยากตา เจตนา อวิปากาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรูปาวจรา กิริยาพฺยากตา เจตนา อวิปากา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพา เจตนา สวิปากา’’ติฯ

[635] น วตฺตพฺพํ – ‘‘สพฺพํ กมฺมํ สวิปาก’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘นาหํ, ภิกฺขเว, สญฺเจตนิกานํ กมฺมานํ กตานํ อุปจิตานํ อปฺปฏิสํวิทิตฺวา พฺยนฺติภาวํ วทามิ, ตญฺจ โข ทิฏฺเฐว ธมฺเม อุปปชฺเช [อุปปชฺชํ (อ. นิ. 10.17)] วา อปเร วา ปริยาเย’’ติ [อ. นิ. 10.217]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ สพฺพํ กมฺมํ สวิปากนฺติฯ

กมฺมกถา นิฏฺฐิตาฯ

12. ทฺวาทสมวคฺโค