รูปํ อารพฺภ โมโห อุปฺปชฺชติ, รูปํ โมหฏฺฐานิยํ อญฺญาณกรณํ…เป.… อนิพฺพานสํวตฺตนิยนฺติ? อามนฺตาฯ อมตํ อารพฺภ โมโห อุปฺปชฺชติ, อมตํ โมหฏฺฐานิยํ อญฺญาณกรณํ…เป.… อนิพฺพานสํวตฺตนิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อมตํ อารพฺภ สํโยชนา อุปฺปชฺชนฺติ, อมตํ อสํโยชนิยํ อคนฺถนิยํ อโนฆนิยํ อโยคนิยํ อนีวรณิยํ อปรามฏฺฐํ อนุปาทานิยํ อสํกิเลสิยนฺติ? อามนฺตาฯ รูปํ อารพฺภ สํโยชนา อุปฺปชฺชนฺติ, รูปํ อสํโยชนิยํ อคนฺถนิยํ…เป.… อสํกิเลสิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อมตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, อมตํ น ราคฏฺฐานิยํ น รชนิยํ น กมนิยํ น มทนิยํ น พนฺธนิยํ น มุจฺฉนิยนฺติ? อามนฺตา ฯ รูปํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, รูปํ น ราคฏฺฐานิยํ…เป.… น มุจฺฉนิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อมตํ อารพฺภ โทโส อุปฺปชฺชติ, อมตํ น โทสฏฺฐานิยํ น โกปฏฺฐานิยํ น ปฏิฆฏฺฐานิยนฺติ? อามนฺตาฯ รูปํ อารพฺภ โทโส อุปฺปชฺชติ, รูปํ น โทสฏฺฐานิยํ น โกปฏฺฐานิยํ น ปฏิฆฏฺฐานิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อมตํ อารพฺภ โมโห อุปฺปชฺชติ, อมตํ น โมหฏฺฐานิยํ น อญฺญาณกรณํ…เป.… นิพฺพานสํวตฺตนิยนฺติ? อามนฺตาฯ รูปํ อารพฺภ โมโห อุปฺปชฺชติ, รูปํ น โมหฏฺฐานิยํ น อญฺญาณกรณํ…เป.… นิพฺพานสํวตฺตนิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[551] น วตฺตพฺพํ – ‘‘อมตารมฺมณํ สํโยชน’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘นิพฺพานํ นิพฺพานโต สญฺชานาติ, นิพฺพานํ นิพฺพานโต สญฺชานิตฺวา นิพฺพานํ มญฺญติ, นิพฺพานสฺมิํ มญฺญติ, นิพฺพานโต มญฺญติ, นิพฺพานํ เมติ มญฺญติ, นิพฺพานํ อภินนฺทตี’’ติ [ม. นิ. 1.6]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ อมตารมฺมณํ สํโยชนนฺติฯ

อมตารมฺมณกถา นิฏฺฐิตาฯ

9. นวมวคฺโค

(86) 3. รูปํ สารมฺมณนฺติกถา

[552] รูปํ สารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค สมนฺนาหาโร มนสิกาโร เจตนา ปตฺถนา ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธิ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘รูปํ สารมฺมณ’’นฺติฯ

ผสฺโส สารมฺมโณ, อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตา ฯ รูปํ สารมฺมณํ, อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

เวทนา…เป.… สญฺญา เจตนา จิตฺตํ สทฺธา วีริยํ สติ สมาธิ ปญฺญา ราโค โทโส โมโห มาโน ทิฏฺฐิ วิจิกิจฺฉา ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ…เป.… อโนตฺตปฺปํ สารมฺมณํ, อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ รูปํ สารมฺมณํ, อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

รูปํ สารมฺมณํ, นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ ผสฺโส สารมฺมโณ, นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

รูปํ สารมฺมณํ, นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ เวทนา…เป.… อโนตฺตปฺปํ สารมฺมณํ, นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[553] น วตฺตพฺพํ – ‘‘รูปํ สารมฺมณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ รูปํ สปฺปจฺจยนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ รูปํ สปฺปจฺจยํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘รูปํ สารมฺมณ’’นฺติฯ

รูปํ สารมฺมณนฺติกถา นิฏฺฐิตาฯ

9. นวมวคฺโค