(56) 4. อารุปฺปกถา
[455] อากาสานญฺจายตนํ อสงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ นิพฺพานํ ตาณํ เลณํ สรณํ ปรายนํ อจฺจุตํ อมตนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อากาสานญฺจายตนํ อสงฺขตํ, นิพฺพานํ อสงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ ทฺเว อสงฺขตานีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… ทฺเว อสงฺขตานีติ? อามนฺตาฯ ทฺเว ตาณานิ…เป.… อนฺตริกา วาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อากาสานญฺจายตนํ อสงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ อากาสานญฺจายตนํ ภโว คติ สตฺตาวาโส สํสาโร โยนิ วิญฺญาณฏฺฐิติ อตฺตภาวปฏิลาโภติ? อามนฺตาฯ อสงฺขตํ ภโว คติ สตฺตาวาโส สํสาโร โยนิ วิญฺญาณฏฺฐิติ อตฺตภาวปฏิลาโภติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อตฺถิ อากาสานญฺจายตนูปคํ กมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อสงฺขตูปคํ กมฺมนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ อากาสานญฺจายตนูปคา สตฺตาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อสงฺขตูปคา สตฺตาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อากาสานญฺจายตเน สตฺตา ชายนฺติ ชียนฺติ มียนฺติ จวนฺติ อุปปชฺชนฺตีติ? อามนฺตาฯ อสงฺขเต สตฺตา ชายนฺติ ชียนฺติ มียนฺติ จวนฺติ อุปปชฺชนฺตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อากาสานญฺจายตเน อตฺถิ เวทนา สญฺญา สงฺขารา วิญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ อสงฺขเต อตฺถิ เวทนา สญฺญา สงฺขารา วิญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อากาสานญฺจายตนํ จตุโวการภโวติ? อามนฺตาฯ อสงฺขตํ จตุโวการภโวติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
[456] น วตฺตพฺพํ – ‘‘จตฺตาโร อารุปฺปา อสงฺขตา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ จตฺตาโร อารุปฺปา อเนชา วุตฺตา ภควตาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ จตฺตาโร อารุปฺปา อเนชา วุตฺตา ภควตา, เตน วต เร วตฺตพฺเพ ‘‘จตฺตาโร อารุปฺปา อสงฺขตา’’ติฯ
อารุปฺปกถา นิฏฺฐิตาฯ
6. ฉฏฺฐวคฺโค