เมนู

(48) 6. สมฺมุติญาณกถา

[434] น วตฺตพฺพํ – ‘‘สมฺมุติญาณํ สจฺจารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ ปถวีกสิณํ สมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ ญาณํ, ปถวีกสิณญฺจ สมฺมุติสจฺจมฺหีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ปถวีกสิณํ สมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส อตฺถิ ญาณํ, ปถวีกสิณญฺจ สมฺมุติสจฺจมฺหิ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สมฺมุติญาณํ สจฺจารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติฯ

น วตฺตพฺพํ – ‘‘สมฺมุติญาณํ สจฺจารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติ? อามนฺตา…เป.… นนุ อาโปกสิณํ…เป.… เตโชกสิณํ…เป.… คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ ททนฺตสฺส อตฺถิ ญาณํ, คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาโร จ สมฺมุติสจฺจมฺหีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ ททนฺตสฺส อตฺถิ ญาณํ, คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาโร จ สมฺมุติสจฺจมฺหิ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สมฺมุติญาณํ สจฺจารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติฯ

[435] สมฺมุติญาณํ สจฺจารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณนฺติ? อามนฺตา ฯ เตน ญาเณน ทุกฺขํ ปริชานาติ, สมุทยํ ปชหติ, นิโรธํ สจฺฉิกโรติ, มคฺคํ ภาเวตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สมฺมุติญาณกถา นิฏฺฐิตาฯ

5. ปญฺจมวคฺโค

(49) 7. จิตฺตารมฺมณกถา

[436] เจโตปริยาเย ญาณํ จิตฺตารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ โกจิ ‘‘สราคํ จิตฺตํ สราคํ จิตฺต’’นฺติ ปชานาตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ โกจิ ‘‘สราคํ จิตฺตํ สราคํ จิตฺต’’นฺติ ปชานาติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณํ จิตฺตารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติฯ

นนุ อตฺถิ โกจิ วีตราคํ จิตฺตํ…เป.… สโทสํ จิตฺตํ… วีตโทสํ จิตฺตํ… สโมหํ จิตฺตํ… วีตโมหํ จิตฺตํ… สํขิตฺตํ จิตฺตํ… วิกฺขิตฺตํ จิตฺตํ… มหคฺคตํ จิตฺตํ… อมหคฺคตํ จิตฺตํ… สอุตฺตรํ จิตฺตํ… อนุตฺตรํ จิตฺตํ… สมาหิตํ จิตฺตํ… อสมาหิตํ จิตฺตํ… วิมุตฺตํ จิตฺตํ…เป.… อวิมุตฺตํ จิตฺตํ ‘‘อวิมุตฺตํ จิตฺต’’นฺติ ปชานาตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ โกจิ ‘‘อวิมุตฺตํ จิตฺตํ อวิมุตฺตํ จิตฺต’’นฺติ ปชานาติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณํ จิตฺตารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติฯ

[437] ผสฺสารมฺมเณ ญาณํ วตฺตพฺพํ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณ’’นฺติ? อามนฺตา ฯ หญฺจิ ผสฺสารมฺมเณ ญาณํ วตฺตพฺพํ เจโตปริยาเย ญาณํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณํ จิตฺตารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติฯ เวทนารมฺมเณ ญาณํ…เป.… สญฺญารมฺมเณ ญาณํ… เจตนารมฺมเณ ญาณํ… จิตฺตารมฺมเณ ญาณํ… สทฺธารมฺมเณ ญาณํ… วีริยารมฺมเณ ญาณํ… สตารมฺมเณ ญาณํ… สมาธารมฺมเณ ญาณํ… ปญฺญารมฺมเณ ญาณํ… ราคารมฺมเณ ญาณํ … โทสารมฺมเณ ญาณํ… โมหารมฺมเณ ญาณํ…เป.… อโนตฺตปฺปารมฺมเณ ญาณํ วตฺตพฺพํ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อโนตฺตปฺปารมฺมเณ ญาณํ วตฺตพฺพํ เจโตปริยาเย ญาณํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณํ จิตฺตารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติฯ

ผสฺสารมฺมเณ ญาณํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ ผสฺสปริยาเย ญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… เวทนารมฺมเณ ญาณํ…เป.… สญฺญารมฺมเณ ญาณํ…เป.… อโนตฺตปฺปารมฺมเณ ญาณํ น วตฺตพฺพํ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ อโนตฺตปฺปปริยาเย ญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[438] น วตฺตพฺพํ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณํ จิตฺตารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ เจโตปริยาเย ญาณนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ เจโตปริยาเย ญาณํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘เจโตปริยาเย ญาณํ จิตฺตารมฺมณญฺเญว น อญฺญารมฺมณ’’นฺติฯ

จิตฺตารมฺมณกถา นิฏฺฐิตาฯ

5. ปญฺจมวคฺโค