เมนู

วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต ปรูปหาโร’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหโต จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ ปเร อุปสํหเรยฺยุนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหโต จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ ปเร อุปสํหเรยฺยุํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต ปรูปหาโร’’ติฯ

อรหโต จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ ปเร อุปสํหเรยฺยุนฺติ, อตฺถิ อรหโต ปรูปหาโรติ? อามนฺตาฯ อรหโต โสตาปตฺติผลํ วา สกทาคามิผลํ วา อนาคามิผลํ วา อรหตฺตํ วา ปเร อุปสํหเรยฺยุนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ปรูปหารกถา นิฏฺฐิตาฯ

2. ทุติยวคฺโค

(11) 2. อญฺญาณกถา

[314] อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต อวิชฺชา อวิชฺโชโฆ อวิชฺชาโยโค อวิชฺชานุสโย อวิชฺชาปริยุฏฺฐานํ อวิชฺชาสํโยชนํ อวิชฺชานีวรณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ นตฺถิ อรหโต อวิชฺชา อวิชฺโชโฆ อวิชฺชาโยโค อวิชฺชานุสโย อวิชฺชาปริยุฏฺฐานํ อวิชฺชาสํโยชนํ อวิชฺชานีวรณนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ นตฺถิ อรหโต อวิชฺชา อวิชฺโชโฆ อวิชฺชาโยโค อวิชฺชานุสโย อวิชฺชาปริยุฏฺฐานํ อวิชฺชาสํโยชนํ อวิชฺชานีวรณํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อญฺญาณํ, อตฺถิ ตสฺส อวิชฺชา อวิชฺโชโฆ อวิชฺชาโยโค อวิชฺชานุสโย อวิชฺชาปริยุฏฺฐานํ อวิชฺชาสํโยชนํ อวิชฺชานีวรณนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต อญฺญาณํ, อตฺถิ ตสฺส อวิชฺชา อวิชฺโชโฆ อวิชฺชาโยโค อวิชฺชานุสโย อวิชฺชาปริยุฏฺฐานํ อวิชฺชาสํโยชนํ อวิชฺชานีวรณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณํ, นตฺถิ ตสฺส อวิชฺชา อวิชฺโชโฆ อวิชฺชาโยโค อวิชฺชานุสโย อวิชฺชาปริยุฏฺฐานํ อวิชฺชาสํโยชนํ อวิชฺชานีวรณนฺติ ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อญฺญาณํ , นตฺถิ ตสฺส อวิชฺชา อวิชฺโชโฆ อวิชฺชาโยโค อวิชฺชานุสโย อวิชฺชาปริยุฏฺฐานํ อวิชฺชาสํโยชนํ อวิชฺชานีวรณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ อรหา อญฺญาณปกโต ปาณํ หเนยฺย, อทินฺนํ อาทิเยยฺย, มุสา ภเณยฺย, ปิสุณํ ภเณยฺย, ผรุสํ ภเณยฺย, สมฺผํ ปลเปยฺย, สนฺธิํ ฉินฺเทยฺย, นิลฺโลปํ หเรยฺย, เอกาคาริยํ กเรยฺย, ปริปนฺเถ ติฏฺเฐยฺย, ปรทารํ คจฺเฉยฺย, คามฆาตํ กเรยฺย, นิคมฆาตํ กเรยฺยาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อญฺญาณํ, ปุถุชฺชโน อญฺญาณปกโต ปาณํ หเนยฺย, อทินฺนํ อาทิเยยฺย, มุสา ภเณยฺย…เป.… คามฆาตํ กเรยฺย, นิคมฆาตํ กเรยฺยาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต อญฺญาณํ, อรหา อญฺญาณปกโต ปาณํ หเนยฺย, อทินฺนํ อาทิเยยฺย…เป.… คามฆาตํ กเรยฺย, นิคมฆาตํ กเรยฺยาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณํ, น จ อรหา อญฺญาณปกโต ปาณํ หเนยฺย, อทินฺนํ อาทิเยยฺย…เป.… คามฆาตํ กเรยฺย, นิคมฆาตํ กเรยฺยาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อญฺญาณํ, น จ ปุถุชฺชโน อญฺญาณปกโต ปาณํ หเนยฺย, อทินฺนํ อาทิเยยฺย…เป.… คามฆาตํ กเรยฺย, นิคมฆาตํ กเรยฺยาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต สตฺถริ อญฺญาณํ, ธมฺเม อญฺญาณํ, สงฺเฆ อญฺญาณํ, สิกฺขาย อญฺญาณํ, ปุพฺพนฺเต อญฺญาณํ, อปรนฺเต อญฺญาณํ, ปุพฺพนฺตาปรนฺเต อญฺญาณํ, อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

นตฺถิ อรหโต สตฺถริ อญฺญาณํ, ธมฺเม อญฺญาณํ, สงฺเฆ อญฺญาณํ, สิกฺขาย อญฺญาณํ, ปุพฺพนฺเต อญฺญาณํ, อปรนฺเต อญฺญาณํ, ปุพฺพนฺตาปรนฺเต อญฺญาณํ, อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ นตฺถิ อรหโต สตฺถริ อญฺญาณํ, ธมฺเม อญฺญาณํ, สงฺเฆ อญฺญาณํ…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ อญฺญาณํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อญฺญาณํ, อตฺถิ ตสฺส สตฺถริ อญฺญาณํ, ธมฺเม อญฺญาณํ, สงฺเฆ อญฺญาณํ…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ อญฺญาณนฺติ ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต อญฺญาณํ, อตฺถิ ตสฺส สตฺถริ อญฺญาณํ, ธมฺเม อญฺญาณํ, สงฺเฆ อญฺญาณํ…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณํ, นตฺถิ ตสฺส สตฺถริ อญฺญาณํ, ธมฺเม อญฺญาณํ, สงฺเฆ อญฺญาณํ…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อญฺญาณํ, นตฺถิ ตสฺส สตฺถริ อญฺญาณํ, ธมฺเม อญฺญาณํ, สงฺเฆ อญฺญาณํ…เป.… อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

[315] อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหโต ราโค ปหีโน อุจฺฉินฺนมูโล ตาลาวตฺถุกโต อนภาวงฺกโต อายติํ อนุปฺปาทธมฺโมติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหโต ราโค ปหีโน อุจฺฉินฺนมูโล ตาลาวตฺถุกโต อนภาวงฺกโต อายติํ อนุปฺปาทธมฺโม, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหโต โทโส ปหีโน…เป.… โมโห ปหีโน…เป.… อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ อุจฺฉินฺนมูลํ ตาลาวตฺถุกตํ อนภาวงฺกตํ อายติํ อนุปฺปาทธมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหโต อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ อุจฺฉินฺนมูลํ ตาลาวตฺถุกตํ อนภาวงฺกตํ อายติํ อนุปฺปาทธมฺมํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหโต ราคปฺปหานาย มคฺโค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหโต ราคปฺปหานาย โพชฺฌงฺคา ภาวิตา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหโต โทสปฺปหานาย…เป.… โมหปฺปหานาย…เป.… อโนตฺตปฺปปหานาย มคฺโค ภาวิโต …เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตาติ? อามนฺตา ฯ หญฺจิ อรหโต อโนตฺตปฺปปหานาย โพชฺฌงฺคา ภาวิตา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหา วีตราโค…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

[316] อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? สธมฺมกุสลสฺส อรหโต อตฺถิ อญฺญาณํ, ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต นตฺถิ อญฺญาณนฺติฯ สธมฺมกุสลสฺส อรหโต อตฺถิ อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต อตฺถิ อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต นตฺถิ อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ สธมฺมกุสลสฺส อรหโต นตฺถิ อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราโค ปหีโน, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราโค ปหีโน, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สธมฺมกุสลสฺส อรหโต โทโส ปหีโน…เป.… โมโห ปหีโน…เป.… อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราคปฺปหานาย มคฺโค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราคปฺปหานาย โพชฺฌงฺคา ภาวิตา, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สธมฺมกุสลสฺส อรหโต โทสปฺปหานาย…เป.… โมหปฺปหานาย…เป.… อโนตฺตปฺปปหานาย มคฺโค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต อโนตฺตปฺปปหานาย โพชฺฌงฺคา ภาวิตา, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สธมฺมกุสโล อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ ปรธมฺมกุสโล อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, อตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราโค ปหีโน, นตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ สธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราโค ปหีโน, นตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต โทโส ปหีโน…เป.… โมโห ปหีโน…เป.… อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ, นตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ สธมฺมกุสลสฺส อรหโต อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ, นตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ปรธมฺมกุสลสฺส อรหโต ราคปฺปหานาย มคฺโค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา…เป.… โทสปฺปหานาย โมหปฺปหานาย…เป.… อโนตฺตปฺปปหานาย มคฺโค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตา, นตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ สธมฺมกุสลสฺส อรหโต อโนตฺตปฺปปหานาย โพชฺฌงฺคา ภาวิตา, นตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ปรธมฺมกุสโล อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห…เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, นตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? อามนฺตา ฯ สธมฺมกุสโล อรหา วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห …เป.… สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตํ, นตฺถิ ตสฺส อญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[317] อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ชานโตหํ [ชานตาหํ (สี.), ชานตฺวาหํ (สฺยา. ปี. ก.)], ภิกฺขเว, ปสฺสโต อาสวานํ ขยํ วทามิ, โน อชานโต โน อปสฺสโตฯ กิญฺจ, ภิกฺขเว, ชานโต กิํ ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติ? ‘อิติ รูปํ, อิติ รูปสฺส สมุทโย, อิติ รูปสฺส อตฺถงฺคโม, อิติ เวทนา…เป.… อิติ สญฺญา… อิติ สงฺขารา… อิติ วิญฺญาณํ, อิติ วิญฺญาณสฺส สมุทโย, อิติ วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโม’ติ – เอวํ โข, ภิกฺขเว, ชานโต เอวํ ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหตี’’ติ [สํ. นิ. 3.101; อิติวุ. 102; สํ. นิ. 5.1095]ฯ อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ชานโตหํ, ภิกฺขเว, ปสฺสโต อาสวานํ ขยํ วทามิ, โน อชานโต โน อปสฺสโตฯ

กิญฺจ, ภิกฺขเว, ชานโต กิํ ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติ? ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ – ภิกฺขเว, ชานโต ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติ, ‘อยํ ทุกฺขสมุทโย’ติ – ชานโต ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรโธ’ติ – ชานโต ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติ, ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’ติ – ชานโต ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ชานโต เอวํ ปสฺสโต อาสวานํ ขโย โหตี’’ติ [สํ. นิ. 5.1095]ฯ อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘สพฺพํ, ภิกฺขเว, อนภิชานํ อปริชานํ อวิราชยํ อปฺปชหํ อภพฺโพ ทุกฺขกฺขยาย, สพฺพญฺจ โข, ภิกฺขเว, อภิชานํ ปริชานํ วิราชยํ ปชหํ ภพฺโพ ทุกฺขกฺขยายา’’ติ [สํ. นิ. 4.26; อิติวุ. 7 อิติวุตฺตเกปิ]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา –

‘‘สหาวสฺส ทสฺสนสมฺปทาย,

ตยสฺสุ ธมฺมา ชหิตา ภวนฺติ;

สกฺกายทิฏฺฐี วิจิกิจฺฉิตญฺจ,

สีลพฺพตํ วาปิ ยทตฺถิ กิญฺจิ;

จตูหปาเยหิ จ วิปฺปมุตฺโต,

ฉจฺจาภิฐานานิ อภพฺพ กาตุ’’นฺติฯ

อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ยสฺมิํ, ภิกฺขเว, สมเย อริยสาวกสฺส วิรชํ วีตมลํ ธมฺมจกฺขุํ อุทปาทิ – ‘ยํ กิญฺจิ สมุทยธมฺมํ สพฺพํ ตํ นิโรธธมฺม’นฺติ, สห ทสฺสนุปฺปาทา, ภิกฺขเว, อริยสาวกสฺส ตีณิ สํโยชนานิ ปหียนฺติ – สกฺกายทิฏฺฐิ, วิจิกิจฺฉา, สีลพฺพตปรามาโส’’ติฯ อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อรหา อิตฺถิปุริสานํ นามโคตฺตํ น ชาเนยฺย, มคฺคามคฺคํ น ชาเนยฺย, ติณกฏฺฐวนปฺปตีนํ นามํ น ชาเนยฺยาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อรหา อิตฺถิปุริสานํ นามโคตฺตํ น ชาเนยฺย, มคฺคามคฺคํ น ชาเนยฺย, ติณกฏฺฐวนปฺปตีนํ นามํ น ชาเนยฺย, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต อญฺญาณ’’นฺติฯ

อรหา อิตฺถิปุริสานํ นามโคตฺตํ น ชาเนยฺย, มคฺคามคฺคํ น ชาเนยฺย, ติณกฏฺฐวนปฺปตีนํ นามํ น ชาเนยฺยาติ, อตฺถิ อรหโต อญฺญาณนฺติ? อามนฺตาฯ อรหา โสตาปตฺติผลํ วา สกทาคามิผลํ วา อนาคามิผลํ วา อรหตฺตํ วา น ชาเนยฺยาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อญฺญาณกถา นิฏฺฐิตาฯ

2. ทุติยวคฺโค

(12) 3. กงฺขากถา

[318] อตฺถิ อรหโต กงฺขาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

นตฺถิ อรหโต วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ นตฺถิ อรหโต วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อรหโต กงฺขา’’ติฯ

อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส กงฺขา, อตฺถิ ตสฺส วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ อรหโต กงฺขา, อตฺถิ ตสฺส วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อตฺถิ อรหโต กงฺขา, นตฺถิ ตสฺส วิจิกิจฺฉา วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ วิจิกิจฺฉาสํโยชนํ วิจิกิจฺฉานีวรณนฺติ? อามนฺตา