เมนู

[830] (9) ตตฺถ กตมํ ตถาคตสฺส สตฺตานํ จุตูปปาตํ ยถาภูตํ ญาณํ? อิธ ตถาคโต ทิพฺเพน จกฺขุนา วิสุทฺเธน อติกฺกนฺตมานุสเกน สตฺเต ปสฺสติ จวมาเน อุปปชฺชมาเน หีเน ปณีเต สุวณฺเณ ทุพฺพณฺเณ สุคเต ทุคฺคเต ยถากมฺมูปเค สตฺเต ปชานาติ – ‘‘อิเม วต โภนฺโต สตฺตา กายทุจฺจริเตน สมนฺนาคตา วจีทุจฺจริเตน สมนฺนาคตา มโนทุจฺจริเตน สมนฺนาคตา อริยานํ อุปวาทกา มิจฺฉาทิฏฺฐิกา มิจฺฉาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานาฯ เต กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปนฺนาฯ อิเม วา ปน โภนฺโต สตฺตา กายสุจริเตน สมนฺนาคตา วจีสุจริเตน สมนฺนาคตา มโนสุจริเตน สมนฺนาคตา อริยานํ อนุปวาทกา สมฺมาทิฏฺฐิกา สมฺมาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานาฯ เต กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปนฺนา’’ติฯ อิติ ทิพฺเพน จกฺขุนา วิสุทฺเธน อติกฺกนฺตมานุสเกน สตฺเต ปสฺสติ จวมาเน อุปปชฺชมาเน หีเน ปณีเต สุวณฺเณ ทุพฺพณฺเณ สุคเต ทุคฺคเต ยถากมฺมูปเค สตฺเต ปชานาตีติฯ ยา ตตฺถ ปญฺญา ปชานนา…เป.… อโมโห ธมฺมวิจโย สมฺมาทิฏฺฐิ – อิทํ ตถาคตสฺส สตฺตานํ จุตูปปาตํ ยถาภูตํ ญาณํฯ

[831] (10) ตตฺถ กตมํ ตถาคตสฺส อาสวานํ ขยํ ยถาภูตํ ญาณํ? อิธ ตถาคโต อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรตีติฯ ยา ตตฺถ ปญฺญา ปชานนา…เป.… อโมโห ธมฺมวิจโย สมฺมาทิฏฺฐิ – อิทํ ตถาคตสฺส อาสวานํ ขยํ ยถาภูตํ ญาณนฺติฯ

ทสกํฯ

ญาณวิภงฺโค นิฏฺฐิโตฯ

17. ขุทฺทกวตฺถุวิภงฺโค

1. เอกกมาติกา

[832] (1)ชาติมโท (2)โคตฺตมโท (3)อาโรคฺยมโท (4)โยพฺพนมโท (5)ชีวิตมโท (6)ลาภมโท (7)สกฺการมโท (8) ครุการมโท (9) ปุเรกฺขารมโท (10) ปริวารมโท (11) โภคมโท (12) วณฺณมโท (13) สุตมโท (14) ปฏิภานมโท (15) รตฺตญฺญุมโท (16) ปิณฺฑปาติกมโท (17) อนวญฺญาตมโท (18) อิริยาปถมโท (19) อิทฺธิมโท (20) ยสมโท (21) สีลมโท (22) ฌานมโท (23) สิปฺปมโท (24) อาโรหมโท (25) ปริณาหมโท (26) สณฺฐานมโท (27) ปาริปูริมโท (28)มโท (29) ปมาโท (30) ถมฺโภ (31) สารมฺโภ (32) อตฺริจฺฉตา (33)มหิจฺฉตา (34) ปาปิจฺฉตา (35) สิงฺคํ (36) ตินฺติณํ (37) จาปลฺยํ (38)อสภาควุตฺติ (39) อรติ (40) ตนฺที (41) วิชมฺภิตา (42) ภตฺตสมฺมโท (43) เจตโส จ ลีนตฺตํ [เจตโส ลีนตฺตํ (สฺยา.)] (44) กุหนา (45) ลปนา (46) เนมิตฺติกตา (47)นิปฺเปสิกตา (48) ลาเภน ลาภํ นิชิคีสนตา [นิชิคิํสนตา (สี.), ชิคิํสนตา (สฺยา.)] (49) เสยฺโยหมสฺมีติ มาโน (50) สทิโสหมสฺมีติ มาโน (51) หีโน หมสฺมีติ มาโน (52) เสยฺยสฺส เสยฺโยหมสฺมีติ มาโน (53) เสยฺยสฺส สทิโสหมสฺมีติ มาโน (54) เสยฺยสฺส หีโนหมสฺมีติ มาโน (55) สทิสสฺส เสยฺโยหมสฺมีติ มาโน (56) สทิสสฺส สทิโสหมสฺมีติ มาโน (57) สทิสสฺส หีโนหมสฺมีติ มาโน (58) หีนสฺส เสยฺโยหมสฺมีติ มาโน (59) หีนสฺส สทิโสหมสฺมีติ มาโน (60) หีนสฺส หีโนหมสฺมีติ มาโน (61) มาโน (62) อติมาโน (63) มานาติมาโน (64) โอมาโน (65)อธิมาโน (66) อสฺมิมาโน (67) มิจฺฉามาโน (68) ญาติวิตกฺโก (69)ชนปทวิตกฺโก (70) อมรวิตกฺโก (71) ปรานุทฺทยตาปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก (72) ลาภสกฺการสิโลกปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก (73) อนวญฺญตฺติปฏิสํยุตฺโต วิตกฺโก

เอกกํฯ

2. ทุกมาติกา

[833] (1) โกโธ จ อุปนาโห จ (2) มกฺโข จ ปฬาโส [ปลาโส (สี. สฺยา.)] จ (3) อิสฺสา จ มจฺฉริยญฺจ (4) มายา จ สาเฐยฺยญฺจ (5) อวิชฺชา จ ภวตณฺหา จ (6) ภวทิฏฺฐิ จ วิภวทิฏฺฐิ จ (7) สสฺสตทิฏฺฐิ จ อุจฺเฉททิฏฺฐิ จ (8) อนฺตวาทิฏฺฐิ จ อนนฺตวาทิฏฺฐิ จ (9) ปุพฺพนฺตานุทิฏฺฐิ จ อปรนฺตานุทิฏฺฐิ จ (10) อหิริกญฺจ อโนตฺตปฺปญฺจ (11) โทวจสฺสตา จ ปาปมิตฺตตา จ (12) อนชฺชโว จ อมทฺทโว จ (13) อกฺขนฺติ จ อโสรจฺจญฺจ (14) อสาขลฺยญฺจ อปฺปฏิสนฺถาโร จ (15)อินฺทฺริเยสุ อคุตฺตทฺวารตา จ โภชเน อมตฺตญฺญุตา จ (16) มุฏฺฐสฺสจฺจญฺจ อสมฺปชญฺญญฺจ (17) สีลวิปตฺติ จ ทิฏฺฐิวิปตฺติ จ (18) อชฺฌตฺตสํโยชนญฺจ พหิทฺธาสํโยชนญฺจ

ทุกํฯ

3. ติกมาติกา

[834] (1) ตีณิ อกุสลมูลานิ (2) ตโย อกุสลวิตกฺกา (3) ติสฺโส อกุสลสญฺญา (4) ติสฺโส อกุสลธาตุโย (5) ตีณิ ทุจฺจริตานิ (6) ตโย อาสวา (7) ตีณิ สํโยชนานิ (8) ติสฺโส ตณฺหา (9) อปราปิ ติสฺโส ตณฺหา (10) อปราปิ ติสฺโส ตณฺหา (11) ติสฺโส เอสนา (12) ติสฺโส วิธา (13) ตีณิ ภยานิ (14)ตีณิ ตมานิ (15) ตีณิ ติตฺถายตนานิ (16) ตโย กิญฺจนา (17) ตีณิ องฺคณานิ (18) ตีณิ มลานิ (19) ตีณิ วิสมานิ (20) อปรานิปิ ตีณิ วิสมานิ (21) ตโย อคฺคี (22) ตโย กสาวา (23) อปเรปิ ตโย กสาวา (24)อสฺสาททิฏฺฐิ, อตฺตานุทิฏฺฐิ, มิจฺฉาทิฏฺฐิ (25) อรติ, วิเหสา, อธมฺมจริยา (26)โทวจสฺสตา, ปาปมิตฺตตา, นานตฺตสญฺญา (27) อุทฺธจฺจํ, โกสชฺชํ, ปมาโท (28) อสนฺตุฏฺฐิตา, อสมฺปชญฺญตา, มหิจฺฉตา (29) อหิริกํ, อโนตฺตปฺปํ, ปมาโท (30)อนาทริยํ, โทวจสฺสตา, ปาปมิตฺตตา (31) อสฺสทฺธิยํ, อวทญฺญุตา, โกสชฺชํ (32) อุทฺธจฺจํ, อสํวโร, ทุสฺสีลฺยํ (33) อริยานํ อทสฺสนกมฺยตา, สทฺธมฺมํ อโสตุกมฺยตา, อุปารมฺภจิตฺตตา (34) มุฏฺฐสฺสจฺจํ, อสมฺปชญฺญํ, เจตโส วิกฺเขโป (35)อโยนิโส มนสิกาโร, กุมฺมคฺคเสวนา, เจตโส จ ลีนตฺตํ

ติกํฯ