เมนู

ตตฺถ กตมา ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา? อิธ ภิกฺขุ ยสฺมิํ สมเย โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ อปจยคามิํ ทิฏฺฐิคตานํ ปหานาย ปฐมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป.… ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิญฺญํ, ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติฯ อยํ วุจฺจติ ‘‘ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’’ฯ

[214] ตตฺถ กตโม ทุกฺขสมุทโย? ตณฺหา จ, อวเสสา จ กิเลสา, อวเสสา จ อกุสลา ธมฺมา, ตีณิ จ กุสลมูลานิ สาสวานิ, อวเสสา จ สาสวา กุสลา ธมฺมา – อยํ วุจฺจติ ‘‘ทุกฺขสมุทโย’’ฯ

ตตฺถ กตมํ ทุกฺขํ? สาสวา กุสลากุสลานํ ธมฺมานํ วิปากา, เย จ ธมฺมา กิริยา เนว กุสลา นากุสลา น จ กมฺมวิปากา, สพฺพญฺจ รูปํ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ทุกฺขํ’’ฯ

ตตฺถ กตโม ทุกฺขนิโรโธ? ตณฺหาย จ, อวเสสานญฺจ กิเลสานํ, อวเสสานญฺจ อกุสลานํ ธมฺมานํ, ติณฺณญฺจ กุสลมูลานํ สาสวานํ, อวเสสานญฺจ สาสวานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ปหานํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘ทุกฺขนิโรโธ’’ฯ

ตตฺถ กตมา ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา? อิธ ภิกฺขุ ยสฺมิํ สมเย โลกุตฺตรํ ฌานํ ภาเวติ นิยฺยานิกํ อปจยคามิํ ทิฏฺฐิคตานํ ปหานาย ปฐมาย ภูมิยา ปตฺติยา วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป.… ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ทุกฺขปฏิปทํ ทนฺธาภิญฺญํ, ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติฯ อยํ วุจฺจติ ‘‘ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา’’ฯ

อภิธมฺมภาชนียํฯ

3. ปญฺหาปุจฺฉกํ

[215] จตฺตาริ อริยสจฺจานิ – ทุกฺขํ อริยสจฺจํ, ทุกฺขสมุทยํ อริยสจฺจํ, ทุกฺขนิโรธํ อริยสจฺจํ, ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทา อริยสจฺจํฯ

[216] จตุนฺนํ อริยสจฺจานํ กติ กุสลา, กติ อกุสลา, กติ อพฺยากตา…เป.… กติ สรณา, กติ อรณา?