ตา อาปตฺติโย จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ กติ วิปตฺติโย ภชนฺติ? สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ กติหิ อาปตฺติกฺขนฺเธหิ สงฺคหิตา? ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฏฺฐานานํ กติหิ สมุฏฺฐาเนหิ สมุฏฺฐนฺติ? จตุนฺนํ อธิกรณานํ กตมํ อธิกรณํ ? สตฺตนฺนํ สมถานํ กติหิ สมเถหิ สมฺมนฺติ? ตา อาปตฺติโย จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ เอกํ วิปตฺติํ ภชนฺติ – อาจารวิปตฺติํฯ สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ ทฺวีหิ อาปตฺติกฺขนฺเธหิ สงฺคหิตา – สิยา ปาฏิเทสนียาปตฺติกฺขนฺเธน, สิยา ทุกฺกฏาปตฺติกฺขนฺเธนฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฏฺฐานานํ จตูหิ สมุฏฺฐาเนหิ สมุฏฺฐนฺติ – สิยา กายโต สมุฏฺฐนฺติ, น วาจโต น จิตฺตโต; สิยา กายโต จ วาจโต จ สมุฏฺฐนฺติ, น จิตฺตโต; สิยา กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺฐนฺติ น วาจโต; สิยา กายโต จ วาจโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺฐนฺติฯ จตุนฺนํ อธิกรณานํ, อาปตฺตาธิกรณํฯ สตฺตนฺนํ สมถานํ ตีหิ สมเถหิ สมฺมนฺติ – สิยา สมฺมุขาวินเยน จ ปฏิญฺญาตกรเณน จ, สิยา สมฺมุขาวินเยน จ ติณวตฺถารเกน จาติฯ
สมุจฺจยวาโร นิฏฺฐิโต อฏฺฐโมฯ [อิมสฺสานนฺตรํ โปราณสีหฬโปตฺถเก เอวมฺปิ§ทิสฺสติ –§‘‘เตสมุทฺทานํ –§กติวาโร จ วิปตฺติวาโร จ, สงฺคหวาโร จ สมุฏฺฐานวาโรฯ อธิกรณวาโร จ สมถวาโร จ, สมุจฺจยวาโร จ อิเม สตฺต วาราฯ อาทิโต ปญฺญตฺติวาเรน สห อฏฺฐวาราติ’’อิติฯ]
อฏฺฐ ปจฺจยวารา นิฏฺฐิตาฯ
ภิกฺขุนีวิภงฺเค โสฬส มหาวารา นิฏฺฐิตาฯ
สมุฏฺฐานสีสสงฺเขโป
สมุฏฺฐานสฺสุทฺทานํ
[257]
อนิจฺจา สพฺเพ สงฺขารา, ทุกฺขานตฺตา จ สงฺขตา;
นิพฺพานญฺเจว ปญฺญตฺติ, อนตฺตา อิติ นิจฺฉยาฯ
พุทฺธจนฺเท อนุปฺปนฺเน, พุทฺธาทิจฺเจ อนุคฺคเต;
เตสํ สภาคธมฺมานํ, นามมตฺตํ น นายติฯ
ทุกฺกรํ วิวิธํ กตฺวา, ปูรยิตฺวาน ปารมี;
อุปฺปชฺชนฺติ มหาวีรา, จกฺขุภูตา สพฺรหฺมเกฯ
เต เทสยนฺติ สทฺธมฺมํ, ทุกฺขหานิํ สุขาวหํ;
องฺคีรโส สกฺยมุนิ, สพฺพภูตานุกมฺปโกฯ
สพฺพสตฺตุตฺตโม สีโห, ปิฏเก ตีณิ เทสยิ;
สุตฺตนฺตมภิธมฺมญฺจ, วินยญฺจ มหาคุณํฯ
เอวํ นียติ สทฺธมฺโม, วินโย ยทิ ติฏฺฐติ;
อุภโต จ วิภงฺคานิ, ขนฺธกา ยา จ มาติกาฯ
มาลา สุตฺตคุเณเนว, ปริวาเรน คนฺถิตา;
ตสฺเสว ปริวารสฺส, สมุฏฺฐานํ นิยโต กตํฯ
สมฺเภทํ นิทานํ จญฺญํ, สุตฺเต ทิสฺสนฺติ อุปริ;
ตสฺมา สิกฺเข ปริวารํ, ธมฺมกาโม สุเปสโลติฯ
เตรสสมุฏฺฐานํ
วิภงฺเค ทฺวีสุ ปญฺญตฺตํ, อุทฺทิสนฺติ อุโปสเถ;
ปวกฺขามิ สมุฏฺฐานํ, ยถาญายํ สุณาถ เมฯ
ปาราชิกํ ยํ ปฐมํ, ทุติยญฺจ ตโต ปรํ;
สญฺจริตฺตานุภาสนญฺจ, อติเรกญฺจ จีวรํฯ
โลมานิ ปทโสธมฺโม, ภูตํ สํวิธาเนน จ;
เถยฺยเทสนโจรี จ, อนนุญฺญาตาย เตรสฯ
เตรเสเต สมุฏฺฐาน นยา, วิญฺญูหิ จินฺติตาฯ
เอเกกสฺมิํ สมุฏฺฐาเน, สทิสา อิธ ทิสฺสเรฯ