วินัยมุข เล่ม 2
สิกขาบทนอกพระปาติโมกข์
อภิสมาจาร
สิกขาบทแผนกนี้ มาในขันธกะเป็นพื้น ไม่ได้บอกจำนวน
เหมือนสิกขาบทมาในพระปาติโมกข์ จัดเป็นพวก ๆ ตากิจหรือ
วัตถุ เรียกว่าขันธกะอันหนึ่ง ๆ เช่นว่าด้วยทำอุโบสถ จัดไว้พวก
หนึ่ง เรียกว่าอุโบสถขันธกะ ว่าด้วยจีวร จัดไว้อีกพวกหนึ่ง เรียก
จีวรขันธกะ มาในที่อื่นก็มี เช่นในนิทานต้นบัญญัติแห่งสิขาบท
มาในพระปาติโมกข์บ้าง ในวินีตวัตถุเรื่องสำหรับเทียบเคียงตัดสิน
อาบัติในคัมภีร์วิภังค์บ้าง มาในอรรถกถาที่เรียกวาบาลีมุตตกะบ้าง.
จะกล่าวไปตามแนวคัมภีร์ขันธกะ ก็ไม่เหมาะ เพราะประการทั้งหลาย
คือ ข้อทั้งหลายที่กล่าวไว้ในคัมภีร์ขันธกะ อันพ้นจากมุขแห่งปฏิบัติ
จะไม่กล่าวถึงก็มี ที่ยังสับสนหรือยังควรจะจัดเข้าพวกได้อีกก็มี ข้อ
นอกคัมภีร์ขันธกะ อันจะเก็บมารวบรวมก็มี ในที่นี้จึงจำเป็นจะจัด
หมวดใหม่ สุดแต่จะเหมาะได้อย่างไร แต่จะทำตามวิธีนั้น คือจัด
เป็นหมวดกันตามกิจหรือวัตถุ.
และสิกขาบทแผนกนี้ มีรูปเป็น 2 คือ เป็นข้อห้าม 1
เป็นข้ออนุญาต 1. และข้อห้ามนั้นปรับอาบัติโดยตรงมีเพียง 2 คือ
ถุลลัจจัย 1 มีห่าง ๆ และพ้นจากมุขแห่งปฏิบัติ, ทุกกฏ 1 มีเป็น