ทุกะ หมวด 2
อริยบุคคล 2
พระเสขะ พระผู้ยังต้องศึกษา
พระอเสขะ พระผู้ไม่ต้องศึกษา
พระอริยบุคคล ได้แก่บุคคลผู้ประเสริฐสุดหรือสูงสุดซึ่งเป็นผลที่
เกิดขึ้นจากการประพฤติปฏิบัติให้สมบูรณ์ในศีล สมาธิและปัญญาที่สรุปรวม
เป็นไตรสิกขา แต่การปฏิบัติในศีล สมาธิ และปัญญานั้น เนื่องจากบุคคลมี
พื้นฐานในด้านต่าง ๆ ไม่เสมอกัน ผลที่เกิดขึ้นจากการประพฤติปฏิบัติจึง
แตกต่างกันออกไป ท่านผู้ใดก็ตามที่เริ่มต้นด้วยการทำศีลให้สมบูรณ์สมาธิ
พอประมาณ ปัญญาพอประมาณ ก็ได้ชื่อว่าเป็นพระอริยบุคคลแล้ว แต่
สุดยอดของพระอริยบุคคลคือ ท่านที่ทำให้สมบูรณ์ในเรื่องทั้งศีล สมาธิ
และปัญญา ดังนั้นท่านจำแนกพระอริยบุคคลเอาไว้เป็น 2 ระดับใหญ่ ๆ
ด้วยกัน คือ
( 1 ) พระเสขะ พระผู้ยังต้องศึกษา ศึกษาในเรื่องอะไร ศึกษาในเรื่อง
ของศีล ของสมาธิ ของปัญญา หรือในอริยมรรค มีองค์ 8 ประการนั้นเอง
เพราะว่ายังมีธรรมะซึ่งควรประพฤติปฏิบัติ แต่ท่านยังปฏิบัติได้ไม่สมบูรณ์
ยังมีกิเลสที่ท่านจะต้องละแต่ท่านยังละไม่ได้โดยสมบูรณ์ จึงจำเป็นที่จะต้อง
ศึกษาต่อไป
" ศึกษา " ในความหมายนี้ จึงเน้นไปในเรื่องของการลงมือประพฤติ
ปฏิบัติ เพ่งพินิจพิจารณาตรวจสอบถึงสภาพจิตของตน ว่าสามารถกระทำ