เมนู

‘‘‘โส เม ปกฺเกน หตฺเถน, อาโลปํ อุปนามยิ;

อาโลปํ ปกฺขิปนฺตสฺส, องฺคุลิเปตฺถ ฉิชฺชถฯ

‘‘‘กุฏฺฏมูลญฺจ นิสฺสาย, อาโลปํ ตํ อภุญฺชิสํ;

ภุญฺชมาเน วา ภุตฺเต วา, เชคุจฺฉํ เม น วิชฺชตี’ติฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ชรสิงฺคาโล โภชนํ ปฏิลภิตฺวา น วิจินาติ ลูขํ วา ปณีตํ วาติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน โภชนํ ปฏิลภิตฺวา น วิจินิตพฺพํ ‘ลูขํ วา ปณีตํ วา สมฺปนฺนํ วา อสมฺปนฺนํ วา’ติ, ยถาลทฺเธน สนฺตุสฺสิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ชรสิงฺคาลสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน อุปเสเนน วงฺคนฺตปุตฺเตน –

‘‘‘ลูเขนปิ จ สนฺตุสฺเส, นาญฺญํ ปตฺเถ รสํ พหุํ;

รเสสุ อนุคิทฺธสฺส, ฌาเน น รมเต [รมตี (สี. ปี.)] มโน;

อิตรีตเรน สนฺตุฏฺโฐ [สนฺตุฏฺเฐ (สี. ปี.)], สามญฺญํ ปริปูรตี’’’ติฯ

ชรสิงฺคาลงฺคปญฺโห ฉฏฺโฐฯ

7. มิคงฺคปญฺโห

[7] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘มิคสฺส ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, มิโค ทิวา อรญฺเญ จรติ, รตฺติํ อพฺโภกาเส, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ทิวา อรญฺเญ วิหริตพฺพํ, รตฺติํ อพฺโภกาเสฯ อิทํ, มหาราช, มิคสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน โลมหํสนปริยาเย –

‘โส โข อหํ, สาริปุตฺต, ยา ตา รตฺติโย สีตา เหมนฺติกา อนฺตรฏฺฐกา หิมปาตสมยา [อนฺตรฏฺฐเก หิมปาตสมเย (สี. ปี. ก.)], ตถารูปาสุ รตฺตีสุ รตฺติํ อพฺโภกาเส วิหรามิ, ทิวา วนสณฺเฑฯ คิมฺหานํ ปจฺฉิเม มาเส ทิวา อพฺโภกาเส วิหรามิ, รตฺติํ วนสณฺเฑ’ติฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, มิโค สตฺติมฺหิ วา สเร วา โอปตนฺเต วญฺเจติ [วชฺเชติ (ก.)] ปลายติ, น กายมุปเนติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กิเลเสสุ โอปตนฺเตสุ วญฺจยิตพฺพํ [วชฺชยิตพฺพํ (ก.)] ปลายิตพฺพํ, น จิตฺตมุปเนตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, มิคสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, มิโค มนุสฺเส ทิสฺวา เยน วา เตน วา ปลายติ ‘มา มํ เต อทฺทสํสู’ติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ภณฺฑนกลหวิคฺคหวิวาทสีเล ทุสฺสีเล กุสีเต สงฺคณิการาเม ทิสฺวา เยน วา เตน วา ปลายิตพฺพํ ‘มา มํ เต อทฺทสํสุ, อหญฺจ เต มา อทฺทส’นฺติฯ อิทํ, มหาราช, มิคสฺส ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน สาริปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินา –

‘‘‘มา เม กทาจิ ปาปิจฺโฉ, กุสีโต หีนวีริโย;

อปฺปสฺสุโต อนาจาโร, สมฺมโต [สเมโต (สี. ปี.)] อหุ กตฺถจี’’’ติฯ

มิคงฺคปญฺโห สตฺตโมฯ

8. โครูปงฺคปญฺโห

[8] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘โครูปสฺส จตฺตาริ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ จตฺตาริ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, โครูโป สกํ เคหํ น วิชหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน สโก กาโย น วิชหิตพฺโพ ‘อนิจฺจุจฺฉาทนปริมทฺทนเภทนวิกิรณวิทฺธํสนธมฺโม อยํ กาโย’ติฯ อิทํ, มหาราช, โครูปสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, โครูโป อาทินฺนธุโร สุขทุกฺเขน ธุรํ วหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อาทินฺนพฺรหฺมจริเยน สุขทุกฺเขน ยาว ชีวิตปริยาทานา อาปาณโกฏิกํ พฺรหฺมจริยํ จริตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, โครูปสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ