2. ทุกฺกรการิกปญฺโห

[2] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, สพฺเพว โพธิสตฺตา ทุกฺกรการิกํ กโรนฺติ, อุทาหุ โคตเมเนว โพธิสตฺเตน ทุกฺกรการิกา กตา’’ติ? ‘‘นตฺถิ, มหาราช , สพฺเพสํ โพธิสตฺตานํ ทุกฺกรการิกา, โคตเมเนว โพธิสตฺเตน ทุกฺกรการิกา กตา’’ติฯ

‘‘ภนฺเต นาคเสน, ยทิ เอวํ อยุตฺตํ, ยํ โพธิสตฺตานํ โพธิสตฺเตหิ เวมตฺตตา โหตี’’ติฯ ‘‘จตูหิ , มหาราช, ฐาเนหิ โพธิสตฺตานํ โพธิสตฺเตหิ เวมตฺตตา โหติฯ กตเมหิ จตูหิ? กุลเวมตฺตตา ปธานเวมตฺตตา [อทฺธานเวมตฺตตา (สี. สฺยา. ปี.)] อายุเวมตฺตตา ปมาณเวมตฺตตาติฯ อิเมหิ โข, มหาราช, จตูหิ ฐาเนหิ โพธิสตฺตานํ โพธิสตฺเตหิ เวมตฺตตา โหติฯ สพฺเพสมฺปิ, มหาราช, พุทฺธานํ รูเป สีเล สมาธิมฺหิ ปญฺญาย วิมุตฺติยา วิมุตฺติญาณทสฺสเน จตุเวสารชฺเช ทสตถาคตพเล ฉอสาธารณญาเณ จุทฺทสพุทฺธญาเณ อฏฺฐารสพุทฺธธมฺเม เกวเล จ พุทฺธคุเณ [พุทฺธธมฺเม (สี. ปี.)] นตฺถิ เวมตฺตตา, สพฺเพปิ พุทฺธา พุทฺธธมฺเมหิ สมสมา’’ติฯ

‘‘ยทิ, ภนฺเต นาคเสน, สพฺเพปิ พุทฺธา พุทฺธธมฺเมหิ สมสมา, เกน การเณน โคตเมเนว โพธิสตฺเตน ทุกฺกรการิกา กตา’’ติ? ‘‘อปริปกฺเก, มหาราช, ญาเณ อปริปกฺกาย โพธิยา โคตโม โพธิสตฺโต เนกฺขมฺมมภินิกฺขนฺโต อปริปกฺกํ ญาณํ ปริปาจยมาเนน ทุกฺกรการิกา กตา’’ติฯ

‘‘ภนฺเต นาคเสน, เกน การเณน โพธิสตฺโต อปริปกฺเก ญาเณ อปริปกฺกาย โพธิยา มหาภินิกฺขมนํ นิกฺขนฺโต, นนุ นาม ญาณํ ปริปาเจตฺวา ปริปกฺเก ญาเณ นิกฺขมิตพฺพ’’นฺติ?

‘‘โพธิสตฺโต, มหาราช, วิปรีตํ อิตฺถาคารํ ทิสฺวา วิปฺปฏิสารี อโหสิ, ตสฺส วิปฺปฏิสาริสฺส อรติ อุปฺปชฺชิ, อรติจิตฺตํ อุปฺปนฺนํ ทิสฺวา อญฺญตโร มารกายิโก เทวปุตฺโต ‘อยํ โข กาโล อรติจิตฺตสฺส วิโนทนายา’ติ เวหาเส ฐตฺวา อิทํ วจนมพฺรวิ –

‘‘มาริส, มา โข ตฺวํ อุกฺกณฺฐิโต อโหสิ, อิโต เต สตฺตเม ทิวเส ทิพฺพํ จกฺกรตนํ ปาตุภวิสฺสติ สหสฺสารํ สเนมิกํ สนาภิกํ สพฺพาการปริปูรํ, ปถวิคตานิ จ เต รตนานิ อากาสฏฺฐานิ จ สยเมว อุปคจฺฉิสฺสนฺติ, ทฺวิสหสฺสปริตฺตทีปปริวาเรสุ จตูสุ มหาทีเปสุ เอกมุเขน อาณา ปวตฺติสฺสติ, ปโรสหสฺสญฺจ เต ปุตฺตา ภวิสฺสนฺติ สูรา วีรงฺครูปา ปรเสนปฺปมทฺทนา , เตหิ ปุตฺเตหิ ปริกิณฺโณ สตฺตรตนสมนฺนาคโต จตุทฺทีปมนุสาสิสฺสสี’ติฯ

‘‘ยถา นาม ทิวสสนฺตตฺตํ อโยสูลํ สพฺพตฺถ อุปฑหนฺตํ กณฺณโสตํ ปวิเสยฺย, เอวเมว โข, มหาราช, โพธิสตฺตสฺส ตํ วจนํ กณฺณโสตํ ปวิสิตฺถ, อิติ โส ปกติยาว อุกฺกณฺฐิโต ตสฺสา เทวตาย วจเนน ภิยฺโยโสมตฺตาย อุพฺพิชฺชิ สํวิชฺชิ สํเวคมาปชฺชิฯ

‘‘ยถา ปน, มหาราช, มหติมหาอคฺคิกฺขนฺโธ ชลมาโน อญฺเญน กฏฺเฐน อุปฑหิโต ภิยฺโยโสมตฺตาย ชเลยฺย, เอวเมว โข, มหาราช, โพธิสตฺโต ปกติยาว อุกฺกณฺฐิโต ตสฺสา เทวตาย วจเนน ภิยฺโยโสมตฺตาย อุพฺพิชฺชิ สํวิชฺชิ สํเวคมาปชฺชิฯ

‘‘ยถา วา ปน, มหาราช, มหาปถวี ปกติตินฺตา นิพฺพตฺตหริตสทฺทลา อาสิตฺโตทกา จิกฺขลฺลชาตา ปุนเทว มหาเมเฆ อภิวุฏฺเฐ ภิยฺโยโสมตฺตาย จิกฺขลฺลตรา อสฺส, เอวเมว โข, มหาราช, โพธิสตฺโต ปกติยาว อุกฺกณฺฐิโต ตสฺสา เทวตาย วจเนน ภิยฺโยโสมตฺตาย อุพฺพิชฺชิ สํวิชฺชิ สํเวคมาปชฺชี’’ติฯ

‘‘อปิ นุ โข, ภนฺเต นาคเสน, โพธิสตฺตสฺส ยทิ สตฺตเม ทิวเส ทิพฺพํ จกฺกรตนํ นิพฺพตฺเตยฺย, ปฏินิวตฺเตยฺย โพธิสตฺโต ทิพฺเพ จกฺกรตเน นิพฺพตฺเต’’ติ? ‘‘น หิ, มหาราช, สตฺตเม ทิวเส โพธิสตฺตสฺส ทิพฺพํ จกฺกรตนํ นิพฺพตฺเตยฺย, อปิ จ ปโลภนตฺถาย ตาย เทวตาย มุสา ภณิตํ, ยทิปิ, มหาราช, สตฺตเม ทิวเส ทิพฺพํ จกฺกรตนํ นิพฺพตฺเตยฺย, โพธิสตฺโต น นิวตฺเตยฺยฯ กิํ การณํ? ‘อนิจฺจ’นฺติ, มหาราช, โพธิสตฺโต ทฬฺหํ อคฺคเหสิ, ‘ทุกฺขํ อนตฺตา’ติ ทฬฺหํ อคฺคเหสิ, อุปาทานกฺขยํ ปตฺโตฯ

‘‘ยถา, มหาราช, อโนตตฺตทหโต อุทกํ คงฺคํ นทิํ ปวิสติ, คงฺคาย นทิยา มหาสมุทฺทํ ปวิสติ, มหาสมุทฺทโต ปาตาลมุขํ ปวิสติ, อปิ นุ, มหาราช, ตํ อุทกํ ปาตาลมุขคตํ ปฏินิวตฺติตฺวา มหาสมุทฺทํ ปวิเสยฺย, มหาสมุทฺทโต คงฺคํ นทิํ ปวิเสยฺย, คงฺคาย นทิยา ปุน อโนตตฺตํ ปวิเสยฺยา’’ติ? ‘‘น หิ, ภนฺเต’’ติฯ

‘‘เอวเมว โข, มหาราช, โพธิสตฺเตน กปฺปานํ สตสหสฺสํ จตุโร จ อสงฺเขฺยยฺเย กุสลํ ปริปาจิตํ อิมสฺส ภวสฺส การณา, โสยํ อนฺติมภโว อนุปฺปตฺโต ปริปกฺกํ โพธิญาณํ ฉหิ วสฺเสหิ พุทฺโธ ภวิสฺสติ สพฺพญฺญู โลเก อคฺคปุคฺคโล, อปิ นุ โข, มหาราช, โพธิสตฺโต จกฺกรตนการณา [จกฺกรตนสฺส การณา (สี. สฺยา. ปี.)] ปฏินิวตฺเตยฺยา’’ติ [ปรินิวตฺเตยฺยาติ (สี. ปี. ก.)]? ‘‘น หิ, ภนฺเต’’ติฯ

‘‘อปิ จ, มหาราช, มหาปถวี ปริวตฺเตยฺย สกานนา สปพฺพตา, นตฺเวว โพธิสตฺโต ปฏินิวตฺเตยฺย อปตฺวา สมฺมาสมฺโพธิํฯ อาโรเหยฺยปิ เจ, มหาราช, คงฺคาย อุทกํ ปฏิโสตํ, นตฺเวว โพธิสตฺโต ปฏินิวตฺเตยฺย อปตฺวา สมฺมาสมฺโพธิํ; วิสุสฺเสยฺยปิ เจ, มหาราช, มหาสมุทฺโท อปริมิตชลธโร โคปเท อุทกํ วิย, นตฺเวว โพธิสตฺโต ปฏินิวตฺเตยฺย อปตฺวา สมฺมาสมฺโพธิํ; ผเลยฺยปิ เจ, มหาราช, สิเนรุปพฺพตราชา สตธา วา สหสฺสธา วา, นตฺเวว โพธิสตฺโต ปฏินิวตฺเตยฺย อปตฺวา สมฺมาสมฺโพธิํ; ปเตยฺยุมฺปิ เจ, มหาราช, จนฺทิมสูริยา สตารกา เลฑฺฑุ วิย ฉมายํ, นตฺเวว โพธิสตฺโต ปฏินิวตฺเตยฺย อปตฺวา สมฺมาสมฺโพธิํ; สํวตฺเตยฺยปิ เจ, มหาราช, อากาโส กิลญฺชมิว, นตฺเวว โพธิสตฺโต ปฏินิวตฺเตยฺย อปตฺวา สมฺมาสมฺโพธิํฯ กิํ การณา? ปทาลิตตฺตา สพฺพพนฺธนาน’’นฺติฯ

‘‘ภนฺเต นาคเสน, กติ โลเก พนฺธนานี’’ติ? ‘‘ทส โข ปนิมานิ, มหาราช, โลเก พนฺธนานิ, เยหิ พนฺธเนหิ พทฺธา สตฺตา น นิกฺขมนฺติ, นิกฺขมิตฺวาปิ ปฏินิวตฺตนฺติฯ กตมานิ ทส? มาตา, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, ปิตา, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, ภริยา, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, ปุตฺตา, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, ญาตี, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, มิตฺตํ, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, ธนํ, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, ลาภสกฺกาโร, มหาราช , โลเก พนฺธนํ, อิสฺสริยํ, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, ปญฺจ กามคุณา, มหาราช, โลเก พนฺธนํ, อิมานิ โข มหาราช ทส โลเก พนฺธนานิ, เยหิ พนฺธเนหิ พทฺธา สตฺตา น นิกฺขมนฺติ, นิกฺขมิตฺวาปิ ปฏินิวตฺตนฺติ, ตานิ ทส พนฺธนานิ โพธิสตฺตสฺส ฉินฺนานิ ปทาลิตานิ, ตสฺมา, มหาราช, โพธิสตฺโต น ปฏินิวตฺตตี’’ติฯ

‘‘ภนฺเต นาคเสน, ยทิ โพธิสตฺโต อุปฺปนฺเน อรติจิตฺเต เทวตาย วจเนน อปริปกฺเก ญาเณ อปริปกฺกาย โพธิยา เนกฺขมฺมมภินิกฺขนฺโต, กิํ ตสฺส ทุกฺกรการิกาย กตาย, นนุ นาม สพฺพภกฺเขน ภวิตพฺพํ ญาณปริปากํ อาคมยมาเนนา’’ติ?

‘‘ทส โข ปนิเม, มหาราช, ปุคฺคลา โลกสฺมิํ โอญฺญาตา อวญฺญาตา หีฬิตา ขีฬิตา ครหิตา ปริภูตา อจิตฺตีกตาฯ กตเม ทส? อิตฺถี, มหาราช, วิธวา โลกสฺมิํ โอญฺญาตา อวญฺญาตา หีฬิตา ขีฬิตา ครหิตา ปริภูตา อจิตฺตีกตาฯ ทุพฺพโล, มหาราช, ปุคฺคโล…เป.… อมิตฺตญาติ, มหาราช, ปุคฺคโล…เป.… มหคฺฆโส, มหาราช, ปุคฺคโล…เป.… อครุกุลวาสิโก, มหาราช, ปุคฺคโล…เป.… ปาปมิตฺโต, มหาราช, ปุคฺคโล…เป.… ธนหีโน, มหาราช, ปุคฺคโล…เป.… อาจารหีโน, มหาราช, ปุคฺคโล…เป.… กมฺมหีโน, มหาราช, ปุคฺคโล…เป.… ปโยคหีโน, มหาราช, ปุคฺคโล โลกสฺมิํ โอญฺญาโต อวญฺญาโต หีฬิโต ขีฬิโต ครหิโต ปริภูโต อจิตฺตีกโตฯ อิเม โข, มหาราช, ทส ปุคฺคลา โลกสฺมิํ โอญฺญาตา อวญฺญาตา หีฬิตา ขีฬิตา ครหิตา ปริภูตา อจิตฺตีกตาฯ อิมานิ โข, มหาราช, ทส ฐานานิ อนุสฺสรมานสฺส โพธิสตฺตสฺส เอวํ สญฺญา อุปฺปชฺชิ ‘มาหํ กมฺมหีโน อสฺสํ ปโยคหีโน ครหิโต เทวมนุสฺสานํ, ยํนูนาหํ กมฺมสฺสามี อสฺสํ กมฺมครุ กมฺมาธิปเตยฺโย กมฺมสีโล กมฺมโธรยฺโห กมฺมนิเกตวา อปฺปมตฺโต วิหเรยฺย’นฺติ, เอวํ โข, มหาราช, โพธิสตฺโต ญาณํ ปริปาเจนฺโต ทุกฺกรการิกํ อกาสี’’ติฯ

‘‘ภนฺเต นาคเสน, โพธิสตฺโต ทุกฺกรการิกํ กโรนฺโต เอวมาห ‘น โข ปนาหํ อิมาย กฏุกาย ทุกฺกรการิกาย อธิคจฺฉามิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อลมริยญาณทสฺสนวิเสสํ, สิยา นุ โข อญฺโญ มคฺโค โพธายา’ติฯ อปิ นุ ตสฺมิํ สมเย โพธิสตฺตสฺส มคฺคํ อารพฺภ สติสมฺโมโส อโหสี’’ติ?

‘‘ปญฺจวีสติ โข ปนิเม, มหาราช, จิตฺตทุพฺพลีกรณา ธมฺมา, เยหิ ทุพฺพลีกตํ จิตฺตํ น สมฺมา สมาธิยติ อาสวานํ ขยายฯ

กตเม ปญฺจวีสติ? โกโธ, มหาราช, จิตฺตทุพฺพลีกรโณ ธมฺโม, เยน ทุพฺพลีกตํ จิตฺตํ น สมฺมา สมาธิยติ อาสวานํ ขยาย, อุปนาโห…เป.… มกฺโข…เป.… ปฬาโส…เป.… อิสฺสา…เป.… มจฺฉริยํ…เป.… มายา…เป.… สาเฐยฺยํ…เป.… ถมฺโภ…เป.… สารมฺโภ…เป.… มาโน…เป.… อติมาโน …เป.… มโท…เป.… ปมาโท…เป.… ถินมิทฺธํ…เป.… ตนฺทิ [นนฺที (ปี. ก.)] …เป.… อาลสฺยํ…เป.… ปาปมิตฺตตา…เป.… รูปา…เป.… สทฺทา…เป.… คนฺธา…เป.… รสา…เป.… โผฏฺฐพฺพา…เป.… ขุทาปิปาสา…เป.… อรติ, มหาราช, จิตฺตทุพฺพลีกรโณ ธมฺโม, เยน ทุพฺพลีกตํ จิตฺตํ น สมฺมา สมาธิยติ อาสวานํ ขยายฯ อิเม โข, มหาราช, ปญฺจวีสติ จิตฺตทุพฺพลีกรณา ธมฺมา, เยหิ ทุพฺพลีกตํ จิตฺตํ น สมฺมา สมาธิยติ อาสวานํ ขยายฯ

โพธิสตฺตสฺส โข, มหาราช, ขุทาปิปาสา [ขุทาปิปาสา (สี. ปี. ก.)] กายํ ปริยาทิยิํสุ, กาเย ปริยาทินฺเน จิตฺตํ น สมฺมา สมาธิยติ อาสวานํ ขยายฯ สตสหสฺสํ, มหาราช, กปฺปานํ [กปฺเป (ก.)] จตุโร จ อสงฺเขฺยยฺเย กปฺเป โพธิสตฺโต จตุนฺนํ เยว อริยสจฺจานํ อภิสมยํ อนฺเวสิ ตาสุ ตาสุ ชาตีสุ, กิํ ปนสฺส ปจฺฉิเม ภเว อภิสมยชาติยํ มคฺคํ อารพฺภ สติสมฺโมโส เหสฺสติ? อปิ จ, มหาราช, โพธิสตฺตสฺส สญฺญามตฺตํ อุปฺปชฺชิ ‘สิยา นุ โข อญฺโญ มคฺโค โพธายา’ติฯ ปุพฺเพ โข, มหาราช, โพธิสตฺโต เอกมาสิโก สมาโน ปิตุ สกฺกสฺส กมฺมนฺเต สีตาย ชมฺพุจฺฉายาย สิริสยเน ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสินฺโน วิวิจฺเจว กาเมหิ วิจิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ สวิตกฺกํ สวิจารํ วิเวกชํ ปีติสุขํ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหาสิ…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหาสี’’ติฯ ‘‘สาธุ, ภนฺเต นาคเสน, เอวเมตํ ตถา สมฺปฏิจฺฉามิ, ญาณํ ปริปาเจนฺโต โพธิสตฺโต ทุกฺกรการิกํ อกาสี’’ติฯ

ทุกฺกรการิกปญฺโห ทุติโยฯ

3. กุสลากุสลพลวตรปญฺโห

[3] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, กตมํ อธิมตฺตํ พลวตรํ กุสลํ วา อกุสลํ วา’’ติ? ‘‘กุสลํ, มหาราช, อธิมตฺตํ พลวตรํ, โน ตถา อกุสล’นฺติฯ ‘‘นาหํ, ภนฺเต นาคเสน, ตํ วจนํ สมฺปฏิจฺฉามิ ‘กุสลํ อธิมตฺตํ พลวตรํ, โน ตถา อกุสล’นฺติ, ทิสฺสนฺติ, ภนฺเต นาคเสน, อิธ ปาณาติปาติโน อทินฺนาทายิโน กาเมสุมิจฺฉาจาริโน มุสาวาทิโน คามฆาติกา ปนฺถทูสกา เนกติกา วญฺจนิกา, สพฺเพ เต ตาวตเกน ปาเปน ลภนฺติ หตฺถจฺเฉทํ ปาทจฺเฉทํ หตฺถปาทจฺเฉทํ กณฺณจฺเฉทํ นาสจฺเฉทํ กณฺณนาสจฺเฉทํ พิลงฺคถาลิกํ สงฺขมุณฺฑิกํ ราหุมุขํ โชติมาลิกํ หตฺถปชฺโชติกํ เอรกวตฺติกํ จีรกวาสิกํ เอเณยฺยกํ พฬิสมํสิกํ กหาปณิกํ ขาราปตจฺฉิกํ ปลิฆปริวตฺติกํ ปลาลปีฐกํ ตตฺเตนปิ เตเลน โอสิญฺจนํ สุนเขหิปิ ขาทาปนํ ชีวสูลาโรปนํ อสินาปิ สีสจฺเฉทํ, เกจิ รตฺติํ ปาปํ กตฺวา รตฺติํ เยว วิปากํ อนุภวนฺติ, เกจิ รตฺติํ กตฺวา ทิวา เยว อนุภวนฺติ, เกจิ ทิวา กตฺวา ทิวา เยว อนุภวนฺติ, เกจิ ทิวา กตฺวา รตฺติํ เยว อนุภวนฺติ, เกจิ ทฺเว ตโย ทิวเส วีติวตฺเต อนุภวนฺติ, สพฺเพปิ เต ทิฏฺเฐว ธมฺเม วิปากํ อนุภวนฺติฯ อตฺถิ ปน, ภนฺเต นาคเสน, โกจิ เอกสฺส วา ทฺวินฺนํ วา ติณฺณํ วา จตุนฺนํ วา ปญฺจนฺนํ วา ทสนฺนํ วา สตสฺส วา สหสฺสสฺส วา สตสหสฺสสฺส วา สปริวารํ ทานํ ทตฺวา ทิฏฺฐธมฺมิกํ โภคํ วา ยสํ วา สุขํ วา อนุภวิตา สีเลน วา อุโปสถกมฺเมน วา’’ติ?

‘‘อตฺถิ, มหาราช , จตฺตาโร ปุริสา ทานํ ทตฺวา สีลํ สมาทิยิตฺวา อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ทิฏฺเฐว ธมฺเม เตเนว สรีรเทเหน ติทสปุเร สมนุปฺปตฺตา’’ติ [ยสมนุปตฺตาติ (สี. ปี.)]ฯ ‘‘โก จ โก จ ภนฺเต’’ติ? ‘‘มนฺธาตา, มหาราช, ราชา, นิมิ ราชา, สาธีโน ราชา, คุตฺติโล จ คนฺธพฺโพ’’ติฯ

‘‘ภนฺเต นาคเสน, อเนเกหิ ตํ ภวสหสฺเสหิ อนฺตริตํ, ทฺวินฺนมฺเปตํ อมฺหากํ [ทีปิตํ, อมฺหากมฺเปตํ (ก.)] ปโรกฺขํ, ยทิ สมตฺโถสิ วตฺตมานเก ภเว ภควโต ธรมานกาเล กเถหี’’ติ? ‘‘วตฺตมานเกปิ, มหาราช, ภเว ปุณฺณโก ทาโส เถรสฺส สาริปุตฺตสฺส โภชนํ ทตฺวา ตทเหว เสฏฺฐิฏฺฐานํ อชฺฌุปคโต, โส เอตรหิ ปุณฺณโก เสฏฺฐีติ ปญฺญายิ, โคปาลมาตา เทวี อตฺตโน เกเส วิกฺกิณิตฺวา ลทฺเธหิ อฏฺฐหิ กหาปเณหิ เถรสฺส มหากจฺจายนสฺส อตฺตฏฺฐมกสฺส ปิณฺฑปาตํ ทตฺวา ตทเหว รญฺโญ จนฺทปชฺโชตสฺส [อุเทนสฺส (สี. ปี.)] อคฺคมเหสิฏฺฐานํ ปตฺตาฯ สุปฺปิยา อุปาสิกา อญฺญตรสฺส คิลานภิกฺขุโน อตฺตโน อูรุมํเสน ปฏิจฺฉาทนียํ ทตฺวา ทุติยทิวเส เยว รูฬฺหวณา สญฺฉวี [สจฺฉวี (สี. ปี.)] อโรคา ชาตาฯ มลฺลิกา เทวี ภควโต อาภิโทสิกํ กุมฺมาสปิณฺฑํ ทตฺวา ตทเหว รญฺโญ โกสลสฺส อคฺคมเหสี ชาตาฯ สุมโน มาลากาโร อฏฺฐหิ สุมนปุปฺผมุฏฺฐีหิ ภควนฺตํ ปูเชตฺวา ตํ ทิวสํ เยว มหาสมฺปตฺติํ ปตฺโตฯ