อุปกรณ์ธรรมวิจารณ์
ส่วนปรมัตถปฏิปทา
1. นิพพิทา ความหน่าย
อุทเทส
1. เอถ ปสฺสถิมํ โลกํ จิตฺตํ ราชรถูปมํ
ยตฺถ พาลา วิสีทนฺติ นตฺถิ สงฺโค วิชานตํ.
สูทั้งหลาย จงมาดูโลกนี้ อันตระการดุจราชรถ ที่พวกคนเขลา
หมกอยู่ แต่พวกผู้รู้หาข้องอยู่ไม่.
2. เย จิตฺตํ สญฺญเมสฺสนฺติ โมกฺขนฺติ มารพนฺธนา.
ผู้ใดจักระวังจิต ผู้นั้นจักพ้นจากบ่วงแห่งมาร.
นิพพิทา หมายเอากิริยาที่หน่ายในเบญจขันธ์ด้วยปัญญา หาได้
หมายถึงการหน่ายตามอาการของหญิงชายที่เกิดความเบื่อหน่าย ในกัน
และกันไม่.
ใจความที่ท่านพรรณนา
โลก 2
คำว่า " โลก " ในพระบาลีข้างต้นแบ่งเป็น 2 คือ :-
1. โดยตรง ได้แก่แผ่นดินเป็นที่อาศัย.
2. โดยอ้อม ได้แก่หมู่สัตว์ผู้อาศัย.