เมนู

มัตตธรรมและหทยวัตถุ เกิดขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็น
อวิตักกวิจารธรรมและมหาภูตรูป เกิดขึ้น, ขันธ์ 3 และวิจาร อาศัยขันธ์
1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และหทยวัตถุ เกิดขึ้น ฯลฯ
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 3 ฯลฯ
ในกลุ่มแห่งปัจจัยทั้งสองที่เหลือ พึงแจกปวัตติและปฏิสนธิให้พิสดาร.
เหตุปัจจัย จบ

ผู้ที่เข้าใจเหตุปัจจัย พึงแจกปัจจัยวาระให้พิสดาร.
พึงนับจำนวนวาระเหมือนอย่างการนับจำนวนวาระในปฏิจจวาระ.
ในอธิปติปัจจัย มี 37 วาระ ในปุเรชาตปัจจัย และในอาเสวนปัจจัย
มี 21 วาระ.
นี้เป็นความแปลกกัน ในปัจจัยวาระนี้.

ปัจจนียนัย


[105] ในปัจจนียะ ในนเหตุปัจจัย มี 33 วาระ, โมหะทั้ง 7
ในฐานะทั้ง 7 พึงยกขึ้นแสดงเฉพาะในบทที่เป็นมูล.
ในนอารัมมณปัจจัย มี 7 วาระ พึงยกจิตตสมุฏฐานรูป ขึ้นแสดง.
วาระทั้ง 7 มีสวิตักกสวิจารธรรม เป็นมูล พึงแจกกับนอธิปติปัจจัย.

[106] อวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม
เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

คือ อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-
วิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น, ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม
ซึ่งเป็นวิบาก เกิดขึ้น ฯลฯ
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
ฯลฯ อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ
พึงกระทำทั้ง 5 วาระ เหมือนอย่างในปฏิจจวาระ.
[107] อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม เกิด
ขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

คือ อธิปติธรรม ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-
อวิจารธรรม เกิดขึ้น, ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็น
อวิตักกอวิจารธรรม ซึ่งเป็นวิบากเกิดขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิจาร
ซึ่งเป็นวิบาก เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยหทย-
วัตถุ เกิดขึ้น, ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ซึ่งเป็นวิบาก และวิจาร
อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น ฯลฯ
สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ
คือ ขันธ์ ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ

อวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ
อธิปติธรรม ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยวิจาร เกิดขึ้น,
อธิปติธรรม ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น ขันธ์ที่
เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยวิจาร ซึ่งเป็นวิบาก เกิดขึ้น, ขันธ์ที่เป็น
อวิตักกวิจารมัตตธรรม ซึ่งเป็นวิบาก อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยอวิตักก-
อวิจารธรรม ฯลฯ

คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น, จิตต-
สมุฏฐานรูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย
อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ

คือ ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัย
วิจาร ซึ่งเป็นวิบาก เกิดขึ้น, ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมซึ่งเป็นวิบาก
และวิจาร อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น, จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยมหาภูตรูป เกิด
ขึ้น, วิตก อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น, จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยมหาภูตรูป
เกิดขึ้น, ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ซึ่งเป็นวิบาก และวิจาร อาศัย
หทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ

สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย
อวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ

คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก อาศัยหทยวัตถุ เกิด
ขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
กลุ่มแห่งปัจจัยที่ 1 นี้ พึงแจกให้สมบูรณ์เป็น 7 วาระ.
[108] สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม
และอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ

คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยวิตก และหทยวัตถุ เกิด
ขึ้น, ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
อวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ
อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ

อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักก-
วิจารมัตตธรรม และวิจาร เกิดขึ้น, อธิปติธรรมที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม
อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และหทยวัตถุ เกิดขึ้น, ขันธ์ 3 อาศัย
ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ซึ่งเป็นวิบาก และวิจาร เกิดขึ้น ฯลฯ
ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม ซึ่งเป็นวิบาก และหทย-
วัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
พึงแจกปัญหาวาระทั้ง 5.
อวิตักกวิจารมัตตธรรม ย่อมมาถึงในที่ใด พึงแจกวิบากในที่นั้น

ในนอธิปติปัจจัย เป็นมูล พึงแจกวาระ 37 วาระ.

นอนันตรปัจจัยเป็นต้น


ในนอนันตรปัจจัยก็ดี ในนสมนันตรปัจจัยก็ดี ในนอัญญมัญญปัจจัย
ก็ดี ในนอุปนิสสยปัจจัยก็ดี มี 7 วาระ พึงได้เฉพาะรูปเท่านั้น.
ในนปุเรชาตปัจจัย มี 37 วาระ เช่นเดียวกับปัจจนียะในปฏิจจวาระ.
ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 37 วาระ แม้ในนอาเสวนปัจจัยก็เช่นเดียวกัน.
แม้อวิตักกวิจารมัตตธรรม ย่อมมาในที่ใด พึงแจกวิบากในที่นั้น.

นกัมมปัจจัย


[109] สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม เกิด
ขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

คือ เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจาร-
ธรรม เกิดขึ้น.
ฯลฯ อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ
คือ เจตนาที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรมอาศัย ฯลฯ
คือ เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรมอาศัย ฯลฯ
อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ
คือ เจตนาที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ พึงแจกให้บริบูรณ์.
สวิตักกสวิจารธรรม ฯลฯ
คือ เจตนาที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น ฯลฯ
อวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ