ปัจจยวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[99] สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
ขันธ์ 2 อาศัยขันธ์ 2 เกิดขึ้น ฯลฯ มี 7 วาระ.
ฯลฯ อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม เกิดขึ้น มี 5 วาระเหมือน
กับปฏิจจวาระ.
[100] อวิตักกอวิจารธรรม อาศัย อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกอวิจาร-
ธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ 2 อาศัยขันธ์ 2 เกิดขึ้น, จิตตสมุฏฐานรูปอาศัย
วิจารเกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิด
ขึ้น. วิจาร อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
อวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม ฯลฯ

คือ ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยวิจาร เกิดขึ้น, ขันธ์ที่
เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น, วิตก อาศัยหทยวัตถุ
เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.
[101] สวิตักกสวิจารธรรม และอวิติกกอวิจารธรรม อาศัย
อวิกกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น. จิตต-
สมุฏฐานรูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.
อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิติกกอวิจารธรรม อาศัยอวิ-
ตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัย
วิจารเกิดขึ้น, ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น,
จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น, วิตก อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น,
จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยมหาภูตรูป เกิดขึ้น.
ขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และวิจาร อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.
สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม อาศัย
อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.

สวิตักกสวิจารธรรม อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักก-
อวิจารธรรม อาศัยอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก อาศัยหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น. ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.
[102] สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม และ
อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และหทยวัตถุ
เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ 2 อาศัยขันธ์ 2 และหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.
อวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรม และ
อวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น
คือ ในปฏิสนธิขณะ อันเป็นไปแล้วในอุทาหรณ์ต้น พึงกระทำให้
ได้ 7 วาระ.
[103] สวิตักกสวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม
และอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยวิตก และหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ.
อวิตักกวิจารมัตตธรรม ฯลฯ อาศัย อวิตักกวิจารมัตตธรรม
และอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น
คือ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และวิจาร
เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และหทยวัตถุ
เกิดขึ้น.

ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม
และวิจาร เกิดขึ้น ฯลฯ.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม
และหทยวัตถุ เกิดขึ้น ฯลฯ.
อวิตักกอวิจารธรรม อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิ-
ตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ
วิจาร เกิดขึ้น. จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม
และมหาภูตรูป เกิดขึ้น, จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิตก และมหาภูตรูป เกิด
ขึ้น, วิจารอาศัยขันธ์ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และหทยวัตถุ เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ มี 4 วาระ เหมือนอย่างนี้.
[104] สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย
อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม อาศัยวิตก และหทยวัตถุ เกิด
ขึ้น, จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยวิตก และมหาภูตรูป เกิดขึ้น.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม อาศัย
อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม เกิดขึ้น ฯลฯ
คือ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจาร-
มัตตธรรม และวิจาร เกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจาร-

มัตตธรรมและหทยวัตถุ เกิดขึ้น ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ที่เป็น
อวิตักกวิจารธรรมและมหาภูตรูป เกิดขึ้น, ขันธ์ 3 และวิจาร อาศัยขันธ์
1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และหทยวัตถุ เกิดขึ้น ฯลฯ
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 3 ฯลฯ
ในกลุ่มแห่งปัจจัยทั้งสองที่เหลือ พึงแจกปวัตติและปฏิสนธิให้พิสดาร.
เหตุปัจจัย จบ

ผู้ที่เข้าใจเหตุปัจจัย พึงแจกปัจจัยวาระให้พิสดาร.
พึงนับจำนวนวาระเหมือนอย่างการนับจำนวนวาระในปฏิจจวาระ.
ในอธิปติปัจจัย มี 37 วาระ ในปุเรชาตปัจจัย และในอาเสวนปัจจัย
มี 21 วาระ.
นี้เป็นความแปลกกัน ในปัจจัยวาระนี้.

ปัจจนียนัย

[105] ในปัจจนียะ ในนเหตุปัจจัย มี 33 วาระ, โมหะทั้ง 7
ในฐานะทั้ง 7 พึงยกขึ้นแสดงเฉพาะในบทที่เป็นมูล.
ในนอารัมมณปัจจัย มี 7 วาระ พึงยกจิตตสมุฏฐานรูป ขึ้นแสดง.
วาระทั้ง 7 มีสวิตักกสวิจารธรรม เป็นมูล พึงแจกกับนอธิปติปัจจัย.