พิมพิชาลปุปผิยเถราปทานที่ 9 (249)

ว่าด้วยผลแห่งการบูชาด้วยดอกมะกล่ำหลวง

[251] พระสยัมภูชินเจ้าผู้อัครบุคคลพระนามว่า ปทุมุตตระ
ทรงประกาศสัจจะ 4 ทรงแสดงอมตบท ในกาลนั้น เราทำดอก
มะกล่ำหลวงให้แน่น บูชาแด่พระพุทธเจ้าผู้จอมสัตว์ ผู้คงที่.
ในกัปที่ 68 แต่กัปนี้ ได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ 4 ครั้ง
ทรงพระนามว่า กิญชไกรสร ทรงสมบูรณ์ด้วยแก้ว 7 ประการ
มีพละมาก.
คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา 4 วิโมกข์ 8 และ
อภิญญา 6 เราทำให้แจ้งชัดแล้ว คำสอนของพระพุทธเจ้า
เราได้ทำเสร็จแล้ว ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระพิมพิชาลปุปผิยเถระได้กล่าวคาถาเหล่านี้ ด้วย
ประการฉะนี้แล.
จบพิมพิชาลปุปผิยเถราปทาน

249. อรรถกถาพิมพิชาลปุปผิยเถราปทาน

พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ 9 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า พิมฺพิชาลกปุปฺผานิ ความว่า เราได้เอาดอกมะกล่ำหลวง
บูชาพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่า สิทธัตถะ.
จบอรรถกถาพิมพิชาลปุปผิยเถราปทาน

อุททาลทายกเถราปทานที่ 10 (250)

ว่าด้วยผลแห่งการบูชาด้วยดอกคูน

[252] พระสยัมภูผู้ไม่ทรงแพ้อะไร ๆ มีพระนามชื่อว่า กุกกุธะ
เสด็จออกจากป่าชัฏ เสด็จถึงแม่น้ำใหญ่.
ในกาลนั้นเรามีใจเลื่อมใส ได้ถือเอาดอกคูนมาถวาย
แด่พระสยัมภู ผู้สำรวมอินทรีย์เป็นอันดี ผู้ซื่อตรง.
ในกัปที่ 31 แต่กัปนี้ เราได้บูชาด้วยดอกไม้ใด ด้วยการ
บูชานั้นเราไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการถวายดอกไม้.
คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา 4 วิโมกข์ 8 และ
อภิญญา 6 เราทำให้แจ้งชัดแล้ว คำสอนของพระพุทธเจ้า
เราได้ทำเสร็จแล้ว ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระอุททาลทายกเถระได้กล่าวคาถาเหล่านี้ ด้วย
ประการฉะนี้แล.
จบอุททาลทายกเถราปทาน

250. อรรถกถาอุททาลทายกเถราปทาน

พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ 10 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อุทฺทาลกํ คเหตฺวาน ความว่า เราได้เก็บเอาดอกคูนที่
เกิดใกล้ชาตสระ มาบูชาพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่า กกุสันธะ.¹ คำที่
เหลือมีเนื้อความพอจะรู้ได้ง่ายทีเดียวแล.
จบอรรถกถาอุททาลทายกเถราปทาน
จบอรรถกถาตุวรทายิวรรคที่ 25
1. บาลี กุกกุธะ.