เมนู

สาลปุปผิยเถราปทานที่ 3 (233)


ว่าด้วยผลแห่งการถวายดอกรัง


[235] ในกาลนั้น เราเป็นคนทำขนมขายอยู่ในนครอรุณวดี
เราได้เห็นพระชินเจ้าพระนามว่าสิขีเสด็จไปทางประตูบ้านเรา.

เรามีใจผ่องใสรับบาตรของพระพุทธเจ้าซึ่งเสด็จมาถึงพอดี
แล้วได้ถวายดอกรังแด่พระองค์.

ในกัปที่ 31 แต่กัปนี้ เราได้ถวายดอกไม้ใด ด้วยการ
ถวายดอกไม้นั้น เราไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการถวาย
ดอกรัง.

ในกัปที่ 14 แต่กัปนี้ เราได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิมีนามว่า
อมิตัญชละ สมบูรณ์ด้วยแก้ว 7 ประการ มีพละมาก.

คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา 4 วิโมกข์ 8 และ
อภิญญา 6 เราทำให้แจ้งชัดแล้ว คำสอนของพระพุทธเจ้า
เราได้ทำเสร็จแล้ว
ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระสาลปุปผิยเถระได้กล่าวคาถาเหล่านี้ ด้วย
ประการฉะนี้.
จบสาลปุปผิยเถราปทาน

233. อรรถกถาสาลปุปผิยเถราปทาน


พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ 3 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อรุณวติยา นคเร มีวิเคราะห์ว่า ชื่อว่า อรุณ เพราะผุด

ขึ้นกระทำแสงสว่างไปรอบด้าน, ชื่อว่า อรุณวดี เพราะอรุณนั้นมีอยู่ใน
พระนครนั้น อธิบายว่า พระอาทิตย์โผล่ขึ้นทำแสงสว่างไปทั่วพระนคร
นั้น. แม้ในพระนครที่เหลือก็มีพระอาทิตย์ขึ้นเหมือนกัน แต่พึงทราบว่า
ท่านมุ่งกล่าวให้เป็นคำพิเศษ ดุจคำว่า ชื่อว่า มหึส (กระบือ) เพราะ
ย่อมนอนบนแผ่นดิน ทั้ง ๆ ที่สัตว์สี่เท้าทั้งหมดก็นอนบนแผ่นดินเหมือน
กัน แต่พึงทราบว่าท่านมุ่งกล่าวด้วยอำนาจรุฬหีศัพท์. อีกอย่างหนึ่ง
ชื่อว่า อรุณวดี อันมีแสงสว่างดุจการขึ้นไปแห่งอรุณ ประกอบด้วยแสง
สว่างแห่งรัตนะ 7 ประการ เช่น ทองคำ เงิน แก้วมณีและแก้วมุกดา
เป็นต้น ส่องสว่างไปในที่เช่น กำแพง ปราสาท และถ้ำเป็นต้น, อธิบาย
ว่า ข้าพเจ้าได้เลี้ยงชีวิตอยู่ด้วยการทำขนมขาย อยู่ในพระนครอรุณวดี
นั่นแล.
จบอรรถกถาสาลปุปผิยเถราปทาน

กิลัญชทายกเถราปทานที่ 4 (234)


ว่าด้วยผลแห่งการให้เสื่อลำแพน


[236] ในกาลนั้น เราเป็นช่างสาน อยู่ในนครติวราอันน่า
รื่นรมย์ หมู่ชนในนครนั้นเลื่อมใสในพระพุทธเจ้าพระนามว่า
สิทธัตถะ ผู้ส่องโลกให้สว่างไสว.

หมู่ชนเที่ยวแสวงหาเสื่อลำแพน เพื่อบูชาพระโลกนาถ
เราได้ให้เสื่อลำแพนแก่ชนทั้งหลายผู้ทำพุทธบูชา.
ในกัปที่ 94 แต่กัปนี้ เราได้ทำกรรมใดในกาลนั้น ด้วย
กรรมนั้น เราไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการให้เสื่อ
ลำแพน.

ในกัปที่ 77 แต่กัปนี้ ได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิพระนาม
ว่า ชลันธระ ทรงสมบูรณ์ด้วยแก้ว 7 ประการ มีพละมาก.

คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา 4 วิโมกข์ 8 และ
อภิญญา 6 เราทำให้แจ้งชัดแล้ว คำสอนของพระพุทธเจ้า
เราได้ทำเสร็จแล้ว
ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระกิลัญชทายกเถระได้กล่าวคาถาเหล่านี้ ด้วย
ประการฉะนี้แล.
จบกิลัญชทายกเถราปทาน