เมนู

5. จุลลกุณาลวรรค


1. กุณฑลิกชาดก


เปรียบนารีด้วยท่าน้ำ


[662] บรรดานารีทั้งหลาย เป็นคนหลายใจ ไม่
มีใครสามารถจะข่มได้ ทำความยั่วยวนให้
แก่ชายทั้งหลาย ถ้าหากว่านารีทั้งหลายแม้จะ
ทำให้เกิดความปีติได้โดยประการทั้งปวง ก็
ไม่ควรไว้วางใจ เพราะว่านารีทั้งหลายเปรียบ
ด้วยท่าน้ำ.
[663] บัณฑิตได้พบเห็นเหตุคลายกำหนัด ของ
กินนรและนางกินนารีทั้งหลายแล้ว ก็พึงรู้
เสียเถิดว่า หญิงทุกคนย่อมไม่ยินดีในเรือน
ของตน ภรรยาได้ทอดทิ้งสามีผู้เช่นนั้นได้
เพราะไปพบเห็นบุรุษอื่นแม้เป็นง่อยเปลี้ย.
[664] พระมเหสีของพระเจ้าพกะและพระเจ้า
พาวริกะผู้หมกมุ่นอยู่ในกามเกินส่วน ยัง
ประพฤติล่วงกับชาวประมงคนใช้ผู้ใกล้ชิด

และอยู่ในอำนาจ หญิงจะไม่ประพฤติล่วง
บุรุษอื่นนอกจากคนนั้นอีก มีอยู่หรือ.
[665] นางปิงคิยานี พระอัครมเหสีที่รักของ
พระเจ้าพรหมทัตผู้เป็นอิสระแห่งมวลโลกได้
ประพฤติล่วงกับคนเลี้ยงม้าผู้เป็นคนใกล้ชิด
และอยู่ในอำนาจ นางผู้ใคร่กามนั้นไม่ได้
ประสบผลแม้ทั้งสองอย่าง.

จบ กุณฑลิกชาดกที่ 1
อรรถกถาจุลลกุณาลวรรคที่ 5.
กุณฑลิกชาดกที่ 1
เรื่องพิสดารของชาดกนี้ ซึ่งมีคำเริ่มต้นว่า นิรามํ อารามกรสฺสุ
ดังนี้ จักมีแจ้งในกุณาลชาดกแล.
จบ กุณฑลิกชาดกที่ 1

2. วานรชาดก


ผู้รู้เท่าถึงเหตุการณ์เอาตัวรอดได้


[666] ดูก่อนจระเข้ เราสามารถยกตนขึ้นจาก
น้ำสู่บกได้แล้ว บัดนี้ เราจะไม่ตกอยู่ใน
อำนาจของท่านอีกต่อไป.
[667] เราไม่ต้องการด้วยผลมะม่วง ผลหว้า
และผลขนุนทั้งหลาย ที่จะต้องข้ามฝั่งแม่น้ำ
ไปบริโภค ผลมะเดื่อของเราดีกว่า.
[668] ผู้ใดไม่รู้เท่าถึงเหตุการณ์อันเกิดขึ้นแล้ว
โดยฉับพลัน ผู้นั้นจะต้องตกอยู่ในอำนาจ
ของศัตรู และต้องเดือดร้อนใจในภายหลัง.
[669] ส่วนผู้ใดรู้เท่าถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดย
ฉับพลัน ผู้นั้นย่อมพ้นจากความคับขันอัน
เกิดแต่ศัตรู และไม่ต้องเดือดร้อนใจใน
ภายหลัง.

จบ วานรชาดกที่ 2