4. ราโชวาทชาดกว่าด้วยคุณสมบัติของผู้นำ[634] ถ้าเมื่อโคทั้งหลายว่ายข้ามแม่น้ำไป โค หัวหน้าฝูงว่ายคด เมื่อโคผู้นำฝูงว่ายคด อย่างนี้ โคทั้งหมดก็ย่อมว่ายคดไปตามกัน. [635] ในมนุษย์ทั้งหลายก็เหมือนกัน ผู้ใด ได้รับสมมติแต่งตั้งให้เป็นใหญ่ ถ้าผู้นั้น ประพฤติไม่เป็นธรรม ประชาชนนอกนี้ก็ ประพฤติไม่เป็นธรรมโดยแท้ ถ้าพระราชา ผู้เป็นใหญ่ไม่ตั้งอยู่ในธรรม รัฐย่อมอยู่ เป็นทุกข์ทั่วกัน. [636] ถ้าเมื่อโคทั้งหลายว่ายข้ามแม่น้ำไป โคหัวหน้าฝูงว่ายข้ามตรง เมื่อโคผู้นำฝูง ว่ายข้ามตรงอย่างนั้น โคทั้งหมดก็ย่อมว่าย ข้ามตรงไปตามกัน [637] ในหมู่มนุษย์ทั้งหลายก็เหมือนกัน ผู้ใด ได้รับสมมติแต่งตั้งให้เป็นใหญ่ ถ้าผู้นั้น ประพฤติเป็นธรรม ประชาชนนอกนี้ก็ |