เมนู

ในชั้นอวิหา แล้วปรินิพพานต่ำกว่า 100 กัป 1 ท่านผู้ปรินิพพานในที่สุด 200
กัป 1 ท่านผู้ปรินิพพาพในเมื่อยังไม่ถึง 500 กัป 1 ชื่อว่าอันตราปรินิพพายี.
สมดังที่ท่านกล่าวว่า อุปฺปนฺนํ วา สมนนฺตรา อปฺปตฺตํ วา เวมชฺฌํ
เกิดขึ้นแล้วในระหว่างหรือว่ายังไม่บรรลุในท่ามกลาง ดังนี้. จริงอยู่ท่าน
สงเคราะห์แม้มรรคที่บรรลุแล้วด้วย วา ศัพท์.
พระอนาคามีผู้เป็นอันตรายปรินิพพายี 3 จำพวกอย่างนี้เป็นอุปหัจจปริ-
นิพพายี พวก 1 เป็นอุทธังโสโต พวก 1. ในท่านเหล่านั้น ท่านที่เป็นอสังขาร
ปรินิพพายี 5 เป็นสสังขารปรินิพพายี 5 รวมเป็น 10. อนึ่ง สุทธาวาส 4 คือ
ในชั้นอตัปปา สุทัสสา สุทัสสี มีอย่างละ 10 หมวดรวมเป็น 40. เพราะไม่มี
กระแสในเบื้องบนในชั้นอกนิฏฐา จึงเป็นอันตราปรินิพพายี 3 เป็นอุปหัจจปริ-
นิพพายี 1 เป็นอสังขารปรินิพพายี เป็นสสังขารปรินิพพายี 4 รวมเป็น 8
จึงเป็นพระอนาคามี 48 เหล่านี้ด้วยประการฉะนี้. พึงเห็นว่าในพระสูตรนี้ท่าน
ถือเอาพระอนาคามีทั้งหมดเหล่านั้น ด้วยคำอันไม่ต่างกัน.
จบอรรถ กถามานสูตรที่ 6

7. สัพพสูตร


ว่าด้วยละสรรพธรรมทั้งปวงล่วงทุกข์ได้


[185] จริงอยู่ พระสูตรนี้พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแล้ว พระสูตรนี้
พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้เป็นพระอรหันต์ตรัสเเล้ว เพราะเหตุนั้นข้าพเจ้าได้สดับมา
แล้วว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่รู้ยิ่งซึ่งธรรมที่ควรรู้ยิ่งทั้งปวง ไม่กำหนด
รู้ธรรมที่ควรกำหนดนั้น ยังละกิแลสวัฏไม่ได้ เป็นผู้ไม่ควรเพื่อความสิ้นทุกข์