ทิพย์ทั้งที่เป็นของมนุษย์เสียทั้งหมด บัณ-
ฑิตทั้งหลาย ตัดกระแสตัณหาในปิยรูป
และสาตรูป ที่บุคคลก้าวล่วงได้โดยยาก
ได้แล้ว ย่อมปรินิพพานโดยไม่มีส่วนเหลือ
ล่วงทุกข์ได้โดยไม่มีส่วนเหลือ บัณฑิต
ทั้งหลายผู้เห็นอริยสัจ รู้ถึงเวท รู้แล้ว
โดยชอบด้วยปัญญาเป็นเครื่องรู้ยิ่งซึ่งความ
สิ้นไปแห่งชาติ ย่อมไม่มาสู่ภพใหม่.
จบอุปปัตติสูตรที่ 6

อรรถกถาอุปปัตติสูตร

ในอุปปัตติสูตรที่ 6 พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-
บทว่า กามูปปตฺติโย ได้แก่ การได้กาม หรือการซ่องเสพกาม.
บทว่า ปจฺจุปฏฺฐิตกามา ได้แก่ เป็นผู้ใคร่อยู่เป็นนิตย์ คือ มี
อารมณ์เป็นนิตย์ เช่นมนุษย์ทั้งหลาย. อธิบายว่า มนุษย์ทั้งหลาย ตกอยู่
ในอำนาจวัตถุเป็นนิตย์ ที่จิตปฏิพัทธ์อยู่ ถึงจะนำเอามาตุคามนั้นแหละมาให้
ตั้งร้อย ตั้งพัน ก็ยังรับอยู่ได้เป็นประจำ. และเทวดาบางพวก (ก็เหมือนกัน).
อธิบายว่า เทวดาผู้อยู่ในเทวโลก 4 ชั้น นับแต่เทวดาชั้นจาตุมหาราชิกาไป
ก็ตกอยู่ในอำนาจวัตถุเป็นนิตย์เหมือนกัน . ก็ในข้อนี้ มีเรื่องของปัญจสิขเทพ-
บุตร เป็นตัวอย่าง. ถึงสัตว์ที่เกิดในอบายที่เหลือ บางเหล่า เว้นสัตว์นรกที่
เกิดในอบาย ก็เหมือนกัน คือ ตกอยู่ในอำนาจวัตถุเนืองนิตย์ทั้งนั้น เพราะว่า