เมนู

มีภคธรรม 1 ทรงมีปกติเสพภคธรรม 1
ทรงมีภาคธรรม 1 ทรงจำแนกแจกแจง
ธรรม 1 ทรงทำลายนามรูป 1 ทรง
เป็นที่เคารพ 1 ทรงมีภาคยธรรม 1
ทรงมีพระองค์อบรมดี แล้วด้วยญายธรรม
จำนวนมาก 1 ทรงถึงที่สุดแห่งภพ 1.

และด้วยอำนาจแห่งคาถานี้ว่า
เพราะเหตุที่ พระพุทธเจ้าทรงมีภาคย-
ธรรม 1 ทรงมีภัคคธรรม 1 ทรงประกอบ
ด้วยภัคคธรรม 1 ทรงจำแนกแจกแจง
ธรรม 1 ทรงมีคนภักดี 1 ทรงคายการ
ไปในภพทั้งหลาย 1 ฉะนั้น จึงได้รับ
ขนานพระนามว่า ภควา.

ก็ความหมายนี้นั้น ได้กล่าวไว้แล้วในพุทธานุสตินิทเทส ในวิสุทธิมรรค
อย่างครบถ้วน เพราะเหตุนั้น นักศึกษาพึงทราบตามนัยที่กล่าวไว้แล้วใน
วิสุทธิมรรคนั้นเถิด.

ความหมายของภควาอีกนัยหนึ่ง


อีกนัยหนึ่ง. พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงมีภาคธรรม
พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ผู้อบรมพุทธกรรม
พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงเสพภาคธรรม
พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงเสพภคธรรม
พระนามว่า ภควา เพราะหมายความว่า ทรงมีคนภักดี