7. ทุติยอาชานียสูตร

ว่าด้วยม้าอาชาไนยของพระราชา

[260] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ม้าอาชาไนยตัวเจริญของพระราชา
ประกอบด้วยองค์ 4 ประการ ย่อมเป็นม้าควรแก่พระราชา ควรเป็นม้าทรง
ถึงการนับว่าเป็นราชพาหนะทีเดียว องค์ 4 เป็นไฉน คือ ม้าอาชาไนยตัว-
เจริญของพระราชาในโลกนี้ เป็นม้าสมบูรณ์ด้วยวรรณะ 1 สมบูรณ์ด้วยกำลัง 1
สมบูรณ์ด้วยความเร็ว 1 สมบูรณ์ด้วยทรวดทรง 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ม้า-
อาชาไนยตัวเจริญของพระราชา ประกอบด้วยองค์ 4 นี้แล เป็นม้าควรแก่
พระราชา ควรเป็นม้าทรง ถึงการนับว่าเป็นราชพาหนะทีเดียว.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 4 ประการ ฉันนั้น
เหมือนกัน ย่อมเป็นผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญ
อื่นยิ่งไปกว่า ธรรม 4 ประการเป็นไฉน คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้
สมบูรณ์ด้วยวรรณะ 1 สมบูรณ์ด้วยกำลัง 1 สมบูรณ์ด้วยเชาวน์ 1 สมบูรณ์
ด้วยทรวดทรง 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยวรรณะอย่างไร
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้มีศีล ฯลฯ สมาทานศึกษาอยู่ในสิกขาบททั้งหลาย
ภิกษุเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยวรรณะอย่างนี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยกำลังอย่างไร ภิกษุใน
ธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ปรารภความเพียรเพื่อละอกุศลธรรม เพื่อบำเพ็ญกุศลธรรม
เป็นผู้มีความบากบั่นมั่นคง ไม่ทอดธุระในกุศลธรรมทั้งหลาย ภิกษุเป็นผู้
สมบูรณ์ด้วยกำลังอย่างนี้แล.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาวน์อย่างไร ภิกษุ
ในธรรมวินัยนี้ กระทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติอันหาอาสวะมิได้
เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไปด้วยปัญญาอันยิ่งเอง ในปัจจุบันเข้าถึงอยู่ ภิกษุ
เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาน์อย่างนี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยทรวดทรงอย่างไร ภิกษุ
ในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ปกติได้จีวร บิณฑบาต เสนาสนะและเภสัชบริขาร
อันเป็นปัจจัยแก่คนไข้ ภิกษุเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยทรวดทรงอย่างนี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 4 ประการนี้แล ย่อมเป็น
ผู้ควรของคำนับ ฯลฯ เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งไปกว่า.
จบทุติยอาชานียสูตรที่ 7
แม้ในทุติยอาชานียสูตรที่ 7 ก็นัยนี้เหมือนกัน. บทที่เหลือในสูตรนี้
ง่ายทั้งนั้น.
จบอภิญญาวรรควรรณนาที่ 6

8. พลสูตร

ว่าด้วยกำลัง 4 ประการ

[261] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย กำลัง 4 ประการนี้ 4 ประการเป็นไฉน
คือ กำลังคือความเพียร 1 กำลังคือสติ 1 กำลังคือสมาธิ 1 กำลังคือปัญญา 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย กำลัง 4 ประการนี้แล.
จบพลสูตรที่ 8