เมนู

5. ถูปารหสูตร


ว่าด้วยถูปารหบุคคล 4


[247] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ถูปารหะ (บุคคลผู้ควรนำอัฐิธาตุ
บรรจุสถูปไว้บูชา) 4 จำพวกนี้ ถูปารหะ 4 เป็นไฉน คือ
ตถาคโต อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ พระตถาคตอรหันตสัมมาสัม-
พุทธเจ้า
ปจฺเจกพุทฺโธ พระปัจเจกพุทธะ
ตถาคตสาวโก พระสาวกของพระตถาคต
ราชา จกฺกวตฺตี พระเจ้าจักรพรรดิ
นี้แล ถูปารหะ 4.
จบถูปารหสูตรที่ 5

อรรถกถาถูปารหสูตร


พึงทราบวินิจฉัยในถูปารหสูตรที่ 5 ดังต่อไปนี้ :-
ในบทว่า ราชา จกฺกวตฺตี นี้ถามว่า เพราะเหตุไร พระผู้มีพระภาคเจ้า
จึงทรงอนุญาตการก่อทำสถูปแด่พระเจ้าจักรพรรดิซึ่งสวรรคตแล้ว ไม่ทรง
อนุญาตให้ทำแก่ภิกษุผู้เป็นปุถุชนผู้มีศีล. ตอบว่า เพราะความเป็นอัจฉริยะ.
ก็เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอนุญาตสถูปทั้งหลายแก่ภิกษุผู้เป็นปุถุชน ก็จะ
ไม่พึงมีช่องว่างแก่บ้านและท่าเรือในตัมพปัณณิทวีปเลย ในฐานะอื่นก็อย่างนั้น

เพราะฉะนั้น จึงไม่ทรงอนุญาตด้วยทรงเห็นว่า ภิกษุเหล่านั้นจักไม่เป็นอัจฉ-
ริยะ. พระเจ้าจักรพรรดิทรงอุบัติพระองค์เดียวเท่านั้น ด้วยเหตุนั้นสถูปของ
พระเจ้าจักรพรรดิจึงเป็นอัจฉริยะ. แต่ควรทำสักการะแม้ใหญ่แก่ภิกษุปุถุชน
ผู้มีศีลดุจภิกษุผู้ปรินิพพานแล้วฉะนั้นโดยแท้.
จบอรรถกถาถูปารหสูตรที่ 5

6. ปัญญาวุฑฒิสูตร


ว่าด้วยความเจริญปัญญา


[248] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม 4 ประการนี้ เป็นไปเพื่อ
ความเจริญปัญญา ธรรม 4 ประการเป็นไฉน คือ
สปฺปุริสสํเสโว คบสัตบุรุษ
สทฺธมฺมสฺสวนํ ฟังพระสัทธรรม
โยนิโสมนสิกาโร ทำในใจโดยแยบคาย
ธมฺมานุธมฺมปฏิปตฺติ ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
นี้แล ธรรม 4 ประการ เป็นไปเพื่อความเจริญปัญญา.
จบปัญญาวุฑฒิสูตรที่ 6
ปัญญาวุฑฒิสูตรที่ 6 และพหุการสูตรที่ 7 มีเนื้อความง่ายทั้งนั้น.