ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจห้วงน้ำลึกเงาตื้นอย่างไร การก้าว
ฯลฯ การทรงสังฆาฏิ บาตรและจีวร ของบุคคลบางคนในโลกนี้ ไม่น่าเลื่อมใส
แต่เขาทราบชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ทุกข-
นิโรธคามินีปฏิปทา อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจห้วงน้ำลึกเงาตื้น ดูก่อนภิกษุ-
ทั้งหลาย ห้วงน้ำลึกเงาตื้นแม้ฉันใด เรากล่าวบุคคลนี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจห้วงน้ำตื้นเงาตื้นอย่างไร การก้าว
ฯลฯ การทรงสังฆาฏิ บาตรและจีวรของบุคคลบางคนในโลกนี้ ไม่น่าเลื่อมใส
ทั้งเขาไม่ทราบชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ
นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจห่วงน้ำตื้นเงาตื้น ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย ห้วงน้ำตื้นเงาตื้นแม้ฉันใด เรากล่าวบุคคลนี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจห้วงน้ำลึกเงาลึกอย่างไร การก้าว
ฯลฯ การทรงสังฆาฏิ บาตรและจีวร ของบุคคลบางคนในโลกนี้ ล้วนน่าเลื่อมใส
ทั้งเขาทราบชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ทุกข -
นิโรธคานินีปฏิปทา อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจห้วงน้ำลึกเงาลึก ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ห้วงน้ำลึกเงาลึกแม้ฉันใด เรากล่าวบุคคลนี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลเปรียบด้วยห้วงน้ำ 4 จำพวกนี้แล มี
ปรากฏอยู่ในโลก.
จบอุทกรหทสูตรที่ 4

อรรถกถาอุทกรหทสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอุทกรหทสูตรที่ 4 ดังต่อไปนี้ :-
ในบทว่า อุตฺตาโน คมฺภีโรภาโส เป็นต้น ความว่า ห้วงน้ำดำ
มีสีเจือด้วยน้ำใบไม้เก่า ๆ ชื่อว่ามีเงาลึก. ห้วงน้ำมีสีใสสะอาดดังแก้วมณี
ชื่อว่ามีเงาตื้น.
จบอรรถกถาอุทกหทสูตรที่ 4

5. อัมพสูตร

ว่าด้วยบุคคลเปรียบด้วยมะม่วง 4 จำพวก

[105] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มะม่วง 4 อย่าง 4 อย่างเป็นไฉน
คือ มะม่วงดิบผิวสุกอย่าง 1 มะม่วงสุกผิวดิบอย่าง 1 มะม่วงดิบผิวดิบอย่าง 1
มะม่วงสุกผิวสุกอย่าง 1.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มะม่วง อย่างนี้แล.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ฉันนั้นเหมือนกัน บุคคลเปรียบด้วยมะม่วง 4
จำพวกนี้ มีปรากฏอยู่ในโลก 4 จำพวกเป็นไฉน คือ บุคคลดุจมะม่วงดิบผิว
สุกจำพวก 1 บุคคลดุจมะม่วงสุกผิวดิบจำพวก 1 บุคคลดุจมะม่วงดิบผิวดิบ
อย่าง 1 บุคคลดุจมะม่วงสุกผิวสุกจำพวก 1.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจมะม่วงดิบผิวสุกอย่างไร การก้าว
การถอย การเหลียว การแล การคู้ การเหยียด การทรงสังฆาฏิบาตรและ
จีวร ของบุคคลบางคนในโลกนี้ ล้วนน่าเลื่อมใส แต่เขาไม่ทราบชัดตาม
ความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกข์สมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา
อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจมะม่วงดิบผิวสุก ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มะม่วงดิบ
ผิวสุก แม้ฉันใด เรากล่าวบุคคลนี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจมะม่วงสุกผิวดิบอย่างไร การก้าว
ฯลฯ การทรงสังฆาฎิ บาตรและจีวร ของบุคคลบางคนในโลกนี้ ไม่น่าเลื่อมใส
แต่เขาทราบชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ทุกข-
นิโรธคามินีปฏิปทา อย่างนี้แล บุคคลเป็นดุจมะม่วงสุกผิวดิบ ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย มะม่วงสุกผิวดิบ แม้ฉันใด เรากล่าวบุคคลนี้เปรียบฉันนั้น.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเป็นดุจมะม่วงดิบผิวดิบอย่างไร การก้าว
ฯลฯ การทรงสังฆาฏิ บาตรและจีวรของบุคคลบางคนในโลกนี้ ไม่น่าเลื่อมใส
ทั้งเขาไม่ทราบชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ