อรรถกถาหมวดที่ 6 แห่งโพชฌงค์*

อรรถกถาอาหารสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอาหารสูตรที่ 1 แห่งวรรคที่ 6
ในบทว่า อยมาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา สติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อุปฺปาทาย เป็นต้น นี้เป็นความต่างกันจากนัยก่อน. ธรรมเหล่านั้น มี
ประการอันกล่าวแล้ว เพื่อความเกิดขึ้นแห่งสติสัมโพชฌงค์เป็นต้น อย่างเดียว
เท่านั้น ก็หามิได้ ย่อมเป็นปัจจัยเพื่อความเจริญเต็มที่แห่งโพชฌงค์ทั้งหลาย
ที่เกิดแล้วด้วย ส่วนธรรมแม้เหล่าอื่น พึงทราบอย่างนั้นแล.
ส่วนธรรมอื่นอีก 4 ประการ ย่อมเป็นไปเพื่อความเกิดขึ้นแห่งสติสัม-
โพชฌงค์ คือ สติสัมปชัญญะ 1 การหลีกเว้นคนลืมสติ 1 ความคบบุคคล
มีสติตั้งมั่น 1 ความน้อมจิตไปในธรรมนั้น 1.
ก็สติสัมโพชฌงค์ ย่อมเกิดขึ้นในฐานะ 7 มีการก้าวไปเป็นต้น ด้วย
สติสัมปชัญญะ ด้วยการหลีกเว้นคนลืมสติ เช่นกาทิ้งเหยื่อ ด้วยคบคนมีสติ
ตั้งมั่น เช่นพระติสสทัตตเถระและพระอภัยเถระเป็นต้น และด้วยมีจิตน้อมไป
โน้มไป โอนไป เพื่อให้เกิดขึ้นในอิริยาบถมีการยืนและการนั่งเป็นต้น ส่วน
สติสัมโพชฌงค์นั้น อันเกิดขึ้นด้วยเหตุ 4 ประการ อย่างนี้แล้ว ย่อมเจริญ
เต็มที่ด้วยอรหัตมรรค.
ธรรม 7 ประการ ย่อมเป็นไปเพื่อความเกิดขึ้นแห่งธัมมวิจยสัม-
โพชฌงค์ คือ ความเป็นผู้ไต่ถาม 1 ความทำวัตถุให้สละสลวย 1 การปรับ
อินทรีย์ให้เสมอกัน 1 การหลีกเว้นบุคคลทรามปัญญา 1 การคบหาบุคคลมี
*อรรถกถาใช่ว่า วรรคที่ 6.