เมนู

8. กุมภสูตร



ผู้เจริญอริยมรรคย่อมระบายอกุศลธรรม


[278] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย หม้อที่คว่ำย่อมทำให้
น้ำไหลออกอย่างเดียว ไม้ท้าให้กลับไหลเข้า แม่ฉันใด ภิกษุเจริญอริยมรรค
อันประกอบด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 ย่อม
ระบายอกุศลธรรมอันลามกออกอย่างเดียว ไม่ให้กลับคืนมาได้ ฉันนั้นเหมือน
กัน.
[279] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วย
องค์ 8 กระทำให้มากซึ่งอริยมรรคประกอบด้วยองค์ 8 อย่างไรเล่า. ย่อม
ระบายอกุศลธรรมอันลามกออกอย่างเดียว ไม่ให้กลับคืนมาได้ ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย้อมเจริญสัมมาทิฏฐิ อันอาศัยวิเวก อาศัย
วิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ฯลฯ ย่อมเจริญสัมมาสมาธิ อัน
อาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
ภิกษุเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอัน
ประกอบด้วยองค์ 8 อย่างนี้แล ย่อมระบายอกุศลธรรมอันลามกออกอย่างเดียว
ไม่ให้กลับคืนมาได้.
จบกุมภสูตรที่ 8

อรรถกถากุมภสูตร



บทว่า กุมฺโภ ได้แก่ หม้อน้ำ. บทว่า โน ปจฺจาวมติ คือ
น้ำไม่กลับเข้าไป. อธิบายว่า ไม่ไหลเข้าภายใน.
จบอรรถกถากุมภสูตรที่ 8

9. สุกกสูตร*



ทิฏฐิที่ตั้งไว้ชอบย่อมทำงายอวิชชา


[280] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เดือยข้าวสาลีหรือเดือย
ข้าวยวะ ตั้งไว้เหมาะ มือหรือเท้าย่ำเหยียบแล้ว จักทำลายมือหรือเท้า หรือ
ว่าจักให้ห้อเลือด ข้อนี้เป็นฐานะที่มีได้ ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะเดือยตั้ง
ไว้เหมาะ แม้ฉันใด ภิกษุก็ฉันนั้นเหมือนกัน จักทำลายอวิชชา จักยังวิชชา
ให้เกิด จักกระทำให้แจ้งซึ่งนิทาน เพราะทิฏฐิที่ตั้งไว้ชอบ เพราะมรรค
ภาวนาตั้งไว้ชอบ ข้อนี้เป็นฐานะที่มีได้ ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะทิฏฐิที่
ตั้งไว้ชอบ.
[281] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุย่อมทำลายอวิชชา ย้อมยังวิชชา
ให้เกิด ย่อมทำนิพพานให้แจ้ง เพราะทิฏฐิที่ตั้งไว้ชอบ เพราะมรรคภาวนาที่
ตั้งไว้ชอบอย่างไร ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมเจริญ
สัมมาทิฏฐิ อันอาศัยวิเวก อาศัยวิราคะ อาศัยนิโรธ น้อมไปในการสละ ฯลฯ
* สูตรที่ 9. ไม่มีอรรถกถาแก้