เมนู

สมุทัยสัจที่ว่า ภพกับตัณหาเป็นเหตุให้เกิดชาติ. พึงประกอบสมุทัยกับตัณหา
ด้วยอาการอย่างนี้แล้ว ทราบเนื้อความด้วยอำนาจจตุสัจจะในทุก ๆ บท.
สามัญญะ และพรหมัญญะ ในคำว่า สามญฺญตฺตํ วา พฺรหฺมญฺญตฺตํ นี้
ได้แก่อริยมรรค. อรรถของสามัญญะและพรหมัญญะทั้งสอง พึงทราบว่า
อริยผล.
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสัจจะทั้ง 4 ในฐานะ 11 อย่างไว้ใน
พระสูตรนี้ ด้วยประการฉะนี้แล.
จบอรรถกถาปฐมสมณพราหมณสูตรที่ 3

4. ทุติยสมณพราหมณสูตร



ว่าด้วยเหตุแห่งความไม่เป็นสมณะและพราหมณ์



[40] พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของ
ท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี. พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง ไม่รู้จักธรรม
เหล่านี้ ไม่รู้จักเหตุเกิดแห่งธรรมเหล่านี้ ไม่รู้จักความดับแห่งธรรมเหล่านี้
ไม่รู้จักปฏิปทาที่จะให้ถึงความดับแห่งธรรมเหล่านี้ ไม่รู้จักธรรมเหล่าไหน
ไม่รู้จักเหตุเกิดแห่งธรรมเหล่าไหน ไม่รู้จักความดับแห่งธรรมเหล่าไหน
ไม่รู้จักปฏิปทาที่จะให้ถึงความดับแห่งธรรมเหล่าไหน คือ ไม่รู้จักชราและ
มรณะ ไม่รู้จักเหตุเกิดแห่งชราและมรณะ ไม่รู้จักความดับแห่งชราและ
มรณะ ไม่รู้จักปฏิปทาที่จะให้ถึงความดับแห่งชราและมรณะ ไม่รู้จักชาติ. . .
ไม่รู้จักภพ. . . ไม่รู้จักอุปาทาน. . . ไม่รู้จักตัณหา. . . ไม่รู้จักเวทนา. . .
ไม่รู้จักผัสสะ. . .ไม่รู้จักสฬายตนะ. . . ไม่รู้จักนามรูป. . .ไม่รู้จักวิญญาณ. . .