เมนู

เกษมจากโยคะ ซึ่งไม่มีธรรมอื่นยิ่งไปกว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สุกกธรรม
ของเทวทัตผู้ถูกลาภสักการะและความสรรเสริญครอบงำย่ำยีจิต ถึงความ
ขาดสูญแล้ว ลาภสักการะและความสรรเสริญ ทารุณ ฯ ล ฯ อย่างนี้แล
เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แหละ.
จบทุติยธรรมสูตรที่ 4

อรรถกถาทุติยธรรมสูตรที่ 4



ทุติยธรรมสูตรที่ 4

ไม่มีอรรถกถาอธิบาย

5. ปักกันตสูตร



ว่าด้วยลาภสักการะเกิดแก่พระเทวทัตเพื่อฆ่าตนเอง



[586] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ ภูเขา
คิชฌกูฏ กรุงราชคฤห์
เมื่อพระเทวทัตหลีกไปยังไม่นาน ณ ที่นั้นแล
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงปรารภพระเทวทัต ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายมาว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ลาภสักการะและความสรรเสริญเกิดแก่เทวทัต เพื่อฆ่า
ตนเอง เพื่อความเสื่อม.
[587] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนต้นกล้วยเผล็ดผล
เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันใด ลาภสักการะและความสรรเสริญ
เกิดแก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันนั้นเหมือนกัน.
[588] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนไม้ไผ่ออกขุย เพื่อ
ฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันใด ลาภสักการะและความสรรเสริญเกิด

แก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันนั้นเหมือนกัน.
[589] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนไม้อ้อออกดอก เพื่อ
ฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันใด ลาภสักการะและความสรรเสริญเถิด
แก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันนั้นเหมือนกัน.
[590] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนแม่ม้าอัสดรตั้งครรภ์
เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันใด ลาภสักการะและความสรรเสริญ
เกิดแก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันนั้นเหมือนกัน ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย ลาภสักการะและความสรรเสริญ ทารุณ ฯลฯ อย่างนี้แล
เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แหละ.
[591] พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้สุคตศาสดา ครั้นได้ตรัสไวยากรณ-
ภาษิตนี้แล้ว จึงได้ตรัสคำเป็นคาถาประพันธ์ต่อไปอีกว่า
ผลกล้วยฆ่าต้นกล้วย ขุยไผ่ฆ่าไม่ไผ่ ดอกอ้อฆ่าไม้อ้อ
ลูกม้าฆ่าแม่ม้าอัสดง ฉันใด สักการะก็ฆ่าคนชั่ว
ฉันนั้น.

จบปักกันตสูตรที่ 5

อรรถกถาปักกันตสูตรที่ 5



พึงทราบวินิจฉัยในปักกันตสูตรที่ 5 ดังต่อไปนี้.
บทว่า ปราภวาย ความว่า เพื่อความไม่เจริญ คือความฉิบหาย.
บทว่า อสฺสตรี ความว่า ม้าอัสดร เกิดในท้องของแม่ม้า. บทว่า
อตฺตวธาย คพฺภํ คณฺหาติ ความว่า แม่ม้าอัสดร ผสมครรภ์นั้นกับพ่อม้า.
แม่ม้าอัสดรนั้นตั้งท้อง ไม่สามารถจะออกลูกได้เมื่อถึงเวลา ยืนเอาเท้า
ตะกุยดิน เมื่อเป็นเช่นนั้น เขาจึงมัดเท้า 4 เท้าของแม่น้ำอัสดรนั้นไว้ที่