6. อิสิคิลิสูตร

ว่าด้วยเหตุที่เรียกชื่อภูเขาอิสิคิลิ

[247] ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้:-
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ที่ภูเขาอิสิคิลิ กรุง
ราชคฤห์ สมัยนั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายว่า ดู
ก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระพุทธดำรัสแล้ว.
[248] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถามดังนี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
บรรดาเราทั้งหลายนี่ พวกเธอแลเห็นภูเขาเวภาระนั่นหรือไม่ ?
ภิกษุเหล่านั้นทูลว่า เห็น พระเจ้าข้า.
พ. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภูเขาเวภาระนั่นแล มีชื่อเป็นอย่างหนึ่งมี
บัญญัติเป็นอีกอย่างหนึ่ง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอแลเห็นภูเขาปัณฑวะ
นั่นหรือไม่ ?
ภิ. เห็น พระเจ้าข้า.
พ. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้ภูเขาปัณฑวะนั่นแล ก็มีชื่อเป็นอย่าง
หนึ่ง มีบัญญัติเป็นอย่างหนึ่ง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอแลเห็นภูเขาเว-
ปุลละนั่นหรือไม่ ?
ภิ. เห็น พระเจ้าข้า.
พ. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้ภูเขาเวปุลละนั่นแล ก็มีชื่อเป็นอย่าง
หนึ่ง มีบัญญัติเป็นอีกอย่างหนึ่ง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอแลเห็นภูเขา
คิชฌกูฏนั่นหรือไม ?
ภิ. เห็น พระเจ้าข้า.
พ. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้ภูเขคิชฌกูฏนั่นแล ก็มีชื่อเป็นอย่าง
หนึ่ง มีบัญญัติเป็นอีกอย่างหนึ่ง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอแลเห็นภูเขา
อิสิคิลินี้หรือไม่ ?
ภิ. เห็น พระเจ้าข้า.

พ. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แต่ภูเขาอิสิคิลินี้แล มีชื่อก็เช่นนี้ มี
บัญญัติก็เช่นนี้.
[249] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เรื่องเคยมีมาแล้ว พระปัจเจกพุทธเจ้า
500 องค์ ได้อาศัยอยู่ที่ภูเขาอิสิคิลินี้มานาน พระปัจเจกพุทธเจ้าเหล่านั้น
เมื่อกำลังเข้าไปสู่ภูเขานี้คนแลเห็น แต่ท่านเข้าไปแล้วคนแลไม่เห็น มนุษย์
ทั้งหลายเห็นเหตุดังนี้นั้น จึงพูดกันอย่างนี้ว่า ภูเขาลูกนี้กลืนกินฤาษีเหล่านี้ ๆ
ชื่อว่า อิสิคิลิๆนี้แลจึงได้เกิดขึ้น ดูก่อนภิกษุทั้งหลายเราจักบอก จักระบุจัก
แสดงชื่อของพระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลาย พวกเธอจงพึง จงใส่ใจให้ดี เราจัก
กล่าวต่อไป ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ชอบแล้ว พระเจ้าข้า.

พระนามพระปัจเจกพุทธเจ้า

[250] พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงตรัสดังนี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
พระปัจเจกสัมพุทธเจ้าชื่อ อริฏฐะ 1 ชื่ออุปริฏฐะ 1 ชื่อตครสิขี 1 ชื่อ
ยสัสสี 1 ชื่อสุทัสสนะ 1 ชื่อปิยทัสสี 1 ชื่อคันธาระ 1 ชื่อปิณโฑละ 1
ชื่ออุปาสภะ 1 ชื่อนิถะ 1 ชื่อตถะ 1 ชื่อสุตวา 1 ชื่อภาวิตัตะ 1 ได้
อาศัยอยู่กินที่ภูเขาอิสิคิลินี้มานาน.
[251] เธอจงฟังเราระบุชื่อของท่าน
ที่มีธรรมเป็นสาระกว่าสัตว์ ไม่มีทุกข์ หมดความ
อยากได้บรรลุโพธิญาณอย่างดี เฉพาะตนผู้เดียว
ผู้ปราศจากลูกศร สูงกว่านรชน ต่อไปเถิด พระ-
ปัจเจกพุทธเจ้า ผู้มีตัณหาเครื่องนำไปในภพสิ้น
แล้ว คือ อริฏฐพุทธ 1 อุปริฏฐพุทธ 1
ตครสิขีพุทธ 1 ยสัสสีพุทธ 1 สุทัสสน-
พุทธ 1 ปิยทัสสีพุทธ 1 คันธารพุทธ 1
ปิณโฑลพุทธ 1 อุปาสภพุทธ 1 นิถพุทธ 1