เมนู

อรรถกถาเสวิตัพพาเสวิตัพพสูตร



เสวิตัพพาเสวิตัพพสูตร มีคำเริ่มต้นว่า ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้.

สมาจาร



บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า ตญฺจ อญฺญมญฺญํ กายสมาจารํ ความ
ว่า เราตถาคตกล่าวความประพฤติทางกายที่ควรเสพอย่างหนึ่ง และที่ไม่ควร
เสพอย่างหนึ่ง. อธิบายว่า เราตถาคตมิได้กล่าวว่า กายสมาจารที่ควรเสพนั่น
แลไม่ควรเสพโดยปริยายไรๆ หรือกายสมาจารที่ไม่ควรเสพว่าควรจะเสพ.
แม้ในวจีสมาจารเป็นต้น ก็นัยนี้เหมือนกัน. พระผู้มีพระภาคเจ้าครั้น
ทรงวางแม่บทไว้โดยบททั้ง 7 ด้วยประการอย่างนี้แล้ว มิได้ทรงจำแนกไว้โดย
พิสดาร ก็ทรงยุติเทศนาไว้.
เพราะเหตุไร ?
เพราะเพื่อจะให้โอกาสแก่พระสารีบุตรเถระ. ในมโนสมาจาร ท่านไม่
ได้ถือเอามิจฉาทิฏฐิและสัมมาทิฏฐิว่า เป็นองค์ที่แยกตั้งไว้ต่างหากด้วยสามารถ
แห่งการกลับได้ทิฏฐิ.
ในจิตตุปบาท ควรทราบอภิชฌาเป็นต้นว่า ไม่ถึงกรรมบถ1 ก็หา
มิได้. (คือถึงกรรมบถ)
ในวาระที่ว่าด้วยการได้สัญญา ตรัสบททั้งหลายเป็นต้น ว่า อภิชฺฌา
สหคตาย ลญฺญาย
(มีสัญญาอันไปร่วมกับอภิชฌา) ดังนี้ เพื่อทรงแสดง
กามสัญญาเป็นต้น.

พระอนาคามียังมีภวตัณหา



บทว่า สพฺยาปชฺณํ แปลว่า มีทุกข์. บทว่า อปรินิฏฺฐิตภาวาย
ได้แก่ เพราะภพทั้งหลายยังไม่หมดไป. ก็ในที่นี้ ชื่อว่าอัตภาพที่ถูกทุกข์เบียด
1. บางปกรณ์ว่า อภิชฌาไม่ถึงกรรมบถ.