เมนู

4. เสวิตัพพาเสวิตัพพสูตร



ว่าด้วยธรรมที่ควรเสพและไม่ควรเสพ



[198] ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้.
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อา-
รามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี สมัยนั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้า
ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายมาว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย. ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระ
พุทธดำรัสแล้ว. พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงได้ตรัสคำนี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้ง
หลาย เราตถาคตจักแสดงธรรมบรรยาย ที่ควรเสพและไม่ควรเสพ เธอ
ทั้งหลายจงพึง จงใส่ใจให้ดี เราตถาคตจักกล่าว. ภิกษุเหล่านั้นทูลรับ
พระผู้มีพระภาคเจ้า ว่าพร้อมแล้ว พระเจ้าข้า.

ความประพฤติที่ควรเสพและไม่ควรเสพ 7 อย่าง



[199] พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงได้ตรัสคำนี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้ง-
หลาย
เราตถาคตกล่าว กายสมาจาร (ความประพฤติทางกาย) ไว้ 2 อย่าง
คือ ที่ควรเสพอย่าง 1 ที่ไม่ควรเสพอย่าง 1 แล้วทั้งสองอย่างนั้น แต่ละ
อย่างเป็น กายสมาจาร ด้วยกัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราตถาคตกล่าว วจีสมาจาร (ความประพฤติ
ทางวาจา) ไว้ 2 อย่าง คือ ที่ควรเสพอย่าง 1 ที่ไม่ควรเสพอย่าง 1 และ
ทั้งสองอย่างนั้น แต่ละอย่างก็เป็น วจีสมาจาร ด้วยกัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราตถาคตกล่าว มโนสมาจาร (ความประ-

พฤติทางใจ) ไว้ 2 อย่าง คือ ที่ควรเสพอย่าง 1 ที่ไม่ควรเสพอย่าง 1 และ
ทั้งสองอย่างนั้น แต่ละอย่างก็เป็น มโนสมาจาร เหมือนกัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราตถาคตกล่าว ความเกิดขึ้นแห่ง จิต ไว้
2 อย่าง คือ ที่ควรเสพอย่าง 1 ไม่ควรเสพอย่าง 1 และทั้งสองอย่างนั้น
แต่ละอย่างก็เป็น จิตตุปบาท ด้วยกัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราตถาคตกล่าว การกลับได้สัญญา ไว้ 2
อย่าง คือ ที่ควรเสพอย่าง 1 ไม่ควรเสพอย่าง 1 ทั้งสองอย่างนั้นต่างก็เป็น
การกลับได้สัญญา ด้วยกัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราตถาคต กล่าวการกลับได้ ทิฏฐิ ไว้ 2
อย่างคือ ที่ควรเสพอย่าง 1 ไม่ควรเสพอย่าง 1 และทั้งสองอย่างนั้น แต่ละ
อย่างก็เป็น การกลับได้ทิฏฐิ ด้วยกัน.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราตถาคตกล่าว การกลับได้อัตภาพ ไว้
2 อย่าง คือ ที่ควรเสพอย่าง 1 ไม่ควรเสพอย่าง 1 และทั้งสองอย่างนั้น
แต่ละอย่างก็เป็น การกลับได้อัตภาพ ด้วยกัน.

เรื่องที่ควรเสพและไม่ควรเสพ ข้อที่ 1



[200] เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสอย่างนี้แล้ว ท่านพระสารี-
บุตร
ได้ทูลคำนี้ กะพระผู้มีพระภาคเจ้า ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ
ธรรมบรรยายนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสไว้แล้วโดยย่อ มิได้ทรงจำแนก
เนื้อความไว้โดยพิสดาร. ข้าพระองค์เข้าใจเนื้อความ โดยพิสดารอย่างนี้ (ว่า)
ข้อที่ พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสอย่างนี้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราตถาคต
กล่าว กายสมาจาร ไว้ 2 อย่าง คือ ที่ควรเสพอย่าง 1 ไม่ควรเสพอย่าง 1
และทั้งสองอย่างนั้น แต่ละอย่างก็เป็น กายสมาจาร ด้วยกัน พระผู้มีพระ-
ภาคเจ้า
ทรงอาศัยอะไร จึงตรัสข้อนี้ไว้.