‘‘ทนฺโต ทนฺตปริกิณฺโณ [ปุรกฺขโต (สฺยา.)], ฌายี ฌานรเตหิ จ;

อาตาปี ปหิตตฺเตหิ, อุปสนฺเตหิ ตาทิภิฯ

[23]

‘‘อลงฺกโต ปริสาหิ, ปุญฺญญาเณหิ โสภติ;

ปภา นิทฺธาวเต ตุยฺหํ, สูริโยทยเน ยถาฯ

[24]

‘‘ปสนฺนจิตฺตํ ทิสฺวาน, มเหสี ปทุมุตฺตโร;

ภิกฺขุสงฺเฆ ฐิโต สตฺถา, อิมา คาถา อภาสถฯ

[25]

‘‘‘โย โส หาสํ ชเนตฺวาน, มมํ กิตฺเตสิ พฺราหฺมโณ;

กปฺปานํ สตสหสฺสํ, เทวโลเก รมิสฺสติฯ

[26]

‘‘‘ตุสิตา หิ จวิตฺวาน, สุกฺกมูเลน โจทิโต;

โคตมสฺส ภควโต, สาสเน ปพฺพชิสฺสติฯ

[27]

‘‘‘เตน กมฺเมน สุกเตน, อรหตฺตํ [ตุฏฺฐหฏฺฐํ (สฺยา. ก.)] ลภิสฺสติ;

สาคโต นาม นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก’ฯ

[28]

‘‘ปพฺพชิตฺวาน กาเยน, ปาปกมฺมํ วิวชฺชยิํ;

วจีทุจฺจริตํ หิตฺวา, อาชีวํ ปริโสธยิํฯ

[29]

‘‘เอวํ วิหรมาโนหํ, เตโชธาตูสุ โกวิโท;

สพฺพาสเว ปริญฺญาย, วิหรามิ อนาสโวฯ

[30]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สาคโต เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

สาคตตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ

3. มหากจฺจานตฺเถรอปทานํ

[31]

‘‘ปทุมุตฺตรนาถสฺส, ปทุมํ นาม เจติยํ;

สิลาสนํ [สีหาสนํ (ก.)] การยิตฺวา, สุวณฺเณนาภิเลปยิํฯ

[32]

‘‘รตนามยฉตฺตญฺจ, ปคฺคยฺห วาฬพีชนิํ [วาฬพีชนี (สี. สฺยา.)];

พุทฺธสฺส อภิโรเปสิํ, โลกพนฺธุสฺส ตาทิโนฯ

[33]

‘‘ยาวตา เทวตา ภุมฺมา [ภูมา (ก.)], สพฺเพ สนฺนิปตุํ ตทา;

รตนามยฉตฺตานํ, วิปากํ กถยิสฺสติฯ

[34]

‘‘ตญฺจ สพฺพํ สุณิสฺสาม, กถยนฺตสฺส สตฺถุโน;

ภิยฺโย หาสํ ชเนยฺยาม, สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเนฯ

[35]

‘‘เหมาสเน นิสีทิตฺวา, สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล;

ภิกฺขุสงฺฆปริพฺยูฬฺโห [ปริพฺพูฬฺโห (สี.)], อิมา คาถา อภาสถฯ

[36]

‘‘‘เยนิทํ อาสนํ ทินฺนํ, โสวณฺณํ รตนามยํ;

ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ, สุณาถ มม ภาสโตฯ

[37]

‘‘‘ติํสกปฺปานิ เทวินฺโท, เทวรชฺชํ กริสฺสติ;

สมนฺตา โยชนสตํ, อาภายาภิภวิสฺสติฯ

[38]

‘‘‘มนุสฺสโลกมาคนฺตฺวา, จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ;

ปภสฺสโรติ นาเมน, อุคฺคเตโช ภวิสฺสติฯ

[39]

‘‘‘ทิวา วา ยทิ วา รตฺติํ, สตรํสีว อุคฺคโต;

สมนฺตา อฏฺฐรตนํ, อุชฺโชติสฺสติ ขตฺติโยฯ

[40]

‘‘‘กปฺปสตสหสฺสมฺหิ, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

[41]

‘‘‘ตุสิตา หิ จวิตฺวาน, สุกฺกมูเลน โจทิโต;

กจฺจาโน นาม นาเมน, พฺรหฺมพนฺธุ ภวิสฺสติฯ

[42]

‘‘‘โส ปจฺฉา ปพฺพชิตฺวาน, อรหา เหสฺสตินาสโว;

โคตโม โลกปชฺโชโต, อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสฺสติฯ

[43]

‘‘‘สํขิตฺตปุจฺฉิตํ [สํขิตฺตํ ปุจฺฉิตํ (สฺยา. ก.)] ปญฺหํ, วิตฺถาเรน กเถสฺสติ;

กถยนฺโต จ ตํ ปญฺหํ, อชฺฌาสยํ [อชฺฌาสํ (สี.), อพฺภาสํ (ก.)] ปูรยิสฺสติ’ฯ

[44]

‘‘อฑฺเฒ กุเล อภิชาโต, พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู;

โอหาย ธนธญฺญานิ, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ

[45]

‘‘สํขิตฺเตนปิ ปุจฺฉนฺเต, วิตฺถาเรน กเถมหํ;

อชฺฌาสยํ เตสํ ปูเรมิ, โตเสมิ ทฺวิปทุตฺตมํฯ

[46]

‘‘โตสิโต เม มหาวีโร, สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล;

ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา, เอตทคฺเค ฐเปสิ มํฯ

[47]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหากจฺจาโน เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

มหากจฺจานตฺเถรสฺสาปทานํ ตติยํฯ

4. กาฬุทายิตฺเถรอปทานํ

[48]

‘‘ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺส , โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน;

อทฺธานํ ปฏิปนฺนสฺส, จรโต จาริกํ ตทาฯ

[49]

‘‘สุผุลฺลํ ปทุมํ คยฺห, อุปฺปลํ มลฺลิกญฺจหํ;

ปรมนฺนํ คเหตฺวาน, อทาสิํ สตฺถุโน อหํฯ

[50]

‘‘ปริภุญฺชิ มหาวีโร, ปรมนฺนํ สุโภชนํ;

ตญฺจ ปุปฺผํ คเหตฺวาน, ชนสฺส สมฺปทสฺสยิฯ

[51]

‘‘อิฏฺฐํ กนฺตํ [กนฺตยิทํ (สฺยา.)], ปิยํ โลเก, ชลชํ ปุปฺผมุตฺตมํ;

สุทุกฺกรํ กตํ เตน, โย เม ปุปฺผํ อทาสิทํฯ

[52]

‘‘โย ปุปฺผมภิโรเปสิ, ปรมนฺนญฺจทาสิ เม;

ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ, สุณาถ มม ภาสโตฯ

[53]

‘‘‘ทส อฏฺฐ จกฺขตฺตุํ [ทส จฏฺฐกฺขตฺตุํ (สี.), ทสมฏฺฐกฺขตฺตุํ (สฺยา.)] โส, เทวรชฺชํ กริสฺสติ;

อุปฺปลํ ปทุมญฺจาปิ, มลฺลิกญฺจ ตทุตฺตริฯ

[54]

‘‘‘อสฺส ปุญฺญวิปาเกน, ทิพฺพคนฺธสมายุตํ;

อากาเส ฉทนํ กตฺวา, ธารยิสฺสติ ตาวเทฯ

[55]

‘‘‘ปญฺจวีสติกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ;

ปถพฺยา รชฺชํ ปญฺจสตํ, วสุธํ อาวสิสฺสติฯ

[56]

‘‘‘กปฺปสตสหสฺสมฺหิ, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน [นาเมน (สี. สฺยา. ก.)], สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

[57]