‘‘‘ทสสทฺทาวิวิตฺตํ ตํ [อวิวิตฺตํ (สี.)], วิชฺชาธรสมากุลํ;

สุทสฺสนํว นครํ, เทวตานํ ภวิสฺสติฯ

[78]

‘‘‘ปภา นิคฺคจฺฉเต ตสฺส, อุคฺคจฺฉนฺเตว สูริเย;

วิโรเจสฺสติ ตํ นิจฺจํ, สมนฺตา อฏฺฐโยชนํฯ

[79]

‘‘‘กปฺปสตสหสฺสมฺหิ, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

[80]

‘‘‘ตุสิตา โส จวิตฺวาน, สุกฺกมูเลน โจทิโต;

โคตมสฺส ภควโต, อตฺรโช โส ภวิสฺสติฯ

[81]

‘‘‘สเจ วเสยฺย [สจา’วเสยฺย (?)] อคารํ, จกฺกวตฺตี ภเวยฺย โส;

อฏฺฐานเมตํ ยํ ตาที, อคาเร รติมชฺฌคาฯ

[82]

‘‘‘นิกฺขมิตฺวา อคารมฺหา, ปพฺพชิสฺสติ สุพฺพโต;

ราหุโล นาม นาเมน, อรหา โส ภวิสฺสติ’ฯ

[83]

‘‘กิกีว อณฺฑํ รกฺเขยฺย, จามรี วิย วาลธิํ;

นิปโก สีลสมฺปนฺโน, มมํ รกฺขิ มหามุนิ [เอวํ รกฺขิํ มหามุนิ (สี. ก.), มมํ ทกฺขิ มหามุนิ (สฺยา.)]ฯ

[84]

‘‘ตสฺสาหํ ธมฺมมญฺญาย, วิหาสิํ สาสเน รโต;

สพฺพาสเว ปริญฺญาย, วิหรามิ อนาสโวฯ

[85]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ราหุโล เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

ราหุลตฺเถรสฺสาปทานํ ฉฏฺฐํฯ

7. อุปเสนวงฺคนฺตปุตฺตตฺเถรอปทานํ

[86]

‘‘ปทุมุตฺตรํ ภควนฺตํ, โลกเชฏฺฐํ นราสภํ;

ปพฺภารมฺหิ นิสีทนฺตํ, อุปคจฺฉิํ นรุตฺตมํฯ

[87]

‘‘กณิการปุปฺผํ [กณิการํ ปุปฺผิตํ (สี. สฺยา.)] ทิสฺวา, วณฺเฏ เฉตฺวานหํ ตทา;

อลงฺกริตฺวา ฉตฺตมฺหิ, พุทฺธสฺส อภิโรปยิํฯ

[88]

‘‘ปิณฺฑปาตญฺจ ปาทาสิํ, ปรมนฺนํ สุโภชนํ;

พุทฺเธน นวเม ตตฺถ, สมเณ อฏฺฐ โภชยิํฯ

[89]

‘‘อนุโมทิ มหาวีโร, สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล;

อิมินา ฉตฺตทาเนน, ปรมนฺนปเวจฺฉนาฯ

[90]

‘‘เตน จิตฺตปฺปสาเทน, สมฺปตฺติมนุโภสฺสสิ;

ฉตฺติํสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท, เทวรชฺชํ กริสฺสติฯ

[91]

‘‘เอกวีสติกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ;

ปเทสรชฺชํ วิปุลํ, คณนาโต อสงฺขิยํฯ

[92]

‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ [ยํ วทนฺติ สุเมโธติ, ภูริปญฺญํ สุเมธสํ; กปฺเปโต สตสหสฺเส, เอส พุทฺโธ ภวิสฺสติ; (ก.)]ฯ

[93]

‘‘สาสเน ทิพฺพมานมฺหิ, มนุสฺสตฺตํ คมิสฺสติ;

ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท, โอรโส ธมฺมนิมฺมิโตฯ

[94]

‘‘อุปเสโนติ นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก;

[อิทํ ปาททฺวยํ เถรคาถาอฏฺฐกถายเมว ทิสฺสติ] สมนฺตปาสาทิกตฺตา, อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสฺสติ

[อิทํ ปาททฺวยํ เถรคาถาอฏฺฐกถายเมว ทิสฺสติ]ฯ

[95]

‘‘จริมํ วตฺตเต มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;

ธาเรมิ อนฺติมํ เทหํ, เชตฺวา มารํ สวาหนํ [สวาหินิํ (?)]ฯ

[96]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุปเสโน วงฺคนฺตปุตฺโต เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

อุปเสนวงฺคนฺตปุตฺตตฺเถรสฺสาปทานํ สตฺตมํฯ

ตติยภาณวารํฯ

8. รฏฺฐปาลตฺเถรอปทานํ

[97]

‘‘ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต, โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน;

วรนาโค มยา ทินฺโน, อีสาทนฺโต อุรูฬฺหวาฯ

[98]

‘‘เสตจฺฉตฺโต ปโสภิโต, สกปฺปโน สหตฺถิโป;

อคฺฆาเปตฺวาน ตํ สพฺพํ, สงฺฆารามํ อการยิํฯ

[99]

‘‘จตุปญฺญาสสหสฺสานิ, ปาสาเท การยิํ อหํ;

มโหฆทานํ [มหาภตฺตํ (สี.), มโหฆญฺจ (ก.), มหาทานํ (?)] กริตฺวาน, นิยฺยาเทสิํ มเหสิโนฯ

[100]

‘‘อนุโมทิ มหาวีโร, สยมฺภู อคฺคปุคฺคโล;

สพฺเพ ชเน หาสยนฺโต, เทเสสิ อมตํ ปทํฯ

[101]

‘‘ตํ เม พุทฺโธ วิยากาสิ, ชลชุตฺตรนามโก;

ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา, อิมา คาถา อภาสถฯ

[102]

‘‘‘จตุปญฺญาสสหสฺสานิ, ปาสาเท การยี อยํ;

กถยิสฺสามิ วิปากํ, สุโณถ มม ภาสโตฯ

[103]

‘‘‘อฏฺฐารสสหสฺสานิ, กูฏาคารา ภวิสฺสเร;

พฺยมฺหุตฺตมมฺหิ นิพฺพตฺตา, สพฺพโสณฺณมยา จ เตฯ

[104]

‘‘‘ปญฺญาสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท, เทวรชฺชํ กริสฺสติ;

อฏฺฐปญฺญาสกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติฯ

[105]

‘‘‘กปฺปสตสหสฺสมฺหิ, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

โคตโม นาม โคตฺเตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

[106]

‘‘‘เทวโลกา จวิตฺวาน, สุกฺกมูเลน โจทิโต;

อฑฺเฒ กุเล มหาโภเค, นิพฺพตฺติสฺสติ ตาวเทฯ

[107]

‘‘‘โส ปจฺฉา ปพฺพชิตฺวาน, สุกฺกมูเลน โจทิโต;

รฏฺฐปาโลติ นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโกฯ

[108]

‘‘‘ปธานปหิตตฺโต โส, อุปสนฺโต นิรูปธิ;

สพฺพาสเว ปริญฺญาย, นิพฺพายิสฺสตินาสโว’ฯ

[109]

‘‘อุฏฺฐาย อภินิกฺขมฺม, ชหิตา โภคสมฺปทา;

เขฬปิณฺเฑว โภคมฺหิ, เปมํ มยฺหํ น วิชฺชติฯ

[110]