‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;

สพฺพาสวา ปริกฺขีณา, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ

[351]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[352]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มธุทายโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

มธุทายกตฺเถรสฺสาปทานํ จตุตฺถํฯ

5. ปทุมกูฏาคาริยตฺเถรอปทานํ

[353]

‘‘ปิยทสฺสี นาม ภควา, สยมฺภู โลกนายโก;

วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ, สมาธิกุสโล มุนิฯ

[354]

‘‘วนสณฺฑํ สโมคยฺห, ปิยทสฺสี มหามุนิ;

ปํสุกูลํ ปตฺถริตฺวา, นิสีทิ ปุริสุตฺตโมฯ

[355]

‘‘มิคลุทฺโท ปุเร อาสิํ, อรญฺเญ [วิปิเน (สี.), อิริเน (สฺยา. ก.)] กานเน อหํ;

ปสทํ มิคเมสนฺโต, อาหิณฺฑามิ อหํ ตทาฯ

[356]

‘‘ตตฺถทฺทสาสิํ สมฺพุทฺธํ, โอฆติณฺณมนาสวํ;

ปุปฺผิตํ สาลราชํว, สตรํสิํว อุคฺคตํฯ

[357]

‘‘ทิสฺวานหํ เทวเทวํ, ปิยทสฺสิํ มหายสํ;

ชาตสฺสรํ สโมคยฺห, ปทุมํ อาหริํ ตทาฯ

[358]

‘‘อาหริตฺวาน ปทุมํ, สตปตฺตํ มโนรมํ;

กูฏาคารํ กริตฺวาน, ฉาทยิํ ปทุเมนหํฯ

[359]

‘‘อนุกมฺปโก การุณิโก, ปิยทสฺสี มหามุนิ;

สตฺตรตฺตินฺทิวํ พุทฺโธ, กูฏาคาเร วสี ชิโนฯ

[360]

‘‘ปุราณํ ฉฑฺฑยิตฺวาน, นเวน ฉาทยิํ อหํ;

อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวาน, อฏฺฐาสิํ ตาวเท อหํฯ

[361]

‘‘วุฏฺฐหิตฺวา สมาธิมฺหา, ปิยทสฺสี มหามุนิ;

ทิสํ อนุวิโลเกนฺโต, นิสีทิ โลกนายโกฯ

[362]

‘‘ตทา สุทสฺสโน นาม, อุปฏฺฐาโก มหิทฺธิโก;

จิตฺตมญฺญาย พุทฺธสฺส, ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโนฯ

[363]

‘‘อสีติยา สหสฺเสหิ, ภิกฺขูหิ ปริวาริโต;

วนนฺเต สุขมาสีนํ, อุเปสิ โลกนายกํฯ

[364]

‘‘ยาวตา วนสณฺฑมฺหิ, อธิวตฺถา จ เทวตา;

พุทฺธสฺส จิตฺตมญฺญาย, สพฺเพ สนฺนิปตุํ ตทาฯ

[365]

‘‘สมาคเตสุ ยกฺเขสุ, กุมฺภณฺเฑ สหรกฺขเส;

ภิกฺขุสงฺเฆ จ สมฺปตฺเต, คาถา ปพฺยาหรี [สพฺยาหรี (สฺยา.), มาพฺยาหรี (สี.)] ชิโนฯ

[366]

‘‘‘โย มํ สตฺตาหํ ปูเชสิ, อาวาสญฺจ อกาสิ เม;

ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ, สุณาถ มม ภาสโตฯ

[367]

‘‘‘สุทุทฺทสํ สุนิปุณํ, คมฺภีรํ สุปฺปกาสิตํ;

ญาเณน กิตฺตยิสฺสามิ, สุณาถ มม ภาสโตฯ

[368]

‘‘‘จตุทฺทสานิ กปฺปานิ, เทวรชฺชํ กริสฺสติ;

กูฏาคารํ มหนฺตสฺส [พฺรหํ ตสฺส (สี. สฺยา.)], ปทฺมปุปฺเผหิ ฉาทิตํฯ

[369]

‘‘‘อากาเส ธารยิสฺสติ, ปุปฺผกมฺมสฺสิทํ [ปุพฺพกมฺมสฺสิทํ (สฺยา.)] ผลํ;

จตุพฺพีเส [จตุทฺทเส (สฺยา.)] กปฺปสเต, โวกิณฺณํ สํสริสฺสติฯ

[370]

‘‘‘ตตฺถ ปุปฺผมยํ พฺยมฺหํ, อากาเส ธารยิสฺสติ;

ยถา ปทุมปตฺตมฺหิ, โตยํ น อุปลิมฺปติฯ

[371]

‘‘‘ตเถวีมสฺส ญาณมฺหิ, กิเลสา โนปลิมฺปเร;

มนสา วินิวฏฺเฏตฺวา, ปญฺจ นีวรเณ อยํฯ

[372]

‘‘‘จิตฺตํ ชเนตฺวา เนกฺขมฺเม, อคารา ปพฺพชิสฺสติ;

ตโต ปุปฺผมเย พฺยมฺเห, ธาเรนฺเต [ปุปฺผมยํ พฺยมฺหํ, ธาเรนฺตํ (สฺยา. ก.)] นิกฺขมิสฺสติฯ

[373]

‘‘‘รุกฺขมูเล วสนฺตสฺส, นิปกสฺส สตีมโต;

ตตฺถ ปุปฺผมยํ พฺยมฺหํ, มตฺถเก ธารยิสฺสติฯ

[374]

‘‘‘จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;

ทตฺวาน ภิกฺขุสงฺฆสฺส, นิพฺพายิสฺสตินาสโว’ฯ

[375]

‘‘กูฏาคาเรน จรตา [จรณา (สี. ปี. ก.), จริเต (สฺยา.)], ปพฺพชฺชํ อภินิกฺขมิํ;

รุกฺขมูเล วสนฺตมฺปิ [วสนฺตมฺหิ (สี.), วสโตปิ (?)], กูฏาคารํ ธรียติฯ

[376]

‘‘จีวเร ปิณฺฑปาเต จ, เจตนา เม น วิชฺชติ;

ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺโต, ลภามิ ปรินิฏฺฐิตํฯ

[377]

‘‘คณนาโต อสงฺเขยฺยา, กปฺปโกฏี พหู มม;

ริตฺตกา เต อติกฺกนฺตา, ปมุตฺตา โลกนายกาฯ

[378]

‘‘อฏฺฐารเส กปฺปสเต, ปิยทสฺสี วินายโก;

ตมหํ ปยิรุปาสิตฺวา, อิมํ โยนิํ อุปาคโตฯ

[379]

‘‘อิธ ปสฺสามิ [อิธทฺทสาสิํ (สี.)] สมฺพุทฺธํ, อโนมํ นาม จกฺขุมํ;

ตมหํ อุปคนฺตฺวาน, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ

[380]

‘‘ทุกฺขสฺสนฺตกโร พุทฺโธ, มคฺคํ เม เทสยี ชิโน;

ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน, ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํฯ

[381]

‘‘โตสยิตฺวาน สมฺพุทฺธํ, โคตมํ สกฺยปุงฺควํ;

สพฺพาสเว ปริญฺญาย, วิหรามิ อนาสโวฯ

[382]

‘‘อฏฺฐารเส กปฺปสเต, ยํ พุทฺธมภิปูชยิํ;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธปูชายิทํ ผลํฯ

[383]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;

สพฺพาสวา ปริกฺขีณา, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวฯ

[384]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[385]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปทุมกูฏาคาริโย เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

ปทุมกูฏาคาริยตฺเถรสฺสาปทานํ ปญฺจมํฯ

6. พากุลตฺเถรอปทานํ

[386]

‘‘หิมวนฺตสฺสาวิทูเร , โสภิโต นาม ปพฺพโต;

อสฺสโม สุกโต มยฺหํ, สกสิสฺเสหิ มาปิโตฯ

[387]

‘‘มณฺฑปา จ พหู ตตฺถ, ปุปฺผิตา สินฺทุวารกา;

กปิตฺถา จ พหู ตตฺถ, ปุปฺผิตา ชีวชีวกา [จมฺปกา นาคเกตกา (สฺยา.)]ฯ

[388]

‘‘นิคฺคุณฺฑิโย พหู ตตฺถ, พทรามลกานิ จ;

ผารุสกา อลาพู จ, ปุณฺฑรีกา จ ปุปฺผิตาฯ

[389]

‘‘อาฬกา [อฬกฺกา (สฺยา.)] เพลุวา ตตฺถ, กทลี มาตุลุงฺคกา;

มหานามา พหู ตตฺถ, อชฺชุนา จ ปิยงฺคุกาฯ

[390]

‘‘โกสมฺพา สฬลา นิมฺพา [นีปา (สี.)], นิคฺโรธา จ กปิตฺถนา;

เอทิโส อสฺสโม มยฺหํ, สสิสฺโสหํ ตหิํ วสิํฯ

[391]

‘‘อโนมทสฺสี ภควา, สยมฺภู โลกนายโก;

คเวสํ ปฏิสลฺลานํ, มมสฺสมมุปาคมิฯ

[392]

‘‘อุเปตมฺหิ มหาวีเร, อโนมทสฺสิมหายเส;

ขเณน โลกนาถสฺส, วาตาพาโธ สมุฏฺฐหิฯ

[393]

‘‘วิจรนฺโต อรญฺญมฺหิ, อทฺทสํ โลกนายกํ;

อุปคนฺตฺวาน สมฺพุทฺธํ, จกฺขุมนฺตํ มหายสํฯ

[394]

‘‘อิริยญฺจาปิ ทิสฺวาน, อุปลกฺเขสหํ ตทา;

อสํสยญฺหิ พุทฺธสฺส, พฺยาธิ โน อุทปชฺชถฯ

[395]

‘‘ขิปฺปํ อสฺสมมาคญฺฉิํ, มม สิสฺสาน สนฺติเก;

เภสชฺชํ กตฺตุกาโมหํ, สิสฺเส อามนฺตยิํ ตทาฯ

[396]

‘‘ปฏิสฺสุณิตฺวาน เม วากฺยํ, สิสฺสา สพฺเพ สคารวา;

เอกชฺฌํ สนฺนิปติํสุ, สตฺถุคารวตา มมฯ

[397]

‘‘ขิปฺปํ ปพฺพตมารุยฺห, สพฺโพสธมหาสหํ [มกาสหํ (สฺยา. ก.)];

ปานียโยคํ [ปานียโยคฺคํ (สี.)] กตฺวาน, พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํฯ

[398]