‘‘เวปุลฺลชวนปญฺโญ , สํสรนฺโต ภวาภเว;

ตสฺเสว วาหสา ทานิ, ปตฺโต สนฺติสุขํ สิวํฯ

(สาธารณานิสํโส)

[205]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตา;

นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[206]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, มม พุทฺธสฺส สนฺติเก [พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก (?) เอวมุปริปิ; เอตเทว หิ อุปาลิตฺเถราปทานฏฺฐกถายํ วณฺณิตํ];

ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[207]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

ปิลินฺทวจฺฉตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

2. เสลตฺเถรอปทานํ

[208]

‘‘นคเร หํสวติยา, วีถิสามี อโหสหํ;

มม ญาตี สมาเนตฺวา, อิทํ วจนมพฺรวิํฯ

[209]

‘‘‘พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน, ปุญฺญกฺเขตฺโต อนุตฺตโร [ปุญฺญกฺเขตฺตํ อนุตฺตรํ (สี.)];

อาสิ โส [อาสีโส (สี.), อาธาโร (ปี.)] สพฺพโลกสฺส, อาหุตีนํ ปฏิคฺคโหฯ

[210]

‘‘‘ขตฺติยา เนคมา เจว, มหาสาลา จ พฺราหฺมณา;

ปสนฺนจิตฺตา สุมนา, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[211]

‘‘‘หตฺถาโรหา อนีกฏฺฐา, รถิกา ปตฺติการกา;

ปสนฺนจิตฺตา สุมนา, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[212]

‘‘‘อุคฺคา จ ราชปุตฺตา จ, เวสิยานา จ พฺราหฺมณา;

ปสนฺนจิตฺตา สุมนา, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[213]

‘‘‘อาฬาริกา กปฺปกา [อาฬาริกา จ สูทา (สฺยา.)] จ, นฺหาปกา มาลการกา;

ปสนฺนจิตฺตา สุมนา, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[214]

‘‘‘รชกา เปสการา จ, จมฺมการา จ นฺหาปิตา;

ปสนฺนจิตฺตา สุมนา, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[215]

‘‘‘อุสุการา ภมการา, จมฺมการา จ ตจฺฉกา;

ปสนฺนจิตฺตา สุมนา, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[216]

‘‘‘กมฺมารา โสณฺณการา จ, ติปุโลหกรา ตถา;

ปสนฺนจิตฺตา สุมนา, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[217]

‘‘‘ภตกา เจฏกา เจว, ทาสกมฺมกรา พหู;

ยถาสเกน ถาเมน, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[218]

‘‘‘อุทหารา กฏฺฐหารา, กสฺสกา ติณหารกา;

ยถาสเกน ถาเมน, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[219]

‘‘‘ปุปฺผิกา มาลิกา เจว, ปณฺณิกา ผลหารกา;

ยถาสเกน ถาเมน, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[220]

‘‘‘คณิกา กุมฺภทาสี จ, ปูวิกา [สูปิกา (ก.)] มจฺฉิกาปิ จ;

ยถาสเกน ถาเมน, ปูคธมฺมํ อกํสุ เตฯ

[221]

‘‘‘เอถ สพฺเพ สมาคนฺตฺวา, คณํ พนฺธาม เอกโต;

อธิการํ กริสฺสาม, ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร’ฯ

[222]

‘‘เต เม สุตฺวาน วจนํ, คณํ พนฺธิํสุ ตาวเท;

อุปฏฺฐานสาลํ สุกตํ, ภิกฺขุสงฺฆสฺส การยุํฯ

[223]

‘‘นิฏฺฐาเปตฺวาน ตํ สาลํ, อุทคฺโค ตุฏฺฐมานโส;

ปเรโต เตหิ สพฺเพหิ, สมฺพุทฺธมุปสงฺกมิํฯ

[224]

‘‘อุปสงฺกมฺม สมฺพุทฺธํ, โลกนาถํ นราสภํ;

วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท, อิทํ วจนมพฺรวิํฯ

[225]

‘‘‘อิเม ตีณิ สตา วีร, ปุริสา เอกโต คณา;

อุปฏฺฐานสาลํ สุกตํ, นิยฺยาเทนฺติ [นิยฺยาเตนฺติ (สี.)] ตุวํ [ตวํ (สี.), ตว (สฺยา.)] มุนิ’ฯ

[226]

‘‘ภิกฺขุสงฺฆสฺส ปุรโต, สมฺปฏิจฺฉตฺว จกฺขุมา;

ติณฺณํ สตานํ ปุรโต, อิมา คาถา อภาสถฯ

[227]

‘‘‘ติสตาปิ จ เชฏฺโฐ จ, อนุวตฺติํสุ เอกโต;

สมฺปตฺติญฺหิ [สมฺปตฺตีหิ (สฺยา. ก.)] กริตฺวาน, สพฺเพ อนุภวิสฺสถฯ

[228]

‘‘‘ปจฺฉิเม ภเว สมฺปตฺเต, สีติภาวมนุตฺตรํ;

อชรํ อมตํ สนฺตํ, นิพฺพานํ ผสฺสยิสฺสถ’ฯ

[229]

‘‘เอวํ พุทฺโธ วิยากาสิ, สพฺพญฺญู สมณุตฺตโร;

พุทฺธสฺส วจนํ สุตฺวา, โสมนสฺสํ ปเวทยิํฯ

[230]

‘‘ติํส กปฺปสหสฺสานิ, เทวโลเก รมิํ อหํ;

เทวาธิโป ปญฺจสตํ, เทวรชฺชมการยิํฯ

[231]

‘‘สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ, จกฺกวตฺตี อโหสหํ;

เทวรชฺชํ กโรนฺตสฺส, มหาเทวา อวนฺทิสุํฯ

[232]

‘‘อิธ มานุสเก รชฺชํ [รชฺเช (สี.)], ปริสา โหนฺติ พนฺธวา;

ปจฺฉิเม ภเว สมฺปตฺเต, วาเสฏฺโฐ นาม พฺราหฺมโณฯ

[233]

‘‘อสีติโกฏิ นิจโย, ตสฺส ปุตฺโต อโหสหํ;

เสโล อิติ มม นามํ, ฉฬงฺเค ปารมิํ คโตฯ

[234]

‘‘ชงฺฆาวิหารํ วิจรํ, สสิสฺเสหิ ปุรกฺขโต;

ชฏาภาริกภริตํ, เกณิยํ นาม ตาปสํฯ

[235]

‘‘ปฏิยตฺตาหุติํ ทิสฺวา, อิทํ วจนมพฺรวิํ;

‘อาวาโห วา วิวาโห วา, ราชา วา เต นิมนฺติโต’ฯ

[236]

‘‘อาหุติํ [นาหุติํ (?)] ยิฏฺฐุกาโมหํ, พฺราหฺมเณ เทวสมฺมเต;

น นิมนฺเตมิ ราชานํ, อาหุตี เม น วิชฺชติฯ

[237]

‘‘น จตฺถิ มยฺหมาวาโห, วิวาโห เม น วิชฺชติ;

สกฺยานํ นนฺทิชนโน, เสฏฺโฐ โลเก สเทวเกฯ

[238]

‘‘สพฺพโลกหิตตฺถาย, สพฺพสตฺตสุขาวโห;

โส เม นิมนฺติโต อชฺช, ตสฺเสตํ ปฏิยาทนํฯ

[239]

‘‘ติมฺพรูสกวณฺณาโภ , อปฺปเมยฺโย อนูปโม;

รูเปนาสทิโส พุทฺโธ, สฺวาตนาย นิมนฺติโตฯ

[240]

‘‘อุกฺกามุขปหฏฺโฐว, ขทิรงฺคารสนฺนิโภ;

วิชฺชูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[241]

‘‘ปพฺพตคฺเค ยถา อจฺจิ, ปุณฺณมาเยว จนฺทิมา;

นฬคฺคิวณฺณสงฺกาโส, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[242]

‘‘อสมฺภีโต ภยาตีโต, ภวนฺตกรโณ มุนิ;

สีหูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[243]

‘‘กุสโล พุทฺธธมฺเมหิ, อปสยฺโห ปเรหิ โส;

นาคูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[244]

‘‘สทฺธมฺมาจารกุสโล , พุทฺธนาโค อสาทิโส;

อุสภูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[245]

‘‘อนนฺตวณฺโณ อมิตยโส, วิจิตฺตสพฺพลกฺขโณ;

สกฺกูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[246]

‘‘วสี คณี ปตาปี จ, เตชสฺสี จ ทุราสโท;

พฺรหฺมูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[247]

‘‘ปตฺตธมฺโม ทสพโล, พลาติพลปารโค;

ธรณูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[248]

‘‘สีลวีจิสมากิณฺโณ, ธมฺมวิญฺญาณโขภิโต;

อุทธูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[249]

‘‘ทุราสโท ทุปฺปสโห, อจโล อุคฺคโต พฺรหา;

เนรูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[250]

‘‘อนนฺตญาโณ อสมสโม, อตุโล อคฺคตํ คโต;

คคนูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

ปนฺนรสมํ ภาณวารํฯ

[251]

‘‘ปติฏฺฐา ภยภีตานํ, ตาโณ สรณคามินํ;

อสฺสาสโก มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[252]

‘‘อาสโย พุทฺธิมนฺตานํ, ปุญฺญกฺเขตฺตํ สุเขสินํ;

รตนากโร มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[253]

‘‘อสฺสาสโก เวทกโร, สามญฺญผลทายโก;

เมฆูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[254]

‘‘โลกจกฺขุ มหาเตโช, สพฺพตมวิโนทโน;

สูริยูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[255]

‘‘อารมฺมณวิมุตฺตีสุ, สภาวทสฺสโน มุนิ;

จนฺทูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[256]

‘‘พุทฺโธ สมุสฺสิโต โลเก, ลกฺขเณหิ อลงฺกโต;

อปฺปเมยฺโย มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[257]

‘‘ยสฺส ญาณํ อปฺปเมยฺยํ, สีลํ ยสฺส อนูปมํ;

วิมุตฺติ อสทิสา ยสฺส, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[258]

‘‘ยสฺส ธีติ อสทิสา, ถาโม ยสฺส อจินฺติโย;

ยสฺส ปรกฺกโม เชฏฺโฐ, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[259]

‘‘ราโค โทโส จ โมโห จ, วิสา สพฺเพ สมูหตา;

อคทูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[260]

‘‘กฺเลสพฺยาธิพหุทุกฺข สพฺพตมวิโนทโน [วิโนทโก (สี. สฺยา.)];

เวชฺชูปโม มหาวีโร, โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโตฯ

[261]

‘‘พุทฺโธติ โภ ยํ วเทสิ, โฆโสเปโส สุทุลฺลโภ;

พุทฺโธ พุทฺโธติ สุตฺวาน, ปีติ เม อุทปชฺชถฯ

[262]

‘‘อพฺภนฺตรํ อคณฺหนฺตํ, ปีติ เม พหิ นิจฺฉเร;

โสหํ ปีติมโน สนฺโต, อิทํ วจนมพฺรวิํฯ

[263]

‘‘‘กหํ นุ โข โส ภควา, โลกเชฏฺโฐ นราสโภ;

ตตฺถ คนฺตฺวา นมสฺสิสฺสํ, สามญฺญผลทายกํ’ฯ

[264]

‘‘‘ปคฺคยฺห ทกฺขิณํ พาหุํ, เวทชาโต กตญฺชลี;

อาจิกฺขิ เม ธมฺมราชํ, โสกสลฺลวิโนทนํฯ

[265]

‘‘‘อุเทนฺตํว มหาเมฆํ, นีลํ อญฺชนสนฺนิภํ;

สาครํ วิย ทิสฺสนฺตํ, ปสฺสเสตํ มหาวนํฯ

[266]

‘‘‘เอตฺถ โส วสเต พุทฺโธ, อทนฺตทมโก มุนิ;

วินยนฺโต จ เวเนยฺเย, โพเธนฺโต โพธิปกฺขิเยฯ

[267]

‘‘‘ปิปาสิโตว อุทกํ, โภชนํว ชิฆจฺฉิโต;

คาวี ยถา วจฺฉคิทฺธา, เอวาหํ วิจินิํ ชินํฯ

[268]

‘‘‘อาจารอุปจารญฺญู, ธมฺมานุจฺฉวิสํวรํ;

สิกฺขาเปมิ สเก สิสฺเส, คจฺฉนฺเต ชินสนฺติกํฯ

[269]

‘‘‘ทุราสทา ภควนฺโต, สีหาว เอกจาริโน;

ปเท ปทํ นิกฺขิปนฺตา, อาคจฺเฉยฺยาถ มาณวาฯ

[270]

‘‘‘อาสีวิโส ยถา โฆโร, มิคราชาว เกสรี;

มตฺโตว กุญฺชโร ทนฺตี, เอวํ พุทฺธา ทุราสทาฯ

[271]

‘‘‘อุกฺกาสิตญฺจ ขิปิตํ, อชฺฌุเปกฺขิย มาณวา;

ปเท ปทํ นิกฺขิปนฺตา, อุเปถ พุทฺธสนฺติกํฯ

[272]

‘‘‘ปฏิสลฺลานครุกา, อปฺปสทฺทา ทุราสทา;

ทุรูปสงฺกมา พุทฺธา, ครู โหนฺติ สเทวเกฯ

[273]

‘‘‘ยทาหํ ปญฺหํ ปุจฺฉามิ, ปฏิสมฺโมทยามิ วา;

อปฺปสทฺทา ตทา โหถ, มุนิภูตาว ติฏฺฐถฯ

[274]

‘‘‘ยํ โส เทเสติ สมฺพุทฺโธ [สทฺธมฺมํ (สี. สฺยา.)], เขมํ นิพฺพานปตฺติยา;

ตเมวตฺถํ นิสาเมถ, สทฺธมฺมสวนํ สุขํ’ฯ

[275]

‘‘อุปสงฺกมฺม สมฺพุทฺธํ, สมฺโมทิํ มุนินา อหํ;

ตํ กถํ วีติสาเรตฺวา, ลกฺขเณ อุปธารยิํฯ

[276]

‘‘ลกฺขเณ ทฺเว จ กงฺขามิ, ปสฺสามิ ติํสลกฺขเณ;

โกโสหิตวตฺถคุยฺหํ, อิทฺธิยา ทสฺสยี มุนิฯ

[277]

‘‘ชิวฺหํ นินฺนามยิตฺวาน, กณฺณโสเต จ นาสิเก;

ปฏิมสิ นลาฏนฺตํ, เกวลํ ฉาทยี ชิโนฯ

[278]

‘‘ตสฺสาหํ ลกฺขเณ ทิสฺวา, ปริปุณฺเณ สพฺยญฺชเน;

พุทฺโธติ นิฏฺฐํ คนฺตฺวาน, สห สิสฺเสหิ ปพฺพชิํฯ

[279]

‘‘สเตหิ ตีหิ สหิโต, ปพฺพชิํ อนคาริยํ;

อทฺธมาเส อสมฺปตฺเต, สพฺเพ ปตฺตามฺห นิพฺพุติํฯ

[280]

‘‘เอกโต กมฺมํ กตฺวาน, ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร;

เอกโต สํสริตฺวาน, เอกโต วินิวตฺตยุํฯ

[281]

‘‘โคปานสิโย ทตฺวาน, ปูคธมฺเม วสิํ อหํ;

เตน กมฺเมน สุกเตน, อฏฺฐ เหตู ลภามหํฯ

[282]

‘‘ทิสาสุ ปูชิโต โหมิ, โภคา จ อมิตา มม;

ปติฏฺฐา โหมิ สพฺเพสํ, ตาโส มม น วิชฺชติฯ

[283]

‘‘พฺยาธโย เม น วิชฺชนฺติ, ทีฆายุํ ปาลยามิ จ;

สุขุมจฺฉวิโก โหมิ, อาวาเส ปตฺถิเต วเส [อาวาเส ปตฺเต วสฺเส (สฺยา.), อาวาเสว ฐิเต วเส (ก.)]ฯ

[284]

‘‘อฏฺฐ โคปานสี ทตฺวา, ปูคธมฺเม วสิํ อหํ;

ปฏิสมฺภิทารหตฺตญฺจ, เอตํ เม อปรฏฺฐมํฯ

[285]

‘‘สพฺพโวสิตโวสาโน, กตกิจฺโจ อนาสโว;

อฏฺฐโคปานสี นาม, ตว ปุตฺโต มหามุนิฯ

[286]

‘‘ปญฺจ ถมฺภานิ ทตฺวาน, ปูคธมฺเม วสิํ อหํ;

เตน กมฺเมน สุกเตน, ปญฺจ เหตู ลภามหํฯ

[287]

‘‘อจโล โหมิ เมตฺตาย, อนูนงฺโค ภวามหํ;

อาเทยฺยวจโน โหมิ, น ธํเสมิ ยถา อหํฯ

[288]

‘‘อภนฺตํ โหติ เม จิตฺตํ, อขิโล โหมิ กสฺสจิ;

เตน กมฺเมน สุกเตน, วิมโล โหมิ สาสเนฯ

[289]

‘‘สคารโว สปฺปติสฺโส, กตกิจฺโจ อนาสโว;

สาวโก เต มหาวีร, ภิกฺขุ ตํ วนฺทเต มุนิฯ

[290]

‘‘กตฺวา สุกตปลฺลงฺกํ, สาลายํ ปญฺญเปสหํ;

เตน กมฺเมน สุกเตน, ปญฺจ เหตู ลภามหํฯ

[291]

‘‘อุจฺเจ กุเล ปชายิตฺวา, มหาโภโค ภวามหํ;

สพฺพสมฺปตฺติโก โหมิ, มจฺเฉรํ เม น วิชฺชติฯ

[292]

‘‘คมเน ปตฺถิเต มยฺหํ, ปลฺลงฺโก อุปติฏฺฐติ;

สห ปลฺลงฺกเสฏฺเฐน, คจฺฉามิ มม ปตฺถิตํฯ

[293]

‘‘เตน ปลฺลงฺกทาเนน, ตมํ สพฺพํ วิโนทยิํ;

สพฺพาภิญฺญาพลปฺปตฺโต, เถโร [เสโล (?)] วนฺทติ ตํ มุนิฯ

[294]

‘‘ปรกิจฺจตฺตกิจฺจานิ, สพฺพกิจฺจานิ สาธยิํ;

เตน กมฺเมน สุกเตน, ปาวิสิํ อภยํ ปุรํฯ

[295]

‘‘ปรินิฏฺฐิตสาลมฺหิ, ปริโภคมทาสหํ;

เตน กมฺเมน สุกเตน, เสฏฺฐตฺตํ อชฺฌุปาคโตฯ

[296]

‘‘เย เกจิ ทมกา โลเก, หตฺถิอสฺเส ทเมนฺติ เย;

กริตฺวา การณา นานา, ทารุเณน ทเมนฺติ เตฯ

[297]

‘‘น เหวํ ตฺวํ มหาวีร, ทเมสิ นรนาริโย;

อทณฺเฑน อสตฺเถน, ทเมสิ อุตฺตเม ทเมฯ

[298]

‘‘ทานสฺส วณฺเณ กิตฺเตนฺโต, เทสนากุสโล มุนิ;

เอกปญฺหํ กเถนฺโตว, โพเธสิ ติสเต มุนิฯ

[299]

‘‘ทนฺตา มยํ สารถินา, สุวิมุตฺตา อนาสวา;

สพฺพาภิญฺญาพลปตฺตา, นิพฺพุตา อุปธิกฺขเยฯ

[300]

‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, ยํ ทานมททิํ ตทา;

อติกฺกนฺตา ภยา สพฺเพ, สาลาทานสฺสิทํ ผลํฯ

[301]

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

[302]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

[303]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เสโล สปริโส ภควโต สนฺติเก อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

เสลตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ

3. สพฺพกิตฺติกตฺเถรอปทานํ

[304]

‘‘กณิการํว ชลิตํ [โชตนฺตํ (สี.)], ทีปรุกฺขํว อุชฺชลํ [โชติตํ (สฺยา.)];

โอสธิํว วิโรจนฺตํ, วิชฺชุตํ คคเน ยถาฯ

[305]

‘‘อสมฺภีตํ อนุตฺตาสิํ, มิคราชํว เกสริํ;

ญาณาโลกํ ปกาเสนฺตํ, มทฺทนฺตํ ติตฺถิเย คเณฯ

[306]

‘‘อุทฺธรนฺตํ อิมํ โลกํ, ฉิทฺทนฺตํ สพฺพสํสยํ;

คชฺชนฺตํ [อสมฺภีตํ (สฺยา.), คจฺฉนฺตํ (ก.)] มิคราชํว, อทฺทสํ โลกนายกํฯ

[307]

‘‘ชฏาชินธโร อาสิํ, พฺรหา อุชุ ปตาปวา;

วากจีรํ คเหตฺวาน, ปาทมูเล อปตฺถริํฯ

[308]

‘‘กาฬานุสาริยํ คยฺห, อนุลิมฺปิํ ตถาคตํ;

สมฺพุทฺธมนุลิมฺเปตฺวา, สนฺถวิํ โลกนายกํฯ

[309]

‘‘สมุทฺธรสิมํ โลกํ, โอฆติณฺณ [โอฆติณฺโณ (สฺยา. ก.)] มหามุนิ;

ญาณาโลเกน โชเตสิ, นาวฏํ [ปวรํ (สฺยา.), วชิร (ปี.)] ญาณมุตฺตมํฯ

[310]

‘‘ธมฺมจกฺกํ [ตุวํ จกฺกํ (ก.)] ปวตฺเตสิ, มทฺทเส ปรติตฺถิเย;

อุสโภ ชิตสงฺคาโม, สมฺปกมฺเปสิ เมทนิํฯ

[311]

‘‘มหาสมุทฺเท อูมิโย, เวลนฺตมฺหิ ปภิชฺชเร;

ตเถว ตว ญาณมฺหิ, สพฺพทิฏฺฐี ปภิชฺชเรฯ

[312]

‘‘สุขุมจฺฉิกชาเลน, สรมฺหิ สมฺปตานิเต;

อนฺโตชาลิกตา [ชาลคตา (สี.)] ปาณา, ปีฬิตา โหนฺติ ตาวเทฯ

[313]

‘‘ตเถว ติตฺถิยา โลเก, ปุถุปาสณฺฑนิสฺสิตา [มูฬฺหา สจฺจวินิสฺสฏา (สฺยา.), มุฏฺฐสจฺจวินิสฺสฏา (ก.)];

อนฺโตญาณวเร ตุยฺหํ, ปริวตฺตนฺติ มาริสฯ

[314]

‘‘ปติฏฺฐา วุยฺหตํ โอเฆ, ตฺวญฺหิ นาโถ อพนฺธุนํ;

ภยฏฺฏิตานํ สรณํ, มุตฺติตฺถีนํ ปรายณํฯ

[315]