1. อติฉตฺติยตฺเถรอปทานํ

[1]

‘‘ปรินิพฺพุเต ภควติ, อตฺถทสฺสีนรุตฺตเม;

ฉตฺตาติฉตฺตํ [ฉตฺตาธิฉตฺตํ (สี.)] กาเรตฺวา, ถูปมฺหิ อภิโรปยิํฯ

[2]

‘‘กาเลน กาลมาคนฺตฺวา, นมสฺสิํ โลกนายกํ [สตฺถุ เจติยํ (สี.)];

ปุปฺผจฺฉทนํ กตฺวาน, ฉตฺตมฺหิ อภิโรปยิํฯ

[3]

‘‘สตฺตรเส กปฺปสเต, เทวรชฺชมการยิํ;

มนุสฺสตฺตํ น คจฺฉามิ, ถูปปูชายิทํ ผลํฯ

[4]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส, วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อติฉตฺติโย [อธิฉตฺติโย (สี. สฺยา.)] เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

อติฉตฺติยตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

2. ถมฺภาโรปกตฺเถรอปทานํ

[5]

‘‘นิพฺพุเต โลกนาถมฺหิ, ธมฺมทสฺสีนราสเภ;

อาโรเปสิํ ธชตฺถมฺภํ, พุทฺธเสฏฺฐสฺส เจติเยฯ

[6]

‘‘นิสฺเสณิํ มาปยิตฺวาน, ถูปเสฏฺฐํ สมารุหิํ;

ชาติปุปฺผํ คเหตฺวาน, ถูปมฺหิ อภิโรปยิํฯ

[7]

‘‘อโห พุทฺโธ อโห ธมฺโม, อโห โน สตฺถุ สมฺปทา;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ถูปปูชายิทํ ผลํฯ

[8]

‘‘จตุนฺนวุติโต กปฺเป, ถูปสีขสนามกา;

โสฬสาสิํสุ ราชาโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพลาฯ

[9]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ถมฺภาโรปโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

ถมฺภาโรปกตฺเถรสฺสาปทานํ ทุติยํฯ

3. เวทิการกตฺเถรอปทานํ

[10]

‘‘นิพฺพุเต โลกนาถมฺหิ, ปิยทสฺสีนรุตฺตเม;

ปสนฺนจิตฺโต สุมโน, มุตฺตาเวทิมกาสหํฯ

[11]

‘‘มณีหิ ปริวาเรตฺวา, อกาสิํ เวทิมุตฺตมํ;

เวทิกาย มหํ กตฺวา, ตตฺถ กาลงฺกโต อหํฯ

[12]

‘‘ยํ ยํ โยนุปปชฺชามิ, เทวตฺตํ อถ มานุสํ;

มณี ธาเรนฺติ อากาเส, ปุญฺญกมฺมสฺสิทํ ผลํฯ

[13]

‘‘โสฬสิโต กปฺปสเต, มณิปฺปภาสนามกา;

ฉตฺติํสาสิํสุ [พาตฺติํสาสิํสุ (สี. สฺยา.)] ราชาโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพลาฯ

[14]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เวทิการโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

เวทิการกตฺเถรสฺสาปทานํ ตติยํฯ

4. สปริวาริยตฺเถรอปทานํ

[15]

‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, โลกเชฏฺโฐ นราสโภ;

ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว, สมฺพุทฺโธ ปรินิพฺพุโตฯ

[16]

‘‘นิพฺพุเต จ มหาวีเร, ถูโป วิตฺถาริโก อหุ;

ทูรโตว [อโหรตฺตํ (สี.), ถูปทตฺตํ (สฺยา.)] อุปฏฺเฐนฺติ, ธาตุเคหวรุตฺตเมฯ

[17]

‘‘ปสนฺนจิตฺโต สุมโน, อกํ จนฺทนเวทิกํ;

ทิสฺสติ ถูปขนฺโธ จ [ทียติ ธูมกฺขนฺโธ จ (สี.), ทียติ ธูปคนฺโธ จ (สฺยา.)], ถูปานุจฺฉวิโก ตทาฯ

[18]